We volgen Vrij Nederland-redacteur Evert Nieuwenhuis al een tijdje. Want hij zoekt uit hoe we alle leuke dingen die totaal niet duurzaam zijn tóch niet helemaal hoeven te laten. Voor van alles waar we ons schuldig over kunnen voelen (lees: vlees eten, vliegen) komt hij met tips om er toch nog van te genieten. En ook nog eens zonder schuldgevoel.

Jetzt geht's los!

Dit keer neemt hij de wintersport onder de loep. Want wist je dat die sneeuwpret diepere sporen achterlaat dan alleen die in de sneeuw? Nee? Wij ook niet. En aangezien bijna één miljoen Nederlanders ieder jaar met hun boeltje naar een skioord trekt, willen we dat inzicht van Nieuwenhuis even met je delen. Uiteraard niet zonder erbij te vermelden hoe we wél zonder schuldgevoel van de piste kunnen sjeezen.

1. Hup, die auto in

Doordat we meeste gezinnen en vriendengroepen nog altijd gezellig met z’n allen de auto pakken valt de milieubelasting om bij de sneeuw te komen nog mee. Dat is natuurlijk relatief, want de bus en de trein zijn een stuk schoner. Maar het is tenminste geen vliegtuig.

Paul Peeters, van het Centre for Sustainable Tourism & Transport van de NHTV, ziet dat echter veranderen: “De laatste vijftien jaar verdubbelde het percentage winterse vliegreizen naar Oostenrijk van 18 naar 40 procent”. En daarbij ziet hij ook een lichte groei naar steeds verdere oorden, zoals de VS en Canada. Helemaal goed nieuws is dit dus niet, maar pak zelf gewoon lekker de auto, dan ben jij al goed bezig.

2. Spookdorp in de zomer

Oké, nu begint de ellende. Want de grootste milieubelasting vindt lokaal plaats. Je ziet het niet door alle sneeuw, maar de berg waar jij vanaf skiet wordt flink aangepakt om ervoor te zorgen dat jij er vrolijk af kunt glijden.

Bossen worden gekapt, metalen liftconstructies worden geïnstalleerd, en grote betonnen bassins worden geplaatst om het water op te vangen voor de sneeuwkanonnen (waarover zo meer). Of zoals Nieuwenhuis het zegt: “Oude dorpjes veranderen ’s winters in klein Benidorm om in de rest van het jaar weg te kwijnen als spookdorp.”

3.  Doe alsof je thuis bent

Nog een stukje schadelijker is het excessieve energie- en watergebruik op de piste. Een klein skigebied met twee gewone liften, twee sleepliften en een gondel verbruikt 550.000 kilowattuur per seizoen van 120 dagen, volgens het tv-programma Groen Licht.

Nieuwenhuis rekende uit dat dat evenveel is als 120 dagen 534 huizen van energie voorzien. Dus van dat ene skigebied kunnen er evenveel mensen genieten als dat er in 534 huizen wonen. Nog steeds moeilijk voor te stellen? Bedenk je dan dat iedere keer dat je de skilift neemt, je je totale verbruik van je huishouden meeneemt. Best veel ineens hè?

4. Geen pretje, die sneeuwkanonnen

En dan die sneeuwkanonnen, aanwezig in vrijwel elk skigebied. Zo’n kanon vreet elektriciteit, maar ook water: zo’n 10 liter per seconde. Als je je voorstelt dat dat tien pakken melk per seconde zijn, besef je pas hoeveel dat is. Dat water wordt uit de natuur onttrokken - opgevangen in de eerdergenoemde betonnen bassins, uit bronnen en beken gehaald - en de oorden pakken meer dan de natuur kan missen. En daar lijdt de biodiversiteit onder.

Daarbij blijft de kunstsneeuw drie weken langer liggen dan natuurlijke sneeuw, die op haar beurt ook al langer blijft liggen als er overheen geskied is. Het gevolg? Plantjes en grassoorten blijven langer verstoken van zonlicht. Kwetsbare soorten overleven het niet.

5. Ga niet weg van de kudde

Off-piste skiën en toerskiën wint terrein. En we snappen het, je skiet veel liever in je eentje in de ongerepte natuur dan als een kuddedier de gebaande paden te volgen. Maar doe dat toch maar wel, want je verpest anders de natuur waar je juist zo van houdt. Een alpenbos- of weide is net zo kwetsbaar als een koraalrif, stelt Nieuwenhuis. Daarbij: “Je verstoort  de rust van wilde dieren, die zich met name in de winter willen terugtrekken van alle drukte,” zegt Peeters. En als dieren in hun winterslaap gestoord worden, kunnen ze doodgaan.

Hoe kan het wel

Oké, je weet nu hoe het zit. Inmiddels van gedachte verandert en toch een vakantie naar een ander - milieuvriendelijker - vakantieoord boeken? Als dat zo is: super! Als dat niet zo is: geen punt, hier komen de beloofde tips zodat je toch met een goed gevoel naar de sneeuw kunt.

1. Vermijd ‘100% sneeuwgarantie’

Want de oorden die dat beloven gebruiken energie- en waterverslindende sneeuwkanonnen of liggen extra hoog (en hoe hoger het skigebied, hoe kwetsbaarder de natuur).

2. Ski zo groen mogelijk

Voordat je je reis boekt, kijk eens naar Alpine Pearls. Dit netwerk van skigebieden zet zich in voor een zo duurzaam mogelijke skivakantie. De Oostenrijkse gemeente Werfengang is erbij aangesloten en biedt zelfs gratis CO2-neutraal openbaar vervoer voor degenen die met de trein komen.

Fijne vakantie!