Elif Kan is twee jaar wanneer haar Koerdische vader haar meeneemt zonder dat haar moeder weet waarheen. In de documentaire ‘Mooi meegenomen’ kaart Elif de impact van zo'n situatie aan. Waarom was dit zo belangrijk voor haar en hoe heeft ze het proces ervaren?
Hi Elif. Waarom vond je het zo belangrijk om ‘Mooi meegenomen’ te maken?
'Zodat anderen zich kunnen herkennen in ervaringen die worden gedeeld in de docu. Je hoort weleens over één ouder die een kind meeneemt, maar de impact op het kind is nog erg onderbelicht. Ik voelde me hierdoor best wel alleen. De mensen die ik heb gesproken die hetzelfde mee hebben gemaakt, voelden dit ook. Het is echt nog een taboe. Je wilt de vuile was van je familie niet buiten hangen. Ik hoop door mijn vuile was wél buiten te hangen, een ander te helpen.'
'Ik hoop door mijn vuile was buiten te hangen, een ander te helpen.'
De documentaire is nu af. Is het gelukt om die herkenning te bieden?
'Ik denk dat ‘Mooi meegenomen’ voor verschillende mensen aspecten heeft die herkenbaar zijn. Niet alleen voor mensen die zijn meegenomen door een ouder, maar ook bijvoorbeeld voor kinderen met gescheiden ouders of anderen met een bi-culturele achtergrond die een identiteitsstruggle ervaren.'
Een belangrijk project dus. Vond je het spannend om te maken?
'Eerst helemaal niet. Ik dacht echt: dit ga ik wel even doen. Mijn verhaal vertellen, dat ik allang heb afgesloten voor mezelf. Gedurende het proces merkte ik pas dat ik het nog helemaal niet zo een plekje had gegeven. Dan wordt het wel spannend. Ik besefte toen ook pas dat mensen het zouden gaan zien. Een coach van mij tijdens dit project zei: “Je dacht dat je een mooi gazonnetje had, maar nu ben je erin gaan ploegen en ligt het open en nu moet dat weer helen”. Dat iedereen dat omgeploegde gazonnetje gaat zien vind ik wel spannend.'
'Dat iedereen dat omgeploegde gazonnetje gaat zien vind ik wel spannend.'
Wat gaan we nu dan zien in de documentaire?
'Je hoort allereerst wat ik heb meegemaakt; mijn vader heeft mij een weekend meegenomen en niet meer teruggebracht. Ik praat met mijn moeder over de gevolgen die dat heeft gehad voor ons gezin. Gevolgen die hebben gespeeld in mijn jeugd maar ook nu nog in mijn leven als jongvolwassene doorspelen.
Daarnaast heb ik gekeken in hoeverre ik herkenning kan vinden in twee anderen die een dergelijke situatie hebben meegemaakt, maar waarbij het zelfs verder is gegaan.'
*trigger warning: het antwoord op de volgende vraag bevat suïcide.
Verder is gegaan, hoe dan?
'Ik spreek bijvoorbeeld Bo, die zijn tweelingbroer is verloren nadat hij vanuit Zweden mee is genomen naar Egypte en later naar Nederland. Zijn broer is uit het leven gestapt, waarbij hun ontvoering een hele grote factor speelde in de oorzaak van zijn suïcidale gedachten. Ik werd in dit gesprek heel erg op de feiten gedrukt: dit is wat het met een mens kan doen. Dit is een héél verdrietig voorbeeld, maar laat wel de impact zien die het op een kind kan hebben. Het benadrukt het belang van dat die impact wordt belicht. Ook voor ouders, die daar misschien niet over nadenken voordat ze hun kind meenemen.
'Ik werd in dit gesprek heel erg op de feiten gedrukt: dit is wat het met een mens kan doen.'
Naast Bo, spreek ik ook Sara. Zij wist achttien jaar lang niet dat haar vader haar had meegenomen, weg van haar biologische moeder. Sara is al zo ver dat ze haar vader heeft vergeven. Voordat ik haar sprak, kon ik me niet voorstellen dat ik mijn vader ooit zou kunnen vergeven, maar die deur heeft zij wel op een kier gezet. Ze liet me inzien dat ik het kan proberen te begrijpen voor mijn eigen proces. Dat heeft me aan het denken gezet.'
Wat heb je zelf gehaald uit deze gesprekken en het maken van de documentaire?
'Het is voor mij een nieuwe fase van mijn proces, waarbij ik heb ontdekt dat ik toch nog wel veel verdriet voel. Ook weet ik nu zeker dat ik mee wil werken aan meer producties die dit probleem op de kaart zetten. We horen er nu echt veel te weinig over en ik wil er meer aandacht voor vragen.'
Beginnend met ‘Mooi meegenomen’. Wat hoop je dat men meeneemt na het kijken?
'Ieder huisje heeft zijn kruisje. Het besef dat dit bij iedereen kan gebeuren, niet alleen bij de stereotypen waar men aan neigt te denken bij dit onderwerp. En op de kenmerken mag best een alertheid gecreëerd worden. Dat allereerst. Ik hoop ook een ander licht te hebben geworpen op dit maatschappelijke probleem. Het perspectief van het kind. De impact op het kind.'