De Human Rights Tattoo foundation vereeuwigt alle 6.773 letters van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens op de huid van diezelfde hoeveelheid personen. "Achter elke tatoeage schuilt een bijzonder mens." Zou jij meedoen?
Jouw recht op vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid, gelijk loon voor gelijke arbeid of gelijke behandeling… Sinds 10 december 1948 zijn ze gebundeld in De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). De verklaring bestaat uit dertig artikelen die de fundamentele rechten en vrijheden omvatten. Ongeacht nationaliteit, geslacht, ras, religie, taal of andere status; iedereen kan aanspraak maken op deze rechten.
Dat was voor mij een reality-check
Reality-check
Dat mensenrechten anno 2020 niet voor iedereen vanzelfsprekend zijn, wordt voor kunstenaar Sander van Bussel pijnlijk duidelijk. In 2012 wordt zijn Keniaanse vriend en collega Steven vermoord in de sloppenwijken van Nairobi. "Dat was voor mij een reality-check. Ik besefte me toen dat het veel uitmaakt waar je bent geboren en welke privileges je hebt."
Deze ingrijpende gebeurtenis inspireert Sander om mensenrechten en tatoeages samen te voegen. Waar mensenrechten vereeuwigd moeten worden, is een tatoeage vanzelfsprekend permanent. "Het was alsof er een lampje boven mijn hoofd aan ging. Het leek me mooi om een ketting te creëren van mensen die verbonden zijn met elkaar in de vorm van een tattoo."
Wereldwijde community
Human Rights Tattoo, oorspronkelijk bedoeld als kunstproject, is inmiddels uitgegroeid tot een campagne en een wereldwijde community. "De essentie is sinds de oprichting onveranderd: we willen een universeel gedragen project zijn. Om grote bekendheid te genereren reisden we - voordat het coronavirus rond raasde - de wereld over. Het kunstwerk ontstaat door de community zelf: de tatoeëerders die de letters zetten, de organisaties die evenementen organiseren en uiteraard iedereen die een letter draagt. Dat overstijgt mijn rol als kunstenaar", vertelt Sander. "Het is een kunstwerk zonder mijn handtekening eronder."
De grootte of plek van de tatoeage is overigens niet belangrijk, zegt de kunstenaar. Deelnemers krijgen een letter toegewezen, die ze alleen mogen afwijzen als ze er een negatieve associatie mee hebben. Ze mogen wel zelf kiezen uit een aantal lettertypes en op welke plek ze de toegewezen letter willen hebben.
Betekenisvolle tattoo
Eén van de personen die onlangs een Human Rights tattoo heeft gekregen is Snigdha Bansal (23). "Tijdens de periode dat ik als journalist in India werkte, las ik elke dag over onrechtvaardigheid. Dat heeft me gemotiveerd om me in te zetten voor mensenrechten. Als journalist ben je geneigd cynisch te worden door al het slechte nieuws. Ik denk dat dit initiatief een verschil kan maken voor een betere wereld."
Snigdha heeft meerdere tatoeages, maar deze is voor haar het meest bijzonder. "Als collectief willen we het belang van mensenrechten op de kaart zetten. Mensen vragen vaak naar de betekenis achter mijn tatoeages, en nu heb ik een uniek verhaal te vertellen."
Permanente inkt
"Mensenrechten zijn geen ver-van-mijn-bed-show", zegt Laura Lundahl (26), advocaat gespecialiseerd in migratie en asiel. "Dit initiatief helpt om de rechten van de mens meer onder de aandacht te brengen. Het laat zien dat we allemaal een klein deel van een groter geheel zijn." Voor Laura is deze tatoeage haar eerste, de stress zit er dan ook goed in. "Toch was ik er vrij snel van overtuigd dat ik dit wilde doen. Een tattoo sluit aan op het idee achter mensenrechten, aangezien dat ook blijvend is. De permanente inkt symboliseert dat voor mij."
De tattoo is volgens haar een goede opening voor een gesprek. "Ik ben er trots op dat ik hier een onderdeel van ben. Ik heb gekozen voor een zichtbare plek. Op die manier hoop ik dat de tattoo gesprekken en verbinding tussen mensen oplevert."
Ontzettende eer
Hanne Mulder (23) probeert al jaren om een Human Rights Tattoo te bemachtigen. De selectie wordt gemaakt op basis van motivatie en diversiteit over zoveel mogelijk landen verspreid, zodat het ook daadwerkelijk universeel gedragen is.
Nu is het eindelijk zo ver voor Hanne: de letter 't' prijkt op haar arm, ook bewust op een zichtbare plaats. "Welke letter ik zou krijgen maakte niets uit voor mij. Het is een ontzettende eer om op deze manier mensenrechten te mogen uitdragen."
Kwetsbaar opstellen
Als docent maatschappijleer is het haar missie om jongeren het belang en de urgentie van mensenrechten te laten zien. "Ik wil mijn leerlingen bewust maken van de privileges die ze hebben. De vrijheid om ons te ontwikkelen tot wie we willen zijn, maakt dat burgerschap begint bij mensenrechten."
Tweeënhalf jaar lang heb ik mijn seksuele geaardheid verzwegen voor de klas
Tijdens haar lessen stelt Hanne zichzelf kwetsbaar op door persoonlijke verhalen te delen. "Ik heb op een school gewerkt waar ik tweeënhalf jaar mijn seksuele geaardheid heb verzwegen voor de klas. Toen ik de moed had verzameld om het uiteindelijk te vertellen, reageerden de leerlingen positief verrast." Dat was voor Hanne een keerpunt. "Door persoonlijke verhalen te delen creëer je een aanknopingspunt om mensenrechten bespreekbaar te maken."
Het tatoeëren van letters is een inspirerende manier om onze gedeelde mensenrechten op een persoonlijke manier te verspreiden. Alhoewel het niet direct de wereld verandert, is het een constante herinnering aan de noodzaak van ons mensenrecht - kan geen kwaad om daar eens een gesprek over te voeren, toch?
