Moederliefde hebben we allemaal nodig.
Perfect was je moeder waarschijnlijk niet, en het verlangen naar haar liefde kan blijven knagen. Hoe werkt dat en kun je het ook zelf vervullen?
Je kind wordt geboren als een onbeschrijflijk wondertje en je weet op dat moment heel zeker dat je altijd een perfecte moeder zult zijn. Want je voelt volmaakte liefde, en je weet dat dit prachtige, onschuldige en volmaakte schepseltje niets minder dan dat verdient. En dan ben je een paar jaar verder en je beseft: hm, toch niet helemaal gelukt. Het gáát gewoon niet, altijd liefdevol, geduldig en zachtaardig blijven. Vaak zijn we emotioneel afwezig, niet echt beschikbaar. Of kortaf, ongeduldig, boos. Net als onze eigen moeders, hoogstwaarschijnlijk. In vrijwel elke jeugd komen moeilijke momenten voor van vergeefs verlangen naar een paar veilige moederarmen, naar moedertroost, moederwarmte. We hoeven het onszelf en onze moeders niet kwalijk te nemen. Ze hebben hun best gedaan. Maar het kan wel doorwerken als je volwassen bent; op moeilijke momenten voel je je dan ineens een bang kind, alleen, hulpeloos of onbeschermd.
Kom op nou, niet aanstellen, er is niks aan de hand.
Maar het is het innerlijke kind dat bang is: dat deel van onze ziel waarin de onopgeloste pijn ligt van toen je nog veel te klein was om jezelf op te vangen. En dat kind heeft iets anders nodig dan barse vermaningen. Dat is dan ook tip nummer één: wees lief voor jezelf als je het moeilijk hebt. Word je eigen warme, accepterende moeder. Oefen jezelf in zelfcompassie (zie kader op pagina 18). Accepterende moederliefde Een ander gevolg kan zijn dat je een boze of onverschillige moederfiguur projecteert op machtige vrouwen: een lerares, een leidinggevende, een dominante vriendin. Dan heb je de neiging je aandacht te richten op wat ze niet goed doen en steeds opnieuw teleurgesteld te raken. Maar met bewustwording kun je dat genezen. Je overschrijft bij wijze van spreken de oude pijn met de positieve ervaringen. Alles kan daarbij helpen, van liefdevolle gebaren van een vriendin, tot aan spirituele ervaringen met hemelse moederliefde.
Zo had ik in mijn rebalancing -praktijk een cliënt die wel een heel schrijnend tekort aan moederliefde had ervaren. Haar komst was niet gepland geweest en ze had veel afwijzing gevoeld van haar moeder. Zelf was ze ook te jong in verwachting geraakt en tot overmaat van ramp werd het kind meteen bij haar weggehaald omdat er iets mis leek te zijn. Het was goed gekomen, maar ze leed eronder dat ze haar trauma had doorgegeven. De stress was in haar lichaam blijven hangen en nu kwam ze sessies doen bij mij om te ontspannen. Aan het eind van één zo’n sessie zette ik zachte muziek op: Ave Maria, gezongen door Ashana. Ave Maria, gratia plena… Ik schreef mijn verslagje van de sessie en mijmerde intussen dat de figuur van Maria ‘gezegend zijt gij en gezegend de vrucht van uw schoot’ – de onvoorwaardelijke moederliefde symboliseert. Het recht van elke baby om er te mogen zijn, totaal bemind en gekoesterd. En ik dacht aan wat ik ooit gelezen had in een boek van Clarissa Pinkola Estés: dat moeder Maria óók de miljoenen vrouwen zegent en vergeeft die nee zeggen tegen een kind. Die een abortus ondergaan. Niet alleen die afgewezen ongeboren kinderen zijn welkom onder de wijde mantel van Maria de Vrouwe van Guadalupe, maar ook de ongelukkige moeders.
Je mag hier zijn, je bent welkom, ik houd van je.
Allemaal worden ze hier getroost en gekoesterd en begrepen en bemind. Maria is de oermoeder van het leven zelf, met al het falen en alle tekorten die erbij horen. Dat ontroerde me diep – het besef dat onvoorwaardelijke liefde echt onvoorwaardelijk is, dat moederliefde ook het niet-gelukte accepteert, de gemiste kansen, de fouten, de gaten in het weefsel, de scheuren in onze ziel. Mijn cliënt wenkte me en vertelde dat ze als in een film een schim van zichzelf uit haar lichaam zag oprijzen. Die haar baby in de armen nam en zei: ‘Je mag hier zijn, je bent welkom, ik houd van je’. Tranen van ontroering rolden over haar wangen en over de mijne ook. Ik nam haar hand en we wisten dat ook diepe oude pijn en angst om er niet te mogen zijn met liefde en bewustwording geheeld kunnen worden. Je hart openbreken. Je kunt altijd je eigen goede moeder worden. Je hart is groot genoeg nu je volwassen bent. Groot genoeg voor alle emoties die je voelt en ook voor alle angst en onmacht die je ooit hebt ervaren, voor alle pijn om je heen. Dus je hoeft niet bang te zijn voor angst of eenzaamheid. Je kunt er gewoon bij blijven, holding space voor jezelf, geduldig volhoudend en zo veel mogelijk ontspannend.
Terwijl je laat gebeuren wat er gebeurt, voelt wat je voelt, net zolang totdat het weer verandert. Een gat in je hart is geen probleem. Een mensenhart is er juist voor gemaakt te breken, zou je kunnen zeggen. Dan gaat het open. Niet alleen voor je nabije geliefden maar ook voor je innerlijke kind, voor alles wat klein en angstig is. Voor iedereen, net als het hart van Maria. Een volwassen hart beseft dat we niet op aarde zijn om alles te krijgen wat we willen of nodig hebben. We zijn hier juist om te ervaren hoe het is als dat niet gebeurt, als we verwond raken tot in ons hart. Om de verantwoordelijkheid voor onze eigen pijn te nemen. En onszelf te genezen met liefde en geduld.
TEKST: LISETTE THOOFT
ILLUSTRATIES: MARJAN DE HAAN
