Rome, 9 december 2024 – Kardinaal Mario Zenari, apostolisch nuntius in Syrië, zegt opgelucht te zijn dat er sprake is van een betrekkelijk vreedzame machtsoverdracht in de Syrische hoofdstad Damascus. In een gisteren gevoerd telefoongesprek met Vatican News over de val van het Assad-regime, deed hij een dringende oproep aan de internationale gemeenschap om de sancties tegen het land op te heffen om de wederopbouw te vergemakkelijken.
Het lijkt “alsof een probleem dat zoveel leed heeft veroorzaakt is opgelost. Het cruciale is dat dit zonder bloedvergieten is gebeurd”, zei de ambassadeur van de Heilige Stoel, die sinds 2008 in Syrië werkt. Verzoening en hoop op vreedzame co-existentie zijn nu een topprioriteit, aldus de kardinaal, die vanwege de toestand in Syrië zaterdag niet bij het consistorie in Vaticaanstad was.
Gisteren namen de rebellen van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) Damascus in nadat de steden Aleppo en Homs al waren gevallen. Een standbeeld van president Hafez al-Assad, de vader van de gevluchte dictator, werd symbolisch omvergeworpen en als een slee door de straten gesleurd. Het lot van Bashar al-Assad bleef onduidelijk, maar gisteravond lieten Russische staatsmedia weten dat hij en zijn gezin in Moskou waren aangekomen. Rusland was een bondgenoot van het Assad-regime. “De Russische Federatie heeft hen op basis van humanitaire overwegingen asiel verleend”, zei een Kremlin-bron tegen de staatspersbureaus TASS en Ria Novosti.
beluister het telefonisch interview met kardinaal Zenari
Assad zou zijn opgestapt “na onderhandelingen met een aantal partijen in het gewapende conflict”. Hij zou instructies hebben achtergelaten voor een vreedzame machtsoverdracht, meldde het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken eerder zondag.
HTS zou de bevolking op hebben geroepen om openbare eigendommen te beschermen. Ook verzekerden de rebellen dat ze alle religieuze minderheidsgroepen, waaronder de diverse christelijke kerkgenootschappen, zouden respecteren.
Belofte aan bisschoppen
“In de eerste uren zochten de rebellen de dialoog met de bisschoppen in Aleppo en beloofden ze respect voor religieuze diversiteit”, zegt kardinaal Zenari in het telefonisch interview. “We hopen dat deze beloften worden nagekomen en dat de internationale gemeenschap de vreedzame overgang zal steunen.”
De veranderingen in Damascus hebben ook internationale gevolgen. Irak sloot de grensovergang Al-Qaim, terwijl Israël zijn troepenaanwezigheid op de Golanhoogten verhoogde. De regio gaat een onzekere toekomst tegemoet omdat de risico's van verdeeldheid en machtsstrijd groot blijven.
Tegelijkertijd uitte Zenari zijn bezorgdheid voor de jongere generatie Syriërs: “Voor veel jongeren in Syrië waren er geen andere vooruitzichten dan vluchten. Nu is er hoop dat ze een toekomst kunnen vinden in hun thuisland.” Hij riep de internationale gemeenschap op om niet alleen humanitaire hulp te bieden, maar ook om het land te helpen stabiliseren door de sancties op te heffen.
Voor kardinaal Zenari ligt de focus nu op het opbouwen van een inclusieve samenleving: “De enige weg naar een stabiel Syrië is verzoening. Alleen door dialoog en samenwerking tussen alle etnische en religieuze groepen kunnen we de wonden van de burgeroorlog helen.” Hij deed een beroep op de nieuwe machthebbers om hun beloften na te komen en op de internationale gemeenschap om Syrië te steunen op de moeilijke weg naar vrede. De komende dagen en weken zal blijken of Syrië de overgang van een decennium van oorlog naar een tijdperk van vrede aankan.
Europese Unie
De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, zei gisteravond dat de EU Syrië bij de wederopbouw helpt op voorwaarde dat de nieuwe machthebbers alle minderheden beschermt. Ze zei blij te zijn met de val van de “wrede dictatuur” van Bashar al Assad. Ze noemt het “historisch” en een verandering die de regio kansen biedt, maar ook gevaren oplevert.
In Syrië behoort bijna driekwart van de bevolking tot de soennitische islam en de rest bestaat uit minderheden zoals alawieten en christenen. Assad behoorde tot de alawitische bevolkingsgroep. Veel leden van de minderheden vrezen vervolging in een soennitische moslimstaat die HTS-leider Abu Mohammed al Jolani zegt na te streven.