Groene uitvaart

Eén crematie kost ongeveer zestig kubieke meter aan gas, wat gelijkstaat aan 140 keer douchen. Tegenwoordig worden er ook alternatieven aangeboden, zoals elektrische crematies. Maar hoe milieuvriendelijk is begraven? Word je na je dood, diep onder de grond, voeding voor de natuur? 

Grafdelver

Tim gaat op bezoek bij grafdelver Luuk Assinck. Een grafdelver opent en sluit de graven en doet regelmatig grafruimingen. Luuk komt bij die ruimingen veel spullen tegen die niet vergaan in de natuur: een kunstgebit, heupprotheses, pacemakers en ook panty’s. Luuk: ‘Panty’s vergaan gewoon niet. Heel veel kleding vinden we terug, zoals mooie jasjes met knoopjes. Alles wat echt synthetisch is, vind je allemaal terug.’

Karbonades onder de grond

Samen met Luuk gaat Tim onderzoeken op welke manier een graf milieuvriendelijker wordt. Dit experiment doet Tim uiteraard niet met mensen. Hij heeft zes karbonades gekocht om deze op verschillende manieren te begraven en het ontbindingsproces te observeren. Onder welke conditie vergaan ze het snelst en worden ze weer ‘opgenomen’ in de natuur?

Om te weten te komen wat er nu eigenlijk onder de grond gebeurt, begraaft Tim samen met grafdelver Luuk Assinck de karbonades per twee op drie verschillende dieptes in de tuin. Op 110 centimeter - de gemiddelde diepte waarop we onze doden begraven -, op 40 centimeter, en eentje nét onder het oppervlak. 

Eén van de twee karbonades wordt alleen gewikkeld in een chique katoenen doek. De andere karbonade begraven ze in een panty in een klein grafkistje. Zo proberen ze de manier van begraven na te bootsen waarop mensen begraven worden.

Uitkomst

Na anderhalve maand zoekt Tim Luuk weer op. Wat is de staat van het ontbindingsproces van de karbonades? Ze checken de minst diep begraven karbonades als eerst. Van de karbonade die in een doek gewikkeld is, is niet veel meer over. Die in het kistje is, net als de panty, na anderhalve maand nog vrijwel intact op de vele maden na. 

De karbonades die op 110 centimeter diepte liggen, de gebruikelijke diepte waarop wij mensen begraven, blijken minder snel te vergaan. De karbonade in de katoenen doek, die op ondiepere plekken wél in staat van ontbinding was, is nog nauwelijks aangetast. Ook bij die in het kistje is het ontbindingsproces weinig zichtbaar. 

Luuk: ‘Je ziet de invloeden van de diepten en dat we hier totaal niet meer in het bodemleven zitten. De zuurstof is dan anders, de temperatuur is anders. Je ziet dat de karbonade daar anders op reageert en ook de stof.’

Door dit experiment is te zien dat onze doden, diep begraven, aangekleed en wel, in prachtige kisten, nauwelijks een worden met de natuur. 

Conclusie

Moeten we dan vlak onder het oppervlak begraven worden na onze dood? Nee, want dat mag in Nederland helemaal niet. Maar als we dan toch graag begraven willen worden, zouden we kunnen overwegen om naakt in een doek gewikkeld de grond in te gaan voor een milieuvriendelijkere laatste rustplaats.