‘Ik ben echt een jankerd,’ vertelt Joep. ‘Zelfs bij sommige commercials hou ik het niet droog.’ Hoe zit dat met zijn collega’s Marijn Frank en Tim Senders? Daar komt Joep snel achter. 
 

Het experiment

Joep neemt Marijn en Tim mee naar een bioscoop waar ze emotionele video’s te zien krijgen, zowel van anderen als van henzelf. Er vloeien uiteindelijk tranen, maar die rollen uit linker- én rechterogen. Nog geen eenduidige conclusie wat betreft de tranen van verdriet dus. 

Hoe zit het dan met tranen van blijdschap? Om dat te onderzoeken volgen Joep, Marijn en Tim een sessie bij een lachcoach, Ilona Bloeme. Zij kan hen gemakkelijk laten lachen: ‘Je brein maakt geen onderscheid tussen een echte lach en een neplach. Je kunt je brein heel makkelijk foppen door lachgeluiden te maken.’ Ook door te klappen of juichen geef je een signaal naar je brein dat er iets positiefs gebeurt.

Joep, Marijn en Tim krijgen een helm met een camera op, zodat achteraf goed te beoordelen is uit welk oog de eerste lachtraan komt. Na de ietwat ongemakkelijke sessie waarin het drietal zelfs in een heuse lachtrein stapt, voelt Joep een eerste traan opkomen. En wel in z’n rechteroog. Dat lijkt te kloppen met de stelling. 

In gesprek met een expert

Joep is nog niet overtuigd en belt een expert, Ad Vingerhoets. Hij is hoogleraar emoties en welbevinden. Van de bewering die Joep onderzoekt heeft Ad weleens gehoord, maar of het klopt weet hij niet. ‘Het probleem met tranen van het lachen is dat dat misschien helemaal niets met emoties heeft te maken, maar met het feit dat je druk uitoefent op je ogen.’ 

Wat wordt er dan wél bedoeld met een ‘traan van blijdschap’? Ad legt uit dat het dan gaat om tranen van ontroering, bijvoorbeeld door mooie muziek, een zonsondergang of als mensen iets goeds doen voor een ander. 

Valt er dan eigenlijk wel een duidelijk onderscheid te maken tussen tranen van verdriet en van blijdschap? ‘Je kunt zeggen dat positieve tranen niet bestaan,’ vertelt Ad. Ook al líjkt er sprake te zijn van positieve tranen, heeft dat toch te maken met negatieve aspecten van het leven. ‘In het geval van positieve dingen zoals muziek of mooie natuur, voel je je als het ware overweldigd door de schoonheid van iets. Je voelt je klein en nietig. Dat is een bepaalde vorm van machteloosheid.’ 

Conclusie

Komt de eerste traan van verdriet uit je linkeroog en die van blijdschap uit je rechteroog? In het onderzoek van Factcheckers was geen duidelijk patroon te zien. ‘Misschien bestaan er helemaal geen blije versus verdrietige tranen, en zijn tranen gewoon tranen,’ denkt Joep. ‘Eén ding is duidelijk: de stelling is niet waar. Het is totale onzin.’