Wat is een parel precies?

Parels ontstaan in de schelp van weekdieren wanneer een parasiet, slakje of ander ongewenst deeltje de schelp binnendringt.

De indringer irriteert het weefsel in de schelp. Als reactie omhult het weekdier de ongewenste gast met laagjes parelmoer in een zogeheten ‘parelzakje’ tot er een parel ontstaat. Dit proces kan jaren duren.

Maar waar komen al die parels dan vandaan?

Oesters en parels worden vaak in één adem genoemd, maar ook in een mossel tref je soms een parel. Die uit een oester komen zijn zoutwaterparels; zoetwaterparels komen uit een mossel.

Maar niet elke schelp bevat een parel. Naar schatting produceert slechts 1 op de 15.000 oesters een parel. Het was daarom voorheen alleen voor de rijken der aarden weggelegd om een parelsieraad aan te schaffen.

Bezoek tegenwoordig een sieradenwinkel of webshop en je struikelt haast over de parels. Dus waar komen al die prachtige parels vandaan?

Het is niet de Stille Zuidzee of de Méditerranée. Nee, voor parels moet je in China zijn. Hier zijn ze niet afhankelijk van geluk maar van de kweek. In China wordt zo’n 80 procent van alle zoetwaterparels ter wereld gekweekt.

Kweekparels uit China

Parels kweken, hoe doe je dat? ‘Mensen hebben een manier gevonden om de weekdieren te manipuleren, zodat ze gaan produceren,’ legt parelonderzoeker Hanco Zwaan in de Keuringsdienst van waarde-uitzending uit. 

In China hebben ze heuse behandelkamers waar tientallen mensen heel voorzichtig gaatjes in het huidweefsel van de mossel maken, om er vervolgens een kern of stukje weefsel (gemaakt van schelp) in te plaatsen. 

Dit proces stimuleert de mossel om laagjes parelmoer rond het kleine bolletje vormen. ‘Die stukjes blijven vijf jaar groeien en worden uiteindelijk parels,’ legt de Chinese parelhandelaar Frank Yang uit.

Natuurlijke parels versus gekweekte parels

Zo’n kweekmossel kan makkelijk vijf tot twintig gecultiveerde parels bevatten, en in uiterste gevallen meer dan 40. Gekweekte Chinese zoetwaterparels zijn hierdoor vanzelfsprekend een stuk goedkoper dan de natuurlijke variant.

Natuurlijke parels zijn zelfs zo zeldzaam, dat deze nog nauwelijks verkocht worden. Koop je een parel, dan is de kans 99,9 procent dat-ie gekweekt is. Toch verschillen de prijzen van parels bij juweliers en webshops enorm. Hoe kan dat dan?

Zoetwaterparels

Naast zoetwaterparels uit mosselen worden er ook oesters ingezet om zoutwaterparels te kweken. Deze parels worden veelal gekweekt in lagunes en baaien in Tahiti, Australië, Indonesië en Japan.

‘Bij deze pareloesters worden maar één tot maximaal drie kernen ingebracht,’ aldus parelonderzoeker Hanco Zwaan. Dit zijn over het algemeen kwalitatief mooie parels waarvan veel minder wordt gekweekt. Tel hierbij op dat het kweken van zoutwaterparels twee tot vier keer langer duurt dan zoetwaterparels, en je begrijpt wel waarom zoutwaterparels duurder zijn.

Juwelier Arno S. de Jong zegt: ‘Een parelketting van zoetwaterparels kost bij ons 3.000 euro.’ Wil je zo’n zelfde ketting van zoutwaterparels? Dan betaal je al snel 10.000 euro. Toch zijn er ook parelkettingen van enkele tientjes te koop. Hoe kan dat?

Imitatieparels

Volgens juwelier Arno S. De Jong is er veel namaak in omloop. Want naast gekweekte zoetwaterparels en zoutwaterparels, worden er ook veel sieraden van imitatieparels verkocht. 'Deze zijn vaak van glas of plastic gemaakt, maar dragen alsnog de naam ‘parel’,' aldus parelonderzoeker Hanco Zwaan.

De labels bevatten teksten als ‘natural pearls’ of ‘Tahiti parels’. Op één product staat zelfs de volgende beschrijving: ‘Geef je over aan het luxueuze gevoel van het dragen van deze natuurlijke parelarmband. Met de hand geplukt uit de diepten van de oceaan.’

Maar niks blijkt minder waar. Hanco Zwaan stelt dat het overgrote deel zoetwaterparels zijn die hoogstwaarschijnlijk uit China komen. Er zitten zelfs sieraden bij die over zoetwaterparels reppen, maar helemaal geen echte parels bevatten. Mag dit zomaar? 

Hoe weet je wat je koopt?

Er is bij wet niet vastgelegd over wat je een parel mag noemen, waardoor het als consument soms moeilijk vast te stellen is wat je koopt.

Als je een parelketting van 50 euro koopt, kun je ervan uitgaan dat deze geen echte parels bevat. Maar met een beetje pech kun je zomaar een duur sieraad kopen, waarvan de kostprijs veel lager ligt. Ook zoetwaterparels worden soms voor een veel te hoge prijs verkocht.

Samengevat is dit uit de Keuringsdienst van waarde-uitzending boven water gekomen:

• Echte natuurlijk parels, opgedoken uit oester, zijn nauwelijks meer te vinden
• De productie en kostprijs van zoetwaterparels zijn goedkoper dan zoutwaterparels
• 80 procent van alle zoetwaterparels komt uit China
• Er worden parels verkocht die zeggen ’natuurlijk’ te zijn, maar zoetwaterparels zijn
• Er worden parels verkocht die zeggen zoutwaterparels te zijn, maar zoetwaterparels zijn
• Er worden parels verkocht die zeggen zoetwaterparels te zijn, maar nep zijn
• Er worden parels verkocht die zeggen ‘echt' te zijn, maar nep zijn
• Er worden parelsieraden verkocht van meer dan duizend euro, waarvan de parel nog geen 3,50 euro kost

Conclusie

Bij een parelsieraard betaal je uiteraard ook voor het ontwerp, het ambacht, en alle andere materialen. De waarde van de parels is als consument vaak moeilijk vast te stellen. Er is namelijk veel kwaliteitsverschil tussen parels. Zo heb je zoetwaterparels en zoutwaterparels, maar zelfs binnen die categorieën kan de kwaliteit en de kostprijs enorm verschillen.

Als consument kun je dus een ketting van 1.000 euro kopen waarbij de parel maar een kostprijs van 3,50 euro heeft. Bij zo'n ketting betaal je dus niet voor de kostprijs van de parel(s), maar voor alle andere factoren. Welke dit zijn is vaak onduidelijk, maar je kunt je wel afvragen of je als consument een eerlijke prijs betaalt.