Afgelopen dagen zijn gevuld met schuldvragen, boosheid en de vervolgvraag: wat nu? Wat kan ik doen vanuit mijn bevoorrechte positie? En heb ik überhaupt recht van spreken over een onderwerp waarvan ik zelf niet de dupe van ben, maar misschien juist de oorzaak? Neem alleen al mijn achternaam: wie heeft ooit bedacht een familie 'Witteman' te noemen? Hoe duidelijk moet het kleurcontrast worden benadrukt? 

Dit bericht bekijken op Instagram

UPDATE; sorry dat de tekst niet heel goed leesbaar is. In de link in me bio staat de tekst op FB in het zwart! Ook zijn er jammer genoeg een paar spellingsfoutjes doorheen geglipt. Sorry voor dit ongemak, ik kan het jammer genoeg niet in de post aanpassen! . Op een dagelijkse basis hoor ik het woord ‘blank’ nog voorbij komen. Op nationale tv of in gesprekken met vrienden of familie. Nu snap ik natuurlijk dat niet iedereen begrijpt waarom dit woord niet langer kan (ook al denk ik dat @opsporing.verzocht van @npo1_tv wel snapt waarom je niet ‘blank’ meer kan zeggen op tv?). Ik hoop met deze post meer mensen te bereiken dan mijn eigen kringen. Zodat we samen streven naar een gelijkwaardigere samenleving. Ook al zal het woord ‘blank’ naar ‘wit’ veranderen in de dagelijkse woordkeuze of op TV niet te grotere culturele en sociale problematiek doen veranderen. Ik denk dat het een stap is in de juiste richting. Maar lees vooral het stuk en laat me weten hoe jij je hier bij voelt of over denkt. #ikbenwitnietblank #witnietblank Special thanks aan @xkymanix voor het proof-reading van dit stuk en @lazylouis voor mijn taal leesbaar te maken met de final edit. Daarnaast ook bedankt aan de de schrijfsters @anoushanzume @claricegargard @dorienvanlinge voor het inspireren en me zoveel kennis te geven via jullie woorden.

Een bericht gedeeld door Isabel || The Outsider ™ ️‍ (@outsider.i) op 30 Apr 2020 om 7:24 (PDT)

Je eigen positie

Misschien is dat juist hetgeen waar we gedurende afgelopen dagen - gevuld met anti-racisme demonstraties - mee worden geconfronteerd: de eigen positie. Een confrontatie aangezwengeld door de protesten die we niet moeten zien als een hype of een eendagsvlieg, maar als een keerpunt. Het startpunt waar wij witte mensen bewust worden van onze eigen positie: van de privileges die we hebben zonder daar iets voor te hoeven doen.

Een voorrecht dat het toegangsticket betekent tot een stageplek, een baan en zonder boete wegkomen wanneer je rondfietst zonder licht. En ja, daar hoor ik zelf ook bij. Hoe ongemakkelijk dat ook voelt, en hoezeer de buikpijn opdoemt als ik er overnadenk dat ik zelf ook bijdraag, of heb bijgedragen aan een racistische maatschappij.

Dit bericht bekijken op Instagram

#BLM #blacklivesmatter

Een bericht gedeeld door T (@terrimetcalfeshawxo) op 4 Jun 2020 om 2:29 (PDT)

Wat nu?

Wat als de schuldgevoelens verwateren en de storm van massale protesten gaat liggen? Daar begint de echte verandering. Als wit mens kun je weglopen van racisme, je ogen sluiten en het negeren. Maar zwarte mensen kunnen dat niet. Zij kunnen niet weglopen voor de racistische bejegeningen waar zij in het dagelijks leven mee te maken krijgen. Daar worden zij te pas en te onpas mee geconfronteerd. Zonder te weten wanneer het komt en zonder zich ervoor af te kunnen afsluiten. 

De illusie: 'hier doe ik niet aan mee' 

De documentaire 'Wit is ook een kleur' van Sunny Bergman slaat de spijker op zijn kop. Bij het zien van mensen die uitspraken doen als, "De Marokkanen van mijn leeftijd zijn allemaal klootzakken. Als ik zie hoe die jochies daar rondlopen, dan trap ik ze het liefst kapot", is het makkelijk om het probleem van je af te schuiven. De ander te zien als een racist en te denken: 'hier doe ik niet aan mee'. En juist dat is het probleem. 

Het grootste misverstand

Cultureel antropoloog Sinan Cankaya legt dat haarfijn uit in de documentaire. "Het probleem is dat racisme wordt gereduceerd tot de witte onderklasse. Het zou een probleem zijn van domme, laagopgeleide mensen. Dat is het grootste misverstand over racisme. Racisme is een groot, structureel verschijnsel en snijdt dwars door klasse, gender en opleidingsniveau. Racisme zit in alle lagen van de samenleving. En alleen die stelling, levert enorme weerstand op. Dat zelfbeeld van een verlichte, moderne, progressieve, beschaafde elite, die eigenlijk zelf ook een rol zou kunnen hebben in racistische praktijken, is een heftige boodschap. Dat clasht met dat zelfbeeld. Dat produceert heel veel ongemak. Dat zijn ongemakkelijke gesprekken."

Voer dat ongemakkelijke gesprek

"Racisme is het probleem van witte mensen", besluit Sunny Bergman. En zoals we James Baldwin al zei: "Het gaat niet alleen om mijn bevrijding, maar ook om die van jou." En dat begint bij bewustzijn. 

En dus is het de hoogste tijd dat wij die ongemakkelijke gesprekken gaan voeren. Want zolang wij witte mensen blijven ontkennen te zijn geboren met privileges, zal er zonder harde interventies geen verandering plaatsvinden.

Meer weten?

Wil je meer lezen, luisteren, bekijken en leren over de rol van witte mensen in het anti-racisme debat? www.withuiswerk.nl verzamelt alle nodige informatie om je bewust te worden van jouw positie.