Het zit bijna erop: de allerlaatste De slimste mens-aflevering van Maarten van Rossem en Philip Freriks. In dit exclusieve duo-interview blikken ze terug. Wat maakt de kennisquiz zo’n succes? Hoe vonden de twee het om jarenlang samen te werken? En hoe ziet de toekomst van het programma eruit?
800 afleveringen
Maarten van Rossem: ‘Het idee was dat we dit één seizoen zouden doen.’
Philip Freriks: ‘Wij waren een alternatief voor de Olympische Spelen. De mensen die niet van sport hielden, konden dan naar De slimste mens kijken.’
Hoeveel afleveringen de twee inmiddels verder zijn, weten ze niet. Terwijl Philip zijn telefoon uit zijn binnenzak tovert, dicteert Maarten wat hij in moet vullen op de rekenmachine-app. De conclusie? ‘Het moeten er zo’n 800 zijn.’
'De onverwachte momenten waren het leukst'
Het succes van De slimste mens
Hoe het ooit zo’n succes heeft kunnen worden, is voor Maarten een raadsel: ‘We waren eigenlijk al oud toen we aan De slimste mens begonnen. Ze hebben destijds besloten om twee bejaarde mannen te benoemen. Wie komt er op zo’n krankzinnig idee?’
Al pratend en hardop nadenkend, komt het tweetal toch op een mogelijke verklaring voor het succes. Philip: ‘Natuurlijk moet het spel serieus gespeeld worden, maar het is juist de afwisseling van ernst en luim die het leuk maakt.’
Maarten: ‘Wij hebben denk ik precies het juiste midden getroffen. Als je kijkt naar de reacties in de samenleving, spelen ook de karakters van de deelnemers een enorm belangrijke rol in de vraag of men het programma leuk vindt.’
Philip: ‘Mensen willen zich graag identificeren met de deelnemers.’
Maarten: ‘Meestal wist ik van 85% van de deelnemers absoluut niet wie het waren. De kandidaten die zijn bijgebleven waren degenen die het heel slecht deden.’
Philip: ‘En de kandidaten die ons hebben doen lachen. Van die onverwachte momenten, dat je ontregeld raakt. Die waren eigenlijk het leukst.’
Maarten: ‘Ja, precies. Die kleine gesprekjes konden ontsporen. Dat zijn natuurlijk de aardigste momenten, die ook niet geoefend zijn.’
'Maarten en ik begrijpen elkaar wel'
De band tussen Maarten en Philip
De samenwerking tussen Maarten en Philip verliep vanaf het begin goed. Maarten: ‘Er was nooit enige frictie, hè?’
Philip: ‘Nee. Wij zijn natuurlijk van dezelfde generatie. We begrijpen elkaar wel, hebben aan een half woord genoeg, bij wijze van spreken. Het werkte.’
Maarten: ‘Het liep lekker.’
Philip: ‘Wij zijn ook helemaal niet van: we maken een rolverdeling. We hebben het niet beredeneerd. Ik moest presenteren en Maarten was de jury, dat was de verdeling. Daar zijn we langzamerhand ingegroeid.’
Werk of een uitje
En zo ging het tweetal 25 seizoenen lang met veel plezier door. Philip: ‘Het was altijd heel gezellig. Het was wel werken, maar heel pleziérig werken.’
Maarten: ‘Bij jou is het nog werk, bij mij kun je dat moeilijk zeggen. Ik zag het als een uitje.’
Philip: ‘Nou ja, het is toch wel een intellectuele inspanning.’
Maarten: ‘Als je het zo wil zien, Philip, dan ga ik er graag mee akkoord.’
'Je moet oppassen voor het opa vertelt-effect'
Het ‘opa vertelt-effect’
Na al die jaren hebben de twee mannen een goed beeld van de algemene kennis in Nederland. Maarten: ‘De topografische kennis is schokkend slecht. De historische kennis is beperkt. Dat is vanuit mijn perspectief misschien een beetje flauw om te zeggen, natuurlijk.
Wat ik altijd vergeet, is dat Pim Fortuyn ondertussen 22 jaar geleden is. Voor mij is dat net gisteren, maar sommige kandidaten zaten in het wandelwagentje. Dat is dat ‘opa vertelt-effect’, daar moet je wel een beetje voor oppassen.’
Opvolgers
Het volgende seizoen neemt Herman van der Zandt de presentatie op zich. Maarten: ‘Het lijkt mij een prima presentator. Het is een historicus, wat wil je nog meer? Hij kan een grap maken. Dus ik denk dat dat wel zal lopen.’
Tips hebben de heren niet voor hun opvolgers. Philip: ‘Dat heeft Herman helemaal niet nodig. Hij moet er ook z’n eigen twist aan geven.’
Maarten: ‘Ja, ze moeten hun eigen vorm vinden. Er is bovendien voor mij nog geen opvolger gevonden. Dus dat moet ook een beetje leuk lopen met Herman.’
Meedoen aan De slimste mens
De grote vraag is natuurlijk of we de pensionado’s ooit als kandidaat terugzien in De slimste mens. Maarten: ‘Geen sprake van. Een groot deel van de vragen ligt totaal buiten mijn bereik, dat heeft voor mij geen zin. Ik ben een slechte tv-kijker. Als je niet elke dag tv hebt gekeken de afgelopen 25 jaar, dan weet je ook niks.’
Philip: ‘Ik weet eigenlijk pas sinds De slimste wie de Kardashians zijn.’
Maarten: ‘Ik wíl dat helemaal niet weten.’
Het is duidelijk: De slimste mens is na 25 seizoenen echt een afgesloten hoofdstuk voor de twee. Philip: ‘We hebben het altijd met heel veel plezier gedaan.’
Maarten: ‘Ja, het was een leuk klusje.’
Krijg jij geen genoeg van De slimste mens?
Speel je favoriete kennisquiz in de app.
