De verwondering met Mark Tuitert: ‘Tegenslag is een test voor je overtuigingen’

De wereld kent Mark Tuitert van zijn olympisch goud, maar in de nieuwste aflevering van De verwondering toont hij zijn innerlijke goud: nieuwsgierig op zoek naar levenswijsheid. "Dat is grootste kunst van het leven."

De weg van olympisch kampioen Mark Tuitert was geplaveid met tegenslagen. Aan tafel bij Annemiek Schrijver vertelt hij openhartig: over de moeilijke jaren voor de medaille en over de zelfdoding van zijn moeder. Zijn nieuwsgierigheid sleept hem erdoorheen.

Als jonge sporter trainde Tuitert zichzelf tot uitputting, gedreven door prestatiedrang en de wens zijn familie te ondersteunen in een moeilijke tijd. Zijn ouders lagen in scheiding en als oudste zoon voelde hij zich verantwoordelijk voor het geluk van zijn moeder. Het bracht hem op een dood spoor. ‘Je kunt lang oogkleppen opzetten’, blikt hij terug. "Maar uiteindelijk lag ik als een vaatdoekje op de bank."

En daar begon hij te lezen. Hij maakt kennis met de denkwereld van de stoïcijnen, die hem leerden dat oordelen ons gevangen kunnen houden. Lange tijd gaf hij zijn vader bijvoorbeeld de schuld van de vechtscheiding met zijn moeder. "Maar dat oordeel maakte mij tot gevangene van mijn eigen woede", vertelt hij. Het besef dat hij zijn oordeel kon loslaten, werd een keerpunt. 

Zonder al die woede ging hij veel soepeler schaatsen. Het was alsof hij vanuit de storm plots een rimpelloze baai in voer, illustreert Tuitert met de woorden van stoïcijn Marcus Aurelius. Dat beeld is een leidraad: door nieuwsgierig te blijven naar tegenslag en pijn, vind hij ruimte en rust om het leven met al zijn stormen te omarmen.

Zelfs toen in 2012 het noodlot toesloeg en zijn moeder na jaren van depressie een einde aan haar eigen leven maakte. "Je wilt je moeder redden met alles wat je hebt," zegt Tuitert. "Maar uiteindelijk was dat niet aan mij." En hoewel dat nog steeds een zware realiteit is, helpt de stoïcijnse mindset hem ermee om te gaan.

Juist als je tegenslag ontmoet, helpt nieuwsgierigheid om je lot te kunnen omarmen - amor fati. Dat is de grootste levenskunst, vindt Tuitert. "Wat je ook meemaakt, het hoeft je niet te breken. Je kunt het erkennen en ongehinderd de toekomst in gaan."

De verwondering met Mark Tuitert, zondag 28 september om 08.25 uur bij KRO-NCRV op NPO2

In het KRO-NCRV-programma De verwondering ontvangt Annemiek Schrijver gasten uit verschillende religieuze tradities met uiteenlopende maatschappelijke achtergronden. Zij neemt haar gasten mee de stilte van de zondag in om met hen, weg van de waan van de dag, toevlucht te zoeken bij inspirerende woorden en met hen te praten over hun inspiratie en alledaagse spiritualiteit.