In december komt in veel huizen het kerststalletje weer tevoorschijn. Maria, Jozef, het kribbetje met kindje Jezus worden onder de boom gezet, samen met de andere beeldjes van de kerstgroep. Een eeuwenoude traditie, voor velen omgeven met jeugdsentiment. Het stalletje is onverminderd populair, ook in tijden van leeglopende kerken. Kruispunt is bij de opbouw van de jaarlijkse kerststallententoonstelling in het Heiligenbeeldenmuseum in Vorden en bezoekt fanatieke verzamelaars. Wat is toch de magie van de kerststal?
De bedenker van dit fenomeen is de middeleeuwse monnik Franciscus van Assisi. Dit jaar is het precies 800 jaar geleden dat hij in het Italiaanse dorpje Greccio een levende kerststal neerzette. Nog nooit vertoond en vooral bedoeld om de arme, ongeletterde bevolking toch iets mee te geven van het kerstverhaal. Uit deze kerststal van Franciscus is het stalletje ontstaan zoals we dat allemaal kennen.
Het Heiligenbeeldenmuseum in Vorden heeft dit jaar ook een eigen jubileum. Het bestaat 25 jaar. Er wordt druk gewerkt aan de opbouw van de jaarlijkse kerstgroepen-tentoonstelling. Drie verzamelaars tonen hun mooiste beelden. Voor Joop Arends (74) is het de laatste keer: hij is kleiner gaan wonen en heeft geen plaats meer voor zijn 170 kerstgroepen. Collectiebeheerder Ton Rutting maakt het vaker mee: hij trekt erop uit om beelden bij verzamelaars op leeftijd op te halen voor het museum. Het afscheid roept emoties op: achter elke kerststal zit een verhaal en kleven mooie herinneringen. Peter en Ida Diemer hebben met hun 2500 kerstgroepen waarschijnlijk de grootste particuliere collectie in Nederland. Ook zij denken na over de toekomst van hun verzameling.
En theoloog Erik Borgman, zijn vader was ook een fanatiek verzamelaar, gaat in op de populariteit van de kerststal, ook deze tijd van leeglopende kerken. Dat heeft volgens Borgmanvooral met ‘nabijheid’ te maken. Het stalletje staat voor veiligheid en intimiteit in een onveilige wereld.
De Kerstgroeptentoonstelling in het Heiligenbeeldenmuseum in Vorden is tot en met 7 januari 2024 te bezoeken.
