Keulen, 18 maart 2021 - In het vandaag gepresenteerde onderzoeksrapport over seksueel misbruik in het aartsbisdom Keulen staat dat kardinaal Rainer Maria Woelki niets verweten kan worden. De aartsbisschop van Keulen had verklaard dat hij zou aftreden als uit het onderzoek zou blijken dat hij steken had laten vallen bij de behandeling van beschuldigingen van misbruik aan het adres van clerici van het aartsbisdom.

Het onderzoek werd in opdracht van de aartsbisschop verricht door een juristenteam onder leiding van strafrechtadvocaat Björn Gercke. Het team, dat onbelemmerde toegang tot de bisdomarchieven was verleend, kon onafhankelijk opereren.

LEES: Rapport: 202 misbruikverdachten in aartsbisdom Keulen (18-3-2021)

In het rapport staat dat er in 24 van de 236 beoordeelde dossiers sprake is van plichtsverzuim door geestelijke ambtsdragers. In 104 gevallen waren er aanwijzingen voor mogelijk plichtsverzuim. Dat zei advocaat en medeauteur van het rapport, Kerstin Stirner, vandaag tijdens de perspresentatie van de bevindingen. 

Het optreden van de verantwoordelijken in het aartsbisdom werd gedurende vele jaren gekenmerkt “door chaos, subjectief waargenomen gebrek aan verantwoordelijkheid en misverstanden”. Dat veranderde pas met de oprichting van een interventiecentrum in 2015. In de jaren daarvoor was het eenvoudigweg niet mogelijk om de omstandigheden in het aartsbisdom te reconstrueren vanwege tegenstrijdige verklaringen van de getroffenen.

Lees: Aartsbisschop van Keulen onder vuur (22-12-2020)

In het rapport wordt een hard oordeel geveld over de wijze waarop kardinaal Joachim Meisner misbruikklachten in behandeling nam. Meisner, die bijna vier jaar geleden overleed, was aartsbisschop van Keulen in de periode 1989-2014. Hij zou 24 keer de kerkelijke wet hebben overtreden, aldus Gercke. Volgens zijn bevindingen heeft dat betrekking op 14 misbruikgevallen die in de dossiers van het aartsbisdom zijn gedocumenteerd.

Meisner zou de kerkrechtelijke plicht tot opheldering, melding, bestraffing, voorkoming en de plicht tot slachtofferzorg hebben geschonden.

Ook Stefan Heße, het toenmalige hoofd van de afdeling pastorale zorg en personeel van het aartsbisdom Keulen, die thans aartsbisschop van Hamburg is, zou destijds 7 maal aan zijn plichten hebben verzaakt.

In totaal stelden de onderzoekers 78 plichtsverzuimen vast, begaan door acht personen. Deze betreffen ook de Keulse hulpbisschop en voormalige vicaris-generaal Dominikus Schwaderlapp en de voormalige Keulse vicaris-generaal Norbert Feldhoff. Ook het hoofd van de kerkelijke rechtbank van Keulen, Günter Assenmacher, die in twee zaken onjuiste juridische informatie zou hebben verstrekt, wordt van ernstige nalatigheid beschuldigd.

Het onderzoeksteam was er niet in geslaagd de gebeurtenissen uit het verleden zonder leemten te reconstrueren, aldus Björn Gercke. “Wij hebben aanzienlijke tekortkomingen geconstateerd met betrekking tot de organisatie van de dossierinventaris en het dossierbeheer in het aartsbisdom.” De indruk bestaat dat er een aantal dossiers is verdwenen. 

Gerckes team vond 254 verdachte gevallen die zich voordeden in de periode 1975-2018. Het gaat daarbij om 314 mogelijke slachtoffers van seksueel misbruik (van wie 178 jongens). Er werden 127 geestelijken en 75 andere kerkfunctionarissen aangeklaagd. In 117 van de 254 gevallen werd de verdenking niet opgehelderd, aldus het verslag. In 45 gevallen werd het vermoeden bevestigd, in 15 gevallen kon het worden weerlegd, aldus het rapport. In 68 gevallen was de verdachte al overleden.