Het wetenschappelijk bewijs voor klimaatverandering is tegenwoordig overweldigend, maar toch zijn er nog steeds zogenoemde ‘klimaatontkenners’. Hoe moet dat zijn geweest voor de eerste wetenschappers die de opwarming van de aarde aan de kaak probeerden te stellen? Dat onderzoek verdween (deels) in de doofpot. Later is hun kennis toch boven water gekomen. Wie zijn deze pioniers en wat hebben zij ontdekt? Dat legt de BBC in samenwerking met The Open University uit.
# Eunice Foote (1819 - 1888)
"Het broeikasgaseffect is sinds 1820 een bekend fenomeen, maar Eunice Foote was in 1856 de eerste die in kaart heeft gebracht hoe dit proces nu eigenlijk werkt. Foote pompte verschillende stoffen in glazen bollen en later vergelijkt ze het effect van zonlicht op deze stoffen. Wat bleek? Het glas met koolstofdioxide (CO2) en waterdamp wordt warmer dan de glazen gevuld met andere stoffen, én koelt ook nog eens minder snel af. Een atmosfeer met meer CO2 is dus gedoemd op te warmen."
Waarom kennen we haar niet?
"Misschien vraag je je af hoe het kan dat de naam Eunice Foote je dankzij haar ontdekking niet bekend in de oren klinkt… Begrijpelijk, maar de verklaring is onbegrijpelijk. Ze stuurde haar bevindingen op naar een Amerikaans wetenschappelijk gezelschap, maar haar onderzoek werd niet gepubliceerd. Uiteindelijk gebeurt dat via een andere weg wel, maar de bevindingen blijven grotendeels onopgemerkt. Pas in 2010 kreeg Foote dankzij een geoloog de erkenning die zij verdient: in een antiek wetenschappelijk tijdschrift stuit hij op een citaat van Foote en krijgt ze na bijna 150 jaar alsnog de erkenning die haar toekomt."
# Guy Stewart Callendar (1898-1964)
"Eigenlijk was hij steam engineer, maar in zijn vrije uurtjes onderzoekt Callender allerlei klimaatgegevens. In 1930 verzamelt hij temperatuurgegevens van 147 weerstations wereldwijd. Nadat hij de gegevens bij elkaar geraapt heeft, vergelijkt hij de temperaturen met de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer. En daarin ziet hij een duidelijk patroon: niet alleen de temperatuur stijgt, ook de mate van CO2 gaat flink omhoog.
Hij legt een verband tussen de verbranding van fossiele brandstoffen en de toename van CO2 en de temperatuurstijging. In 1938 presenteert hij zijn bevindingen. Een doorbraak, zou je denken. Maar Callendars bevindingen worden niet voor waar aangenomen: het idee dat de mens zoiets onbehapbaars als het klimaat zou kunnen beïnvloeden, is voor velen nog moeilijk te geloven. Pas na de Tweede Wereldoorlog worden zijn bevindingen officieel bewezen: vanaf dan is het zogenoemde 'Callender-effect' een feit."
# Charles Keeling (1928-2005)
"In 1958 werden er verdere grote stappen gemaakt in het klimaatonderzoek. Lange tijd werd er gedacht dat oceanen in staat zijn CO2 in snel tempo te absorberen. Dankzij Charles Keeling werd vastgesteld dat dit niet klopt. De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer werd al jaren geregistreerd, maar volgens Keeling zouden die gegevens niet kloppen. Hoe hij daarachter kwam? Daarvoor moest hij naar ander een punt op de aarde, ver weg van alle uitstoot en van de vervuilde steden en industrie."
Zijn grote ontdekking
"Dat punt vond hij op de Mauna Loa vulkaan op Hawaii, op een hoogte van 4000 meter boven zeeniveau. De data die Keeling vanuit dit punt heeft verzameld, zorgt voor verschillende doorbraken. Wat blijkt? De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer verandert met de seizoenen. Maar de grootste ontdekking: de hoeveelheid koolstofmonoxide in de lucht neemt per jaar toe. De Keeling-curve is geboren en tot op de dag van vandaag is de Mauna Loa vulkaan het referentiepunt voor metingen van CO2."
Inmiddels leven we in 2020, maar de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer blijft in zorgwekkende hoeveelheden toenemen… Misschien hadden we de uitkomsten van de onderzoeken van deze pioniers eerder serieus moeten nemen, maar dat tij kunnen we niet meer keren…
Liever de pioniers per video leren kennen? Kijk de video hieronder.
