250 miljoen mensen op de vlucht

Het klinkt als de plot van een dystopisch boek, maar het zou wel eens de keiharde realiteit kunnen worden. Want dat het weer extremer gaat worden, dat weten we, schrijft Eric Holthaus in een essay op Medium. Holthaus is meteoroloog en schrijft o.a. voor de Wall Street Journal en De Correspondent. Hij zegt: “Een plotselinge verandering zoals het instorten van een ijsschots of een snelle stijging van de temperatuur door het elimineren van aerosolen, zal het weer nog destructiever maken dan de huidige voorspellingen, zelfs als we de CO2-uitstoot drastisch verlagen.” En de gevolgen daarvan zullen enorm zijn. Holthaus voorspelt dat tegen 2040 het weer zo extreem zal zijn dat er meer mensen dan ooit hun huis moeten verlaten en op de vlucht zullen slaan. Hij noemt het getal 250 miljoen. Dat zijn er 50 keer zoveel als door de oorlog in Syrië. Volgens de meteoroloog zal zo’n volksverhuizing ons begrip van nationaliteit, grenzen en politiek volledig op z’n kop zetten en zijn conflicten op sommige plekken onvermijdelijk.

 
Huiselijk geweld en burgeroorlog

En die conflicten kunnen zowel grootschalig als kleinschalig zijn. Onderzoek van de Universiteit van Californië, Berkeley wijst uit dat hogere temperaturen en een verschuiving naar meer extreem weer een stijging van allerlei soorten geweld kan veroorzaken. Dat varieert van huiselijk geweld tot burgeroorlogen. In extreme gevallen zouden landen zelfs niet meer kunnen functioneren en instorten.

Het grootste gevaar

Het grootste gevaar voor deze potentieel onheilspellende uitkomst is de zogenaamde ontsnappingsmentaliteit. Volgens Holthaus is deze mentaliteit tevens de oorzaak van het feit dat we nu zo diep in de shit zitten: “Door onszelf als individuen te zien die niet verbonden zijn met een levend ecosysteem op een planeet waarin al onze gedragingen een diepgaand effect hebben op onze omgeving, falen we om elkaars menselijkheid en bestaansrecht te zien.” Volgens hem is dit dezelfde houding die de superrijken ertoe beweegt om privé ruimtereis bedrijven op te richten. Maar het kan niet zo zijn dat de rijken hun ontsnapping plannen en dat de rest van ons aan zijn lot wordt overgelaten.

Wat er nu moet gebeuren

Gelukkig is ons lot nog niet bezegeld. Het volk heeft uiteindelijk zelf de controle. Onze keuzes zullen bepalen wat de uitkomst van eventuele conflicten en crisissen zal zijn. Maar om een wereld te creëren die werkt voor iedereen moeten we wel aan de bak. Een crisis van deze omvang vraagt volgens Holthaus een proactieve en wereldwijde manier om schade te beperken. Daarnaast hebben we regelgeving nodig die vrijheid van beweging aanmoedigen in plaats van beperken. Wat je nu ziet gebeuren bij crisissen is dat regeringen hun grenzen sluiten, maar dat kan niet meer, want als die trend zich voortzet kan de wereld wel eens onbestuurbaar worden. Holthaus pleit daarnaast voor ‘robuuste’ sociale vangnetten, om te voorkomen dat mensen op de vlucht slaan. Tot slot zijn er agressieve maatregelen nodig om de CO2-waardes te laten dalen en uiteindelijk op een 0 uitstoot te komen.