Een historisch moment, met een uitslag die alles bepalend zal zijn voor de toekomst van politieke leiders, de economie en de stabiliteit van de Verenigde Staten. 'Spannender dan ooit', noemt Amerika-kenner Twan Huys de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020. Wat kunnen we verwachten en hoe staat het ervoor? Alles wat je wilt weten rondom het Witte Huis, door Twan Huys!
De grote dag
Drie november is de dag die voor velen dikgedrukt in de agenda staat. De dag zelf - misschien teleurstellend - is voor verslaggever Twan Huys vaak wat saai. "Ik ben die dag in New York en het enige wat je kan doen op de dag zelf is afwachten op de uitslag. Als je mazzel hebt is dat ergens tussen tien en twaalf uur 's avonds, New Yorkse tijd, dus dan is het in Nederland zes uur later. Tot die tijd is afwachten en duimen draaien."
Overdag staat in het teken van Buitenhof voorbereiden, radioprogramma’s en M te woord staan, vertelt Twan. Of er die dag daadwerkelijk een uitslag komt, dat is nog maar de vraag, voegt hij toe. "Dat komt omdat mensen tegenwoordig ook stemmen met een brief, de mail-in vote. Het kan best lang duren voordat die stemmen zijn geteld." Tot drie november - en misschien nog veel langer - blijft het dus billenknijpen...
Donald Trump, die gehaat wordt en geliefd is tegelijkertijd
Spannender dan ooit
Dit jaar zijn de presidentsverkiezingen onwaarschijnlijk spannend, benadrukt Twan. "Dat heeft alles te maken met de persoon Donald Trump, die gehaat wordt en geliefd is tegelijkertijd. Het heeft te maken met corona, het feit dat het slecht gaat met veel Amerikanen, die bijna aan de grond zitten en geen cent te makken hebben." Daarbij is het land verdeeld. "Er zijn af en toe gewelddadige conflicten want de voor- en tegenstanders van de president boksen tegen elkaar op." Black Lives matter, de Me-too-beweging, er is van alles voorbij gekomen...
"Het is bijna een giftige cocktail van spanningen in Amerika. Dat maakt deze drie november 2020 tot een van de spannendste verkiezingen waar ik in mijn leven bij ben geweest", zegt Twan Huys die al sinds 2000 verslag doet van deze bijzondere gebeurtenis.
Eentje voor in de boeken
Corona maakt dit jaar alles anders dan anders. "Heel veel mensen kunnen niet meer naar de stembus: mensen die ouder zijn, het spannend, of te riskant vinden om besmet te raken. Daarom wordt en nu veel gebruik gemaakt van mail-in vote: je stembiljet invullen en opsturen per post."
Er wordt geschat dat er zo’n 150 miljoen Amerikanen gaan stemmen en in de derde week van oktober hadden al zo'n 17 miljoen inwoners per post hun stem uitgebracht, legt hij uit. "Al die stembiljetten moeten worden geteld en in sommige staten, dorpen en steden zeggen ze dat het onmogelijk is, om dat op drie november af te hebben."
De verkiezingen zijn eigenlijk op voorhand niet te vertrouwen als ik verlies
Nog nooit vertoond
En dat scenario, is een unicum in de geschiedenis, legt Twan uit. "Nooit eerder is het voorgekomen dat een zittende president tegen zijn opponent - en eigenlijk tegen het hele land - zegt: 'de verkiezingen zijn eigenlijk op voorhand niet te vertrouwen als ik verlies'. Welke acties zullen er dan volgen? Roept Trump het leger in? Zal hij tegen zijn aanhanger zeggen dat het onbetrouwbare verkiezingen zijn? Zal hij oproepen tot actie? En welke actie wordt dat dan?"
Heel veel Amerikanen, met name Democraten, zijn bang dat deze verkiezingen kunnen leiden tot geweld op straat. Of zelfs tot een explosie van geweld, als Trump niet wint. Tegelijkertijd: als Trump wél wint, kan het ook zo zijn dat aanhangers van Joe Biden de straat op gaan en deze uitslag niet zullen accepteren." Behoorlijk spannend, dus…
Als Trump wint dan betekent dat wind in de rug voor de autocraten
De Amerikaanse verkiezingen worden wereldwijd op de voet gevolgd en de uitkomst, die zullen we wat er ook gebeurt, ook in Nederland voelen. "Er zijn mensen die zeggen: als Trump wint dan betekent dat wind in de rug voor de autocraten. Bijvoorbeeld voor minister presidenten in Hongarije of in Polen, die niet zoveel te maken hebben met onafhankelijke rechtspraak, de vrijheid van pers of de vrijheid van meningsuiting. Juist dit soort leiders kunnen zich gesteund voelen door een overwinning van Trump."
De alles bepalende uitslag
Wat de effecten voor Nederland zijn, dat weten we niet precies, vertelt Twan. "Misschien betekent een overwinning van Trump ook wind in de rug voor voor de partij van bijvoorbeeld Thierry Baudet, die veel van het gedachtegoed van Donald Trump steunt en omarmt. Wie weet betekent de winst van Trump dan ook wind in de rug voor Baudet tijdens de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart, we zullen het zien, we weten het niet." Voor nu is het afwachten wat de uitslag op drie november zal zijn.
