Marijke en Joseph hebben beiden een partner met Alzheimer. Voor Marijke (74) is het moment aangebroken dat ze niet meer zelf kan zorgen voor haar man. Joseph (77) bezoekt zijn vrouw drie keer per dag. ‘Zij zorgde mijn hele leven voor mij. Nu is het mijn beurt.’
Drie keer afscheid nemen
In Kruispunt vertellen Marijke en Joseph (op de foto te zien met zijn vrouw Ans) over de veranderingen in hun relatie, sinds hun partners Alzheimer hebben. Marijke: ‘Als iemand Alzheimer krijgt, neem je eigenlijk drie keer afscheid. Als eerste omdat je partner heel erg verandert, daarna omdat hij wordt opgenomen, en ten slotte bij het overlijden.’
Altijd denken voor twee
Marijkes man Jos krijgt in 2014 de diagnose Alzheimer. Marijke: ‘Ik merkte het aan kleine dingen. Soms dacht ik: wat doet hij nou? Ik werd mantelzorger en door de jaren heen werd dat steeds zwaarder. Het is eigenlijk altijd denken voor twee.’
Doordat Jos vijf dagen per week naar de opvang gaat, heeft Marijke wat meer tijd voor zichzelf. ‘Als Jos thuis is, moet ik hem constant achternalopen en in de gaten houden. Hij verplaatst alles. Er zijn echt momenten geweest dat ik het niet meer zag zitten.'
Marijke vervolgt: ‘We hebben al tien jaar geen gelijkwaardige relatie meer. We raken elkaar steeds meer kwijt. Er is geen intimiteit meer. Het is alsof we als broer en zus leven. Maar ik laat hem in de steek. We zijn 55 jaar getrouwd!'
'We hebben al tien jaar geen gelijkwaardige relatie meer'
‘Een beetje van het padje’
Uiteindelijk wordt besloten dat Jos ergens anders gaat wonen. Jos zelf maakt zich daar niet zo’n druk om, evenals om zijn ziekte. Hij omschrijft Alzheimer alsof hij ‘een beetje van het padje af is.’
Marijke: ‘Het wordt tijd dat er nu iemand anders voor Jos zorgt. Ik heb het altijd met liefde gedaan, maar nu is het zover. Het kan niet anders, want anders ga ik er zelf aan onderdoor.’
Verzorgen tot aan de dood
In 2013 krijgt de vrouw van Joseph, Ans, voor het eerst symptomen van Alzheimer. Joseph: ‘Ik kreeg het niet-pluisgevoel, ik zat er misschien te dicht op.’
Nadat er Alzheimer bij Ans wordt vastgesteld, besluit Joseph dat het nu zijn beurt is om voor Ans klaar te staan. Tot aan de dood. Joseph vertelt: ‘Ik stop geen energie in het denken dat ik het proces van Alzheimer kan remmen. Ik wil leuke dingen doen met elkaar. Het verzorgen van mijn vrouw heb ik nooit als zwaar ervaren.’
'Het verzorgen van mijn vrouw heb ik nooit als zwaar ervaren'
‘Iedereen kende Ans’
Joseph en Ans leren elkaar kennen 1965. Ze trouwen en krijgen twee kinderen.
‘Het was ontzettend fijn samen’, vertelt Joseph. ‘Ik weet dat herinneringen selectief kunnen zijn, maar in mijn ogen was het echt zo. Ans gaf me de ruimte voor al mijn activiteiten. Ik was ook voetbaltrainer en dan kwam ze, ondanks dat ze niet van die sport hield, op zaterdag kijken. Ans was heel erg sociaal, ze was 35 jaar lang peuterleidster hier in het dorp. Iedereen kende haar.’
(Tekst loopt door onder de kader)
Wat is de ziekte van Alzheimer?
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Aan het begin van Alzheimer ga je steeds meer dingen vergeten. Dat gebeurt vooral bij dingen die net gebeurd zijn, zoals wat je die avond gegeten hebt. Zelf merk je dat niet zo, maar het valt anderen vaak wel op.
De hersenen gaan daarna steeds verder achteruit en worden niet meer beter. Je krijgt dan ook meer klachten. Je weet bijvoorbeeld de weg niet meer goed of je weet niet meer welke dag het is. Praten wordt lastiger en je bent onhandig met alledaagse dingen, zoals koffiezetten. Je gevoel wordt ook anders, waardoor je soms snel boos of verdrietig bent.
Bron: Hersenstichting
Opnieuw falen
Het zijn Josephs kinderen die zien dat de verzorging voor Ans eigenlijk niet meer gaat. Joseph doet kortaf. Ook loopt Ans een keer weg op een ijskoude januaridag.
Joseph: ‘Ik zag op een gegeven moment wel in dat het niet meer ging, maar eerst wilde ik het niet weten. Het voelde als opnieuw falen in mijn leven. Ik had al twee keer eerder op een kruispunt gestaan en dingen opgegeven.’
Drie keer per dag op bezoek
Jaren geleden maakten Ans en Joseph nog grappen met elkaar, nu is er nog amper communicatie. ‘Toch heb ik daar geen verdriet van.’ Joseph bezoekt Ans drie keer per dag: ‘Eén keer van die drie neem ik haar mee naar huis.’
Dat Ans niet meer is wie ze was en dat er geen gelijkwaardigheid in de relatie meer is, lijkt Joseph niet (meer) te deren. Joseph: ‘Ik heb maar één doel: Ans verzorgen tot het einde.’
Kruispunt terugkijken? Klik hier.
Meer verhalen lezen zoals deze?
Schrijf je in voor de nieuwsbrief Persoonlijke verhalen
