Shangri-La: een mythisch paradijs

Bestaat er zoiets als een paradijs of is het een verlangen naar een droom die je zelf construeert? In deze essayistische roadmovie onderzoeken regisseurs Mirka Duijn en Nina Spiering het verhaal van Shangri-La, een mythisch paradijs uit de romanklassieker Lost Horizon (1933) van de Britse auteur James Hilton. Het boek is gebaseerd op de Tibetaans-boeddhistische mythe van het spirituele koninkrijk Shambhala. Ondanks dat Shangri-La een oorsprong in verhalen heeft, is er sinds eind vorige eeuw een fysieke plek in Tibetaans China voor wiens inwoners dit verhaal als werkelijkheid wordt ervaren.

Vanuit een diepgewortelde nieuwsgierigheid naar hoe dromen werkelijkheid kunnen worden reizen Mirka en Nina voor hun film Shangri-La, Paradise Under Construction af naar China en ontdekken dat zich hier een bedevaartsoord voor toeristen heeft ontpopt. In plaats van antwoorden te krijgen raakt Mirka als hoofdpersonage van de film echter verstrikt in een web van feiten en fictie, waarheden en onwaarheden over de plek en zijn koloniale verleden.

De documentaire bestaat uit archiefbeelden en interviews met inwoners in wiens beleving de gebeurtenissen uit Lost Horizon onderdeel zijn van het echte verleden.Bij vlagen wordt de kijker op het verkeerde been gezet, en daarmee geconfronteerd met de eigen verlangens en aannames over wat waar en onwaar is. 

Shangri-La, Paradise Under Construction
Shangri-La, Paradise Under Construction

De film toont de wederzijdse invloed van verhalen en verlangens op de werkelijkheid en laat zie hoe de toeristen met hun eigen verhalen en verlangens de werkelijkheid beïnvloeden. Terwijl de westerse bezoekers authenticiteit zien als iets wat ook in de geschiedenis verankerd moet zijn, blijkt op de plek zelf fictie een deel van de werkelijkheid te zijn. Door de vele kanten van het verhaal van Shangri-La te belichten, ontstaat een verrassend en complex verhaal, waarin toerisme, de rol van de media en zelfs het documentaire- maken kritisch bevraagd worden.

De Boeddhistische Blik: Shangri-La, Paradise Under Construction zie je zondag 5 november om 15.25 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.