De eerste stappen van de 19-jarige Mason in zijn transitie van meisje naar man, daar gaat de pilot (proefaflevering) van de webserie Selfmade Man over. Een verhaal gebaseerd op eigen ervaringen van hoofdrolspeler Matthew Schwarz (21) en regisseur Flip Zonne Zuijderland (23). "Matthews transitie loopt gelijk met die van het hoofdpersonage Mason."
Geschreven door redacteur Beau Geraeds.
"We hebben moeders gehad die stuurden dat hun zoon eindelijk gerepresenteerd wordt, mensen die reageren dat ze net zelf aan hun transitie zijn begonnen en herkenning vinden", vertelt de jonge regisseur trots. "Mijn oma stuurde zelfs eens bericht met de vraag of ik dit echt allemaal zelf heb meegemaakt." Flip noemt de reacties op de pilot voor NPO 3 onwerkelijk waardevol.
Matthew, die in de webserie de rol van Mason vertolkt: "De basis van de serie is voornamelijk gebaseerd op Flips levensverhaal: de ervaring van naar Amsterdam verhuizen en het oppakken van zijn transitie tegelijkertijd", legt hij uit. De jongens hebben allebei situaties meegemaakt die terugkomen in het verhaal van Mason, zoals misgendered worden (herkenbaar!) en in gesprek gaan met een ouder die het misschien niet helemaal begrijpt, maar wel enorm z'n best doet.
In de serie leeft Mason samen met zijn huisgenoot Jasmijn. Zij laat precies zien hoe een heleboel mensen omgaan met transities. Matthew: "Ik denk dat we allemaal wel een Jasmijn kennen." Flip vond het belangrijk om te laten zien met wat voor vragen je te maken kan krijgen als trans persoon.
"Veel mensen hebben het gevoel dat ze het recht hebben om allerlei vragen te stellen - ook vaak ongepaste... Ik vind het belangrijk om dit te laten zien, maar dan wel met een personage dat het niet slecht voorheeft met Mason. Dat is ook hetgeen waar ik zelf het meest last van heb: mensen die je het hemd van het lijf vragen op het moment dat ze horen dat je trans bent", vertelt de 23-jarige Flip.
Het team achter Selfmade Man ging op zoek naar een personage dat deze waterval aan vragen belichaamt. "Jasmijn is precies de juiste persoon om dit te laten zien. Ze denkt zelf dat ze heel bewust en meegaand is met de wereld, maar ze komt uit zó'n geprivilegieerd nest, dat ze niet doorheeft dat ze de fout in gaat. Haar intenties zijn goed, maar de uitkomst is slecht", vertelt Flip. Matthew: "Veel mensen snappen dankzij het personage Jasmijn hoe ze het vooral níét moeten doen. Als je door de ogen van Mason meekijkt, heb je door dat het niet chill is hoe Jasmijn op zijn transitie reageert."
Jezelf worden: een cool gevoel
Het is voor veel trans personen herkenbaar: je ziet jezelf niet terug op bijvoorbeeld de televisie, wordt niet gerepresenteerd en vindt moeilijk herkenning. En dat vaak juíst in een periode waarin je zo erg naar jezelf op zoek bent. Dat maakt het zo belangrijk om verhalen zoals die van Mason te laten zien.
Iets doen met mijn trans-zijn is voor mij een heel positieve ervaring
Flip vertelt, zoekend naar de juiste woorden, dat zijn transitie hem nooit heeft geremd in zijn leven, maar dat er intern wel altijd een struggle is geweest. "Discomfort, oncomfortabel zijn met mijn lijf. Maar voor mij viel er vooral veel op z’n plek vanaf het moment dat ik het wist. Naarmate mijn traject verder liep, werd mijn leven steeds leuker en zat ik steeds lekkerder in mijn vel. Iets doen met mijn trans-zijn is voor mij een heel positieve ervaring. Die ervaring wil ik ook met anderen delen; dat het leuk is als je eindelijk jezelf wordt. Het is best wel een cool gevoel."
Geen woord aan gelogen
Matthew: "We namen op een gegeven moment een scène op met Mason in een jurk. Dat hebben we denk ik in vijf minuten op camera gekregen, puur omdat het zó níét gespeeld was. Flip en ik herkennen ons allebei in dit soort situaties. Daarom is het zo belangrijk dat we dit op deze manier maken, met trans personen zelf."
Ik heb denk ik elke draaidag wel een momentje gehad waarop het even binnenkwam
Flip wendt zich tot zijn goede vriend Matthew: "Daarop aanvullend; ik herinner me een moment waarop de tekst ineens echt bij je binnenkwam, bij de scène waarin Mason zijn monoloog doet over hoe het voelt om naar oude foto’s van hem te kijken. Daarna was je een paar minuten helemaal van de leg, omdat je de tekst zo erg voelde." Matthew: "Ik heb denk ik elke draaidag wel een momentje gehad waarop het even binnenkwam."
Bromance op de set
Het is mooi om te zien hoe Flip en Matthew met elkaar omgaan en elkaar aanvullen. "Flip kan heel goed lullen en dingen visualiseren vanuit zijn eigen ervaring", vertelt Matthew. "Zelf ben ik van jongs af aan bezig met het taalkundige aspect binnen gender; verschillende aanspreekvormen en dat soort dingen. Flip is meer een doener, waar ik voornamelijk een denker ben. Dat zorgt ervoor dat we uiteindelijk samen een heel goed eindproduct maken."
Overwinning voor trans representatie
Op 7 april werd de pilot van Selfmade Man gepubliceerd op het YouTube-kanaal van NPO 3. De pilot van de korte fictieserie is gemaakt in het kader van de 3LAB Serie Contest, waarbij vijf pilots kans maakten om ontwikkeld te worden tot een volledige serie van NPO 3.
Op 22 april werd helaas bekend dat Selfmade Man niet heeft gewonnen. Desondanks is het team van Selfmade Man hard op zoek naar andere manieren om de serie tóch te kunnen realiseren – wat een overwinning zou zijn op het gebied van trans representatie.
Nieuwsgierig geworden naar meer? Flip licht alvast een tipje van de sluier op over wat we kunnen verwachten van een eerste seizoen. "We gaan proberen om Matthews echte transitie zoveel mogelijk op de voet te volgen. Je gaat Mason zien groeien als mens; van de struggles van koken, met een kater naar je werk tot de impact van hormonen en hoe je daarmee omgaat. Eigenlijk gewoon alles uit het leven van een gemiddelde 19-jarige, die dan toevallig trans is."
