Kijk je op een winterse dag in Nederland de lucht in, dan heb je kans om een trekvogel te spotten. Nederland ligt namelijk op één van de populairste vogelmigratieroutes ter wereld. Maar waar spot je dan al die indrukwekkende trekvogels? Lees gauw verder.
Vogelexpert Arjan Dwarshuis maakt samen met cameraman Tom Sijmons en componist Ramon Braumuller de vogeldocumentaire Nederland, Waterland, Vogelland. Op 11 december zendt BinnensteBuiten de winterspecial uit. We spreken Arjan over zijn favoriete trekvogels en vragen hem naar de beste vogelaarspots.
Hoi, Arjan! Waarom wilde je graag deze documentaire maken?
Arjan Dwarshuis: 'Ik wil de Nederlander bekend maken met de enorme vogelrijkdom die ons land kent. De Nederlandse natuur staat onder grote druk en ik wil draagvlak creëren om die natuur te beschermen. Dat begint bij mensen te laten zien wat er allemaal is.'
In de documentaire volgen we de seizoenen en zien we meer dan honderd soorten vogels.
'Dat typeert het Nederlandse vogelleven. Die vier seizoenen maakt Nederland zo uniek. Net als de enorme oppervlakte aan water. Ons land is van cruciale waarde voor al die trekvogels die duizenden kilometers afleggen om hier te overwinteren of bij te tanken.'
Hoe zit dat precies?
'Nederland ligt op een super belangrijk punt op de Oost-Atlantische trekroute, één van de belangrijkste vogelmigratieroutes ter wereld. Onze waterrijke gebieden zijn van levensbelang voor de vogels die langs die trekroute vliegen. Die pleisterplaten waar ze op krachten moeten komen zijn net zo belangrijk als de condities op de overwinteringsgebieden op de hoog arctische toendra.'
Door klimaatverandering verandert de leefomgeving van vogels continu. Hoe houden we hoop?
'Door te focussen op de dingen die wél goed gaan. De natuur is enorm veerkrachtig. In 2006 kwam de zeearend terug. Na 200 jaar is de kraanvogel er weer. In de Biesbosch broeden nu visarenden. De oehoe, de grootste uil van Europa, is terug. Zelfs de wolf heeft Nederland weer gevonden. Als dat soort grote beesten met een trage reproductiecyclus de weg terugvinden, dan is alles mogelijk.'
'Als een zeearend jaagt op ganzen, dan is dat even spectaculair als een leeuw die jaagt op gnoes'
De zeearend speelt een prominente rol in Nederland, Waterland, Vogelland. Wat maakt deze vogel zo indrukwekkend?
'Het is de grootste roofvogel van Noordwest-Europa met een spanwijdte van 2 meter 30 tot 2 meter 40. Zijn klauwen zijn bijna zo groot als de klauwen van een beer. Als hij jaagt op ganzen, dan is dat even spectaculair als een leeuw die jaagt op gnoes. Kortom: als je spektakel wilt, dan is dit jouw aflevering.'
De meeste vogels in ons land zijn trekvogels. Welke trekvogel is typisch om in Nederland te spotten?
'Een vogel die weinig mensen kennen is de smient. Een eendensoort. De grootste populatie broedt in Siberië en overwintert hier. In totaal gaat het om meer dan een miljoen vogels. Bij de Ouderkerkplas in Amsterdam zitten er soms wel tienduizenden. Een soort om in de winter op te letten.'
Waar kan je in de winter nog meer naartoe om trekvogels te zien?
'In de winter zijn dat de grote moerasgebieden. De Oostvaardersplassen, de Biesbosch en de Brouwersdam. Gebieden met veel water.'
'Bij de Ouderkerkplas in Amsterdam zitten er soms wel tienduizenden smienten'
Trekvogels kijken in Nederland, Waterland, Vogelland
Nederland, Waterland, Vogelland is een coproductie van Visual Noise en KRO-NCRV. De winterspecial wordt uitgezonden bij BinnensteBuiten op woensdag 11 december om 19.05 uur op NPO2 en is daarna terug te zien op NPO Start.
Meer tips over het groen om je heen?
Schrijf in je voor de nieuwsbrief Groener eten & leven. Al duizenden mensen gingen je voor!
