"Structureel níét de informatie geven die wij vragen. Liegen, heet dat in normaal Nederlands, dat gebeurde tegen ons", zegt Pieter Omtzigt, die samen met Renske Leijten aanschuift bij Margriet aan de talkshowtafel.
Ze trokken een beerput open waarbij de stank onverdraaglijk werd. Het kabinet trad af en zelfreflectie is voor de betrokkenen in Den Haag inmiddels het zalvende woord. Maar, we zijn er nog láng niet, aldus de twee Kamerleden…
Een tussenstap, zo noemt Omtzigt het veelbesproken toeslagendebat van dinsdag 19 januari. "De grote vraag blijft: hoe gaan we nu recht doen aan de ouders? Dat gaat buitengewoon moeizaam, op dit moment", vertelt hij. "Ik ben blij dat het kabinet nu ook iets doet voor de kinderen - dat werd tijd." We moeten de rechtsstaat weer opbouwen, die is namelijk geschonden, voegt Omtzigt toe. "Dat is een buitengewoon zware conclusie."
Pieter Omtzigt (CDA) over het achterhouden van informatie door het kabinet, ‘de nieuwe Rutte-doctrine’: pic.twitter.com/eelepT1U4f
— Guus Valk (@apjvalk) January 19, 2021
"We hebben het hóógste wapen van de Tweede Kamer ingezet: 'horen onder ede'. Ze hadden geen herinneringen of beeld meer", net niet duidelijk genoeg dat je hen kan betichten van liegen, voegt Renkse toe. "Maar we hebben niet boven tafel wat er nou met de memo is gebeurd. Mijn collega Omtzigt stelt dan de meest feitelijke vragen die er zijn, maar dan vinden ze het niet interessant. Dan kan je aftreden, excuses aanbieden, maar dan hebben we het nog niet gezien."
‘’We hebben het hóógste wapen van de Tweede Kamer ingezet: horen onder ede’’, zegt @RenskeLeijten. ‘’Dan stelt @PieterOmtzigt de meest feitelijke vragen die er zijn; ga zitten, kijk in de mailboxen. En dan vinden ze het niet interessant.’’ #ditisM pic.twitter.com/7XKeEYv19i
— Margriet van der Linden (@dit_is_M) January 20, 2021
"Ik wil nog heel graag onder die motorkap kijken", zegt Leijten. "Hoe is die fraudebestrijding ontstaan? Hoe is er binnen de Belastingdienst, en andere overheidsinstellingen, macht en tegenmacht georganiseerd?" Je moet kunnen analyseren en duiden waar het misgaat, voegt Leijten toe, die pleit voor een parlementaire enquête.
"Er zit iets heel diep mis in onze rechtstaat en in onze macht en tegenmacht. Er gaat altijd iets mis, wie er ook in de regering zit. Hoe kan het dat je het tien jaar lang verbergt? En hoe lukt het om dit vier jaar voor ons verborgen te houden? Structureel níét de informatie geven die wij vragen. Liegen, heet dat in normaal Nederlands, en dat gebeurde tegen ons. Als we dat mechanisme niet recht krijgen, gebeurt dat ook bij een volgende affaire en raken er weer tienduizenden mensen tussen de wielen. Dat wil ik voorkomen."
De ouders duwden ons vooruit
Aan welke oplossingen moeten we dan denken? “Niet alleen als goed voornemen mensen beter informeren, maar ook een grondwettelijk hof invoeren”, zegt Omtzigt, die ook voor een fiscale ombudsman pleit; een onpartijdige, onafhankelijke instantie die ondersteunt bij belastingzaken en de boel in de gaten houdt.
De werkrelatie tussen Leijten en Omtzigt
Leijten en Omtzigt voeren de strijd om gerechtigheid in de toeslagenaffaire al jaren. Er waren ook wel eens momenten dat de twee Kamerleden het even niet meer zagen zitten. "Dan gaf Pieter mij een kontje - of ik hem een schouder. Samen staan we sterk", zegt Leijten trots. "We stonden natuurlijk niet alleen. De ouders duwden ons vooruit en we kregen steun van journalisten Pieter Kleijn en Jan Kleinnijenhuis." Maar het is nog niet voorbij, laat Omtzigt weten. "De vraag is: zitten er meer plekken in de staat waar dit gebeurd is?"
Ben je benieuwd of er bijvoorbeeld een parlementaire enquête gaat komen? En wat die fiscale ombudsman volgens Omtzigt moet gaan doen? Kijk dan hieronder het gesprek terug:
