De familienaam Bromet is een bekende in Suriname. Dat komt voornamelijk door een schoenenfabriek in Paramaribo met die naam. Wat men vaak niet weet, is dat Hermanus Bromet een bekende slavenhandelaar was. Programmamaker Frans Bromet gaat op zoek naar zijn familiegeschiedenis in de documentaire Nazaten.
De link met Suriname
Er is een nieuwe postbode in het dorp van Frans Bromet. Deze postbode, Brian Saaki, neust graag in het straatboekenkastje van Frans. De boeken die Brian uitkiest, stuurt hij regelmatig naar familie in Suriname. Zo raakt Frans nieuwsgierig naar de postbodes familiegeschiedenis, en die van hemzelf. De naam 'Bromet' is volgens Brian namelijk erg bekend in Suriname, hoe is dat zo gekomen?
Van Joodse activist tot slavenhandelaar
Aan het einde van de 18e eeuw leven veel Amsterdamse Joodse gezinnen in armoede. Hermanus Bromet, de voorvader van Frans, is in die tijd een gelijke rechten activist voor Joden. Hij wordt later het eerste Joodse kamerlid in Nederland.
Wanneer Hermanus Bromet naar Suriname vertrekt, ziet hij dat Joden daar tot een compleet andere sociale klasse behoren: ze zijn de kleine, witte bovenlaag van kooplui en (slaven)handelaren.
Hoewel Hermanus relatief progressief is voor zijn tijd, sluit hij zich toch aan bij deze klasse. Volgens onderzoekers neemt Bromets gedachtegoed tijdens zijn 20 jaar in Suriname een andere wending. Zo wordt Hermanus handelaar in tot slaaf gemaakten.
Echo’s van slavenhandel in Suriname
De Surinaamse gids Edwien Bodije vertelt Frans Bromet hoe tot slaaf gemaakten in de 18e eeuw behandeld werden als producten. Dit is terug te zien in de architectuur van Paramaribo.
Bodjie: ‘Tot slaaf gemaakten moesten op verhoogde stoepen voor huizen gaan staan. Plantage-eigenaren reden dan langs op hun witte paarden en hadden de tot slaaf gemaakten voor het uitkiezen. Zulke verhoogde stoepen zie je nog vaak in de hoofdstad.’
Vrijheidsstrijders
Door de onmenselijke behandeling vanuit slavenhandelaren en plantage-eigenaren, slaan sommige tot slaaf gemaakten op de vlucht. Deze zogenaamde Marrons vestigen zich in het omringende oerwoud om vandaaruit plantages aan te vallen en andere mensen te bevrijden. Maar er wordt veel jacht op de Marrons gemaakt, zo ook door Hermanus Bromet.
Vragen over schaamte en verantwoording
Frans Bromet vraagt zich af of de naam Bromet besmet is door de acties van Hermanus in het verleden. Moet hij zich schamen voor de acties van zijn voorvader? Hoe leeft de geschiedenis door bij de Bromets en de afstammelingen van Marrons zoals Brian?
Nazaten wordt op 13 februari 2025 om 22.20 uur door KRO-NCRV uitgezonden bij NPO Doc op NPO2.
Nazaten is geregisseerd door Frans Bromet en geproduceerd door Witte Geit in samenwerking met KRO-NCRV en kwam tot stand met steun van CoBO.
Voorvertoningen Nazaten
Donderdag 6 februari, 20:00 | Stadsarchief Amsterdam
Frans Bromet en Denie Kasan zullen deze avond de documentaire nabespreken. Denie verzorgt workshops 'Surinaams familieonderzoek' in het archief en weet alles van de Marrons. Ook naar de naam Bromet heeft hij onderzoek gedaan. Harmen Snel, de stadsarchivaris uit de documentaire, is ook te gast in het publiek.
Zaterdag 8 februari 14:00 | Nationaal Archief in Den Haag
Frans Bromet is aanwezig voor het nabespreken van de documentaire. De vertoning wordt gekoppeld aan de tentoonstelling 'Erfenissen van de Nederlandse slavernij'.
Wil je meer van dit soort verhalen lezen?
Laat je inspireren door de Persoonlijke verhalen nieuwsbrief
