Alex van Ligten: ‘Vloek en bid om een nieuwe aarde!’

Theoloog Alex van Ligten vertaalt al zijn hele leven oude teksten, ‘dansend’ met woorden. Na het overlijden van zijn zoon Gideon was vertalen zelfs zijn reddingsboei. In De verwondering bespreekt hij met Annemiek Schrijver tot welke tegenzetten tegen het kwaad wij in staat zijn. ‘Gemis en verdriet zijn twee onbeschofte klojo’s!’

Wat doe je als je geconfronteerd wordt met leed? In De verwondering bespreekt Annemiek Schrijver met theoloog en vertaler Alex van Ligten welke tegenzetten we kunnen doen.

Alex groeide op in een ‘vriendelijk randkerkelijk’ gezin, maar het geloof ging voor hem leven toen een evangelist vroeg waar hij zijn talenten voor wilde inzetten: ‘Om zelf maar steeds groter te worden? Of om ze in dienst te stellen van iets groters?’ Alex werd theoloog en vertaler, vol bezieling ‘dansend’ met oude teksten: ‘Ik ben regelmatig echt handenwrijvend de kerk binnengelopen, denkend: moet je horen wat ik nu weer gevonden heb.’

Toch werd hij niet alleen door enthousiasme bewogen. ‘Ik ben ook gaan vertalen van verdriet’, vertelt Alex als zijn gelijknamige boek – Vertalen van Verdriet – ter tafel komt. Zijn zoon Gideon overleed in 2013 aan suïcide. ‘Na zijn uitvaart wist ik niet meer wat ik moest. Dus ben ik maar gaan doen wat ik het liefste deed: vertalen.’ Alex besloot het verhaal van Gideon uit de Bijbel te vertalen. Gaandeweg groeide dat uit tot een unieke vorm van verwerking. ‘Ik moest nog met hem in het reine komen, want hij was achtendertig jaar toen hij uit het leven stapte.’

‘Gemis en verdriet zijn twee ontzettend onbeschofte klojo’s: die komen binnen zonder kloppen, leggen hun poten op tafel en willen een pot bier.’ Je wordt erdoor verpletterd, als je niet oppast, legt hij uit. ‘Verklaringen troosten dan niet zozeer.’ Toch had Alex het idee dat God erbij was. ‘In alle liefde die er in het verdriet om ons heen was, en in de troost dat Hij nu misschien op ons kind kan passen. Maar hij heeft me wel wat uit te leggen als ik ooit boven kom.’

Met een gedicht van Simon Carmiggelt legt Alex uit wat een tegenzet is. ‘Dat je een soort oerkracht vindt om de gewone dingen te blijven doen door je moed bijeen te rapen, zelfs al gebeuren de vreselijkste dingen.’ Zo verzet je je tegen de ellende, zoals Alex zelf deed door te gaan vertalen na Gideons overlijden.

Daarom besloten Alex en zijn partner na het overlijden van hun zoon te doen wat ze altijd al wilden doen: trouwen. ‘Dat was onze tegenzet. Een weerwoord tegen het kwaad.’ Dat is waar het op neerkomt. ‘Zorg dat je wat doet waar je van opknapt,’ concludeert Alex, en: ‘Vloek en bid om een nieuwe aarde!’

De verwondering met Alex van Ligten, zondag 18 januari om 08.25 uur bij KRO-NCRV op NPO2