Het plan

Marijn gaat in een rolstoel op pad met Nick. Hij zit sinds 2017 in een elektrische rolstoel vanwege een progressieve aandoening. Nick maakt vaak gebruik van het OV; het is voor hem de enige manier om buiten de stad te kunnen komen. De route van Marijn en Nick loopt van Zwijndrecht naar Utrecht Leidsche Rijn.  
 
Ook Tim zal zich in een rolstoel van A naar B verplaatsen. Dit doet hij samen met Sabrina, die vanwege de ziekte MS in een rolstoel zit. ‘Ik ben het revalidatiecentrum in komen lopen en ging er rollend weer uit,’ vertelt zij. Samen pakken ze de trein vanuit Best richting Leidsche Rijn, waar ze het duo Marijn en Nick zullen treffen.

Aan het einde van de dag maken ze daar gezamenlijk de balans op: is het openbaar vervoer in Nederland rolstoelvriendelijk? De bekendheid van Marijn en Tim kan dit niet beïnvloeden; ze zijn vermomd en gaan met verborgen camera’s op pad.  
 

Constant vooruitdenken

Enigszins gespannen wachten Marijn en Nick op hun eerste trein. ‘Het is altijd even zoeken waar de rolstoelvriendelijke ingang is,’ legt Nick uit. Maar die vinden ze. En ook de assistentie arriveert om een oprijplank neer te leggen. Onderweg!  
 
Tijdens de reis zijn Marijn en Nick al bezig met hun overstap: zal de assistentie ook deze keer klaarstaan? Het valt Marijn op dat je als rolstoelgebruiker in het OV constant vooruit moet denken. ‘Echt ontspannen is het niet.’ Toch verloopt ook deze overstap soepel, mede dankzij de vriendelijke en behulpzame medewerkers. 

Plaspauze

Tijd voor een korte lunch- en plaspauze. Hoewel... Het toilet op Utrecht Centraal is in principe voor iedereen toegankelijk, maar voor rolstoelgebruikers is het gratis. Je moet op een knop drukken zodat een medewerker de deur komt openen. Maar die komt niet...  
 
Een andere optie is om €0,70 te betalen. Dat wil Marijn best, maar ze heeft geen cash bij zich. Pinnen dan? ‘Dat kan alleen bij de ‘normale’ wc’s,’ antwoordt Nick. 
 
Ondertussen is er nog niemand komen helpen en begint de tijd te dringen. Om de volgende trein te kunnen halen zit er niks anders op: Marijn moet het echt even ophouden. Marijn, haar volle blaas en Nick halen hun overstap en bereiken uiteindelijk Utrecht Leidsche Rijn. 

Derde klas

Ondertussen verloopt de reis van Tim en Sabrina voorspoedig. Het valt Tim op dat je als rolstoelgebruiker altijd in een tussencoupé zit. ‘Ja, we reizen eigenlijk derde klas,’ vertelt Sabrina, ‘maar we betalen wel dezelfde prijs als voor de tweede klas.’  
 
Ze vertelt ook dat ze altijd een handdoek meeneemt, voor als er geen assistentie is op het perron. ‘Die leg ik dan op het trapje, zodat ik op m’n billen de trein uit kan en m’n kleren niet vies worden.’ 

Buiten dienst

Ook Tim en Sabrina arriveren op station Utrecht Leidsche Rijn, maar er wacht hen nog één obstakel. Waar niet-rolstoelgebruikers de trap of rolstrap naar beneden kunnen pakken, zijn Tim en Sabrina genoodzaakt de lift te nemen.  
 
Die blijkt ‘buiten dienst’. Via het fietspad en een stukje off road komen ze uiteindelijk toch beneden, waar Marijn en Nick al op ze wachten. Tijd voor het eindoordeel. 

Conclusie

‘Vandaag is het best goed gegaan,’ vindt Nick. ‘Maar het ov is pas rolstoelvriendelijk, als alles geregeld is.’ Daar komt bij dat Nick en Marijn vandaag alleen met de trein hebben gereisd. ‘Van alle openbaar vervoersmiddelen is de trein het best toegankelijk. Voor een elektrische rolstoel is de bus eigenlijk vrijwel geen optie. Ook de metro en tram zijn een flinke uitdaging.’  
 
Het viertal is het eens: de reis verliep vandaag best voorspoedig en het personeel was vriendelijk en behulpzaam. Maar echt rolstoelvriendelijk? Nee, het OV in Nederland loopt voor rolstoelgebruikers nog niet op rolletjes.