“De pers staat in dienst van het volk, niet haar leiders.” Samen met bijna 350 Amerikaanse kranten spreekt The Boston Globe zich uit vóór persvrijheid in een belangrijk manifest.
Het zal je vast niet zijn ontgaan dat sinds Donald Trump werd verkozen tot president, zijn regering behoorlijk in de clinch ligt met het overgrote deel van de Amerikaanse pers. Op zich is dat niet zo vreemd, aangezien veel grote Amerikaanse kranten liberaal zijn en er niet voor terugdeinzen om zich kritisch uit te laten over het beleid van de president. Maar ook Trump zelf neemt geen blad voor de mond als het gaat om commentaar op grote kranten en nieuwszenders zoals The New York Times, The Washington Post en CNN.
Volgens de Amerikaanse president zijn deze media gevaarlijk, staan ze vol met fake news en zijn ze daarom ‘de vijand van het Amerikaanse volk’. The Boston Globe heeft er genoeg van en ziet dit soort uitspraken als een directe aanval op de vrije pers. En daar willen ze een einde aan maken.
THE FAKE NEWS MEDIA IS THE OPPOSITION PARTY. It is very bad for our Great Country....BUT WE ARE WINNING!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 16 augustus 2018
Kranten uit het hele land
Daarom hebben ze Amerikaanse krantenredacties overal in de VS gevraagd om zich in hun eigen woorden uit te spreken over het fundamentele belang van een vrije pers. Natuurlijk zitten daar de usual suspects tussen zoals The New York Times en The Washington Post, maar het verzoek werd ook voorgelegd aan conservatieve media, groot en klein.
Dat dat nodig is, blijkt maar weer uit de cijfers. Volgens The Boston Globe gelooft 48 procent van de Republikeinen dat de Amerikaanse nieuwsmedia de vijand zijn van het volk. En 43 procent van deze groep is van mening dat de president de macht zou moeten hebben om nieuwskanalen op te heffen als zij ‘slecht gedrag’ vertonen.
Slecht signaal naar de wereld
Maar door vrije media te vervangen met nieuwskanalen die vanuit de politiek bestuurd worden, creëer je een situatie die lijkt op die van een corrupt regime. Sterker nog, volgens The Boston Globe geeft de retoriek van Trump een gevaarlijk signaal af aan delen in de wereld waar de strijd voor democratie al moeilijk genoeg is. Denk maar aan Turkijke, Ruslans, China en Irak. Het laatste wat je wil is de leiders van deze landen een voorbeeld geven van hoe je journalisten eenvoudig kunt omdopen tot staatsvijanden.
Persvrijheid is nodig voor een democratie
“Je hebt vrije pers nodig voor een goed functionerende democratie, júist omdat de pers kritisch durft te zijn over politieke leiders. Of dat nou een lokaal of landelijk is,” schrijft de redactie van The Boston Globe. Dat is waarom de cijfers van het onderzoek zo schokkend zijn. Veel Republikeinen zien de pers niet langer als een onmisbaar onderdeel van de Amerikaanse democratie, ze zien het als een gevaar.
De pers staat in dienst van het volk, niet haar leiders
Veel mensen zullen zeggen dat Trumps kritiek op de media met een korrel zout moet worden genomen. “Hij doelt toch alleen maar op de bevooroordeelde media?” Maar, de krant is het hier niet mee eens: “Trump probeert met man en macht de journalisten die onafhankelijk en kritisch zijn bang te maken .”
Het staat zelfs in de grondwet
En daar zouden zijn politieke voorgangers het absoluut niet mee eens zijn. “De Founding Fathers namen voor lief dat de pers af en toe bevooroordeeld is, want de vrijheid van journalisten en uitgevers werd vastgelegd in de grondwet.” Of zoals Thomas Jefferson ooit schreef: “Onze vrijheid is afhankelijk van de persvrijheid, die kan niet beperkt worden zonder geheel verloren te gaan.”
Tuurlijk waren er eerder presidenten in de VS die kritisch waren op de media, een krant of journalist in het bijzonder. “Maar er was altijd respect voor de pers als vrijstaand instituut,” schrijft The Boston Globe in haar manifest.
Je mag best kritisch zijn
Maar, zoals Supreme Court Justice Hugo Black in 1971 schreef: “De pers staat in dienst van het volk, niet haar leiders.” Natuurlijk mag je een mening vormen aan de hand van wat je leest. En je hoeft echt niet elk artikel uit een grote krant zomaar te slikken voor zoete koek, maar vergeet niet dat een vrije pers van ongekend belang is voor een vrije maatschappij.
Het wordt misschien wat veel om alle 350 kranten op te noemen die hebben bijgedragen aan deze actie. Maar ben je benieuwd naar het volledige pleidooi van de initiatiefnemer? Lees dan vooral het manifest van The Boston Globe via de link hieronder.
