Vaticaanstad, 11 mei 2021 - Paus Franciscus heeft de kerkelijke taak van geloofsleraren in de Katholieke Kerk in ere hersteld. Met het vandaag gepubliceerde document Antiquum ministerium stelt de pontifex formeel “het lekenambt van de catecheet” in.
Tot op heden bestond er geen officieel kader voor een gelovige die namens de Kerk geloofsonderricht geeft. Daar komt nu dus verandering in. Er zal zelfs een ritueel worden ingevoerd waarmee catechisten formeel een zending krijgen. De paus heeft de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Sacramentendiscipline opdracht gegeven een liturgische vorm voor deze aanstelling te ontwerpen; die zal binnenkort worden gepubliceerd.
Franciscus heeft alle bisschoppenconferenties in de wereld opgeroepen voor potentiële kandidaten “de noodzakelijke weg van vorming, alsmede normen en criteria voor aanname” uit te werken.
In de apostolische brief in de vorm van motu proprio wijst de paus erop dat catecheten dragers zijn van een oud ambt, waarvan zelfs al in het Nieuwe Testament sprake zou zijn. Theologen menen dat als Sint-Paulus het over leraren heeft, hij wel eens catecheten bedoeld zou kunnen hebben: ‘Nu heeft God in de kerk allerlei mensen aangesteld, ten eerste apostelen, ten tweede profeten, ten derde leraren; voorts zijn er wonderkrachten, dan gaven van genezing, hulpbetoon, bestuur en velerlei taal’ (1 Kor. 12,28).
Catecheten zijn speciaal opgeleide lekengelovigen die catechese (godsdienstonderricht) geven of mensen voorbereiden op het ontvangen van bepaalde sacramenten, zoals de eerste communie. Zij staan gewoonlijk in nauw contact met plaatselijke bisschoppen en priesters. Afhankelijk van de regio of parochie worden de taken heel verschillend geïnterpreteerd.
In gebieden met een groot priestertekort zijn het veelal catecheten, mannen en vrouwen, die plaatselijke geloofsgemeenschappen leiden. Volgens Franciscus hebben zij een “onvervangbare opdracht” bij het overbrengen en verdiepen van het geloof.
In zijn motu proprio wijst de paus op de noodzaak om “de aanwezigheid te erkennen van leken die zich uit hoofde van hun doopsel geroepen voelen om mee te werken aan de bediening van de catechese”. In het licht van een geglobaliseerde cultuur zijn catecheten hard nodig voor een “authentieke ontmoeting met de jongere generaties”. De paus zegt dat de Kerk alleen op die manier kan worden geheroriënteerd op haar missionaire taak. Het is de roeping van catecheten dat “creatieve methoden en middelen” gebruiken bij de verkondiging van het Evangelie.