Internationale festivals

De Hongaarse Dorottya Zurbó en Arun Bhattarai uit Bhutan hebben de afgelopen elf jaar samen geregisseerd. Dit volgde op het moment dat ze elkaar ontmoetten op het Docnomads Joint Masters Program in Europa waar ze samen studeerden. Ze regisseerden ook samen hun eerste lange documentaire The next guardian, een intiem familieverhaal dat zich afspeelt in Bhutan, die in première ging tijdens IDFA 2017. Deze film is vertoond op meer dan veertig internationale festivals. Tijdens deze filmervaringen ontstond het idee voor hun nieuwe film, The agent of happiness.

Multiculturele dialoog

Arun: ‘Onze multiculturele dialoog heeft niet alleen onze interesse in documentaires versterkt, maar ons ook aangemoedigd om te begrijpen waar we vandaan komen en hoe we kunnen profiteren van elkaars verschillende perspectieven in artistieke werken. Als Bhutanees die opgroeide in de tijd dat Gross National Happiness werd gecreëerd, kon ik er niet aan ontsnappen.’ 

Dieper graven

‘We leerden GNH op school, keken ernaar op tv en vierden het zelfs op de Nationale Geluksdag. Ik voelde me altijd verward over de idealen van GNH omdat ik uit de etnische Nepalese gemeenschap kom die in Bhutan woont. GNH promoot menselijk welzijn boven materiële rijkdom, maar de rechten van de Nepalese minderheidsbevolking werden vaak niet in aanmerking genomen wanneer erover werd gesproken. Dit was de aanleiding voor ons om dieper te graven en een lokaal inzicht in het onderwerp te krijgen.’

Argwaan tegenover overheidscommunicatie

Dorottya was onder de indruk van het idee dat een natie haar nationale identiteit kon opbouwen op basis van geluk: ‘Als Oost-Europeaan met een beladen verleden heb ik een instinctieve argwaan tegenover overheidscommunicatie en propaganda’, aldus de Hongaarse regisseur. ‘Maar in Bhutan werkt niets zoals wij ons voorstellen. Ik was nieuwsgierig hoe het mensen beïnvloedt als geluk wordt opgelegd als een officiële vereiste.’

Geluksagent

Arun en Dorottya raakten geïnspireerd door de geluksstatistieken, hoe je gevoelens en levenservaringen meet aan de hand van formules. Ze wilden deze manier van meten vertalen naar filmervaringen die verder kijken dan de grafieken. Ook wilden ze de geest en ziel van de Bhutanese bevolking laten zien. Dit dreef hen naar het Happiness Center in Bhutan waar ze de hoofdrolspeler, Amber Gurung, ontmoetten. Hij werkt als een geluksagent die van deur tot deur gaat om de geluksindex van de burgers te meten. 

Diepe menselijke drama’s

De filmmakers: ‘We kregen meteen een band met hem door zijn openheid en zijn zelfspot. Toen we hem beter leerden kennen, beseften we dat hij diep van binnen ongelukkig is omdat hij op zoek is naar liefde. Hij reist door het land om het geluksniveau van mensen te meten, maar zelf is hij erg eenzaam. Zijn zoektocht naar liefde is nog moeilijker omdat hij geen Bhutanees staatsburgerschap heeft, ondanks het feit dat hij in Bhutan geboren is. Als documentairemakers zoeken we deze authentieke menselijke verhalen. We vinden het belangrijk om de diepe menselijke drama's achter alledaagse gebeurtenissen te laten zien.’

Culturele verschillen overbruggen

In de films van Arun en Dorottya gaat het vaak over de ontmoeting tussen culturen, identiteiten, waarden en patronen: ‘We voelen ons aangetrokken tot deze verhalen, tot intieme levenssituaties waarin we door de culturele verschillen te overbruggen het vertrouwde in de ander kunnen laten zien. Wij geloven dat het ook belangrijk is om verhalen te produceren met een opbeurend, hartverwarmend potentieel in moeilijke tijden. Dat is een van onze verantwoordelijkheden als creatieve makers.’

Op de foto van dit artikel zie je links naar rechts: Dorottya, Amber, Guna, Arun.