We moeten het hebben over een groot probleem: kansenongelijkheid in het onderwijs. "Het opleidingsniveau van ouders wordt steeds bepalender voor de kinderen", zegt Sarah Sylbing, die samen met Ester Gould de tv-serie 'Klassen' maakt. Welke problemen moeten aangepakt worden?
Werd jij als kind goed ondersteund door je ouders? Had je bijvoorbeeld toegang tot een computer? En werd er kritisch meegekeken of je je huiswerk wel had gemaakt? Zomaar een paar vragen waarvan het antwoord cruciaal kan zijn. Ester en Sarah, die in de tv-serie 'Schuldig' al eerder een maatschappelijk probleem op een weergaloze manier vast wisten te leggen, liepen mee op een basisschool in Amsterdam-Noord. In hun nieuwe serie 'Klassen' beland je als kijker weer even in het klaslokaal van groep acht.
Juffen Jolanda en Astrid
Dat er kansenongelijkheid bestaat in de klas, staat als een paal boven water, stellen Jolanda en Astrid. Zij worden door de programmamakers gevolgd en nemen ons mee het klaslokaal in, waar moeilijke beslissingen worden gemaakt.
In de klas van Jolanda zit Anyssa (10 jaar). "Het gaat momenteel niet zo goed. Ze maakt geen enkel werkstuk, haalt alles onvoldoende en daarmee gaat ze met het advies voor de middelbare school ook erg omlaag", vertelt juf Jolanda. "En dat is erg zonde, want ze heeft zoveel in haar mars", voegt ze zichtbaar aangeslagen toe. "Ik weet niet wat daar thuis allemaal speelt."
Ze kunnen haar niet helpen
Dat laatste heeft veel invloed op hoe kinderen functioneren op school. "Het heeft allemaal te maken met de problematiek die thuis speelt", legt Jolanda in de studio van M uit. "De voedselbank, de kledingbank. Opa en oma die allebei laagopgeleid zijn." En daarmee raakt ze gelijk het pijnpunt aan: de ongelijkheid. "Ze kunnen haar niet helpen, ze heeft geen computer thuis, ze hebben niks..." Andere kinderen hebben dat wel, voegt ze toe. "Die kunnen van alles opzoeken, leren."
Anyssa is slechts een voorbeeld. Een van de velen. Helaas hebben veel kinderen te maken met thuissituaties die invloed hebben op de schoolresultaten. Maar wat kan je er tegen doen? "Je moet goed naar het kind kijken", aldus Astrid. "En ga in gesprek, in een veilige sfeer. Alleen dan gaan kinderen zich uiten."
Ze krijgen een raadsel mee naar huis
"Maar houd ook de resultaten goed in de gaten en kijk waar je samen met kind aan moet werken." De reguliere methodes die er zijn, vertelt Astrid, zijn best wel moeilijk. En dan moet je soms creatief zijn, laten de juffen aan tafel bij Margriet weten. Zo hebben ze zelf ook iets bedacht om de kinderen letterlijk bij de les te houden. "Ze krijgen een raadsel mee naar huis. In het beste geval zoeken ze samen met hun ouders naar het antwoord. De volgende dag op school komen ze met de uitkomst."
Of dat het goede antwoord is of niet, dat is niet zo belangrijk, vertelt Astrid. "Dan hebben ze weer iets anders geleerd. En door deze raadsels leggen de kinderen ook veel sneller verbanden."
De omgeving waarin een kind opgroeit is van cruciaal belang, dat laat Gianny zien in 'Klassen'. Een jongen die een te laag schooladvies heeft gekregen in groep acht en zich nu stierlijk verveelt op het vmbo. Sterker nog: de schoolmedewerkers krijgen op een gegeven moment te horen dat hij vast zit op het politiebureau, wat zijn leraar zichtbaar raakt. Aangeslagen trekt hij de deur van het klaslokaal achter zich dicht. Het zijn zorgelijke ontwikkelingen die bij meer jongvolwassenen spelen, stelt Marjolein Moorman, wethouder in Amsterdam.
"Het is onwenselijk, maar zeker ook onrechtvaardig", zegt ze in de uitzending. "Kinderen komen op een spoor terecht waar ze niet meer uitkomen. Dat is in dit geval verdrietig voor Gianny, maar ook voor de hele samenleving. Wat heeft de samenleving eraan dat hij op dat spoor terechtkomt?"
"Hij is niet alleen", zegt Ester aan tafel bij Margriet. "Er zijn heel veel kinderen waarvan mensen zeggen: hier zit niet meer in. Hopelijk laat de serie zien dat dat niet waar is." Kijk hier het hele gesprek: