Heb je gestemd én heb je een vagina? Gefeliciteerd, je hebt net iets gedaan wat honderd jaar geleden nog niet mogelijk was! En dat je vandaag je stem uit kan brengen, heb je aan deze twee vrouwen te danken.
Het begon allemaal heel passief
Wij vieren dit jaar het honderdjarige jubileumfeestje van het kiesrecht, want in 1917 - op 12 december om precies te zijn - werd het algemeen kiesrecht in Nederland een feit. Maar voordat je ballonnen gaat ophangen: ‘algemeen’ betekende back in 1917 niet hetzelfde als nu. Vrouwen moesten het doen met het ‘passief kiesrecht’. Dat houdt in dat ze zich verkiesbaar mochten stellen, maar niet zelf mochten stemmen.
Twee kick ass vrouwen
Dat was natuurlijk onzin, vonden ook Wilhelmina Drucker en Aletta Jacobs . Zij richtten in 1894 de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht op met als doel dat ook vrouwen voortaan mochten stemmen. Klinkt nu doodgewoon, maar destijds was het een fel bestreden onderwerp. In 1919 lukte het eindelijk: toen kregen vrouwen in Nederland ook actief kiesrecht, dus ook de mogelijkheid om zelf te stemmen. En daar mogen we best even bij stilstaan. Ook als je níet in het bezit bent van een vagina. We stellen daarom deze kick ass vrouwen even aan je voor.
Aletta Jacobs: Dankzij haar kunnen vrouwen naar de universiteit
Aletta Jacobs is de bekendste van de twee. Ze was de eerste vrouw in Nederland die officieel toegelaten werd tot de universiteit. En waar de meeste van ons na een gap year besluiten toch maar aan de studie te beginnen, moest Jacobs toch ietsje meer moeite doen om in de collegebanken plaats te nemen. Op haar zeventiende schreef een brief aan de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken Johan Rudolf Thorbecke met het verzoek toegelaten te worden tot de Universiteit van Amsterdam, omdat ze arts wilde worden. Naar verluid antwoordde Thorbecke binnen een week, maar niet aan Aletta zelf. Hij schreef haar vader dat het goed was. Niet heel geëmancipeerd, maar hé, hierdoor werden wel de universiteiten opgesteld voor vrouwen.
Ze deelde zelfs condooms uit
De rest van haar leven besteedde Jacobs als een fervent voorvechter van vrouwenrechten. Als arts opende ze een praktijk waar vrouwen voorbehoedsmiddelen konden krijgen, zodat ze niet ieder jaar zwanger werden. Deze feminist uit de eerste feministische golf kon op 68-jarige leeftijd meemaken dat - mede door haar toedoen- vrouwen mochten stemmen.
Wilhelmina Drucker: De godmother van de Dolle Mina’s
Als je van feminisme hebt gehoord, ken je ook de Dolle Mina’s. Deze feministische actiegroep vroeg in de jaren zeventig aandacht voor ongelijkheid tussen mannen en vrouwen door ludieke acties - zoals de bekende ‘Baas in eigen Buik’- actie. Maar raad eens waar ze naam ‘Dolle Mina’ vandaan hebben? Jawel, die was geïnspireerd door de feministische schrijver Wilhelmina Drucker.
Ze had haar eigen centen
De van origine Amsterdamse was een van de grootste voorvechters van vrouwenrechten van haar tijd. Als een onwettig kind had zij in eerste instantie geen recht op de miljoenenerfenis van haar vader toe hij in 1884 overleed. Haar wel erkende halfbroer kreeg de volledige erfenis - niet eerlijk- maar na een rechtszaak dwong Wilhelmina haar aandeel van de erfenis af. Hierdoor werd ze financieel onafhankelijk van een eventuele echtgenoot en mannelijke familieleden. Die onafhankelijkheid zette ze volledig in om kiesrecht voor vrouwen te verwezenlijken én om te schrijven. Op 71-jarige leeftijd besloot Drucker het rustiger aan te gaan doen. Tegen die tijd had ze haar doel bereikt: alle vrouwen in Nederland konden stemmen.
Shout out to Aletta en Wilhelmina!
Zonder deze twee vrouwen was jij - of je huisgenoot/vriendin/moeder/tandarts/vul maar in- het stembureau uitgestuurd. Op een dag als vandaag is een applausje - nee, een staande ovatie- voor deze powervrouwen zeker op zijn plaats!
