Wat is het eerste wat je doet als je gaat sporten? Juist, je doet een elastiekje in je haar. Toch vechten vrouwelijke superhelden in films altijd met een zwiepende haardos. Wat zit daar achter?
Vol bewondering keken we vorig jaar in de bioscoop naar Wonder Woman. Ze vecht, rent en maakt de meest belachelijke salto’s. Allemaal met losse haren. Vreemd, want als je druk bent met een gevecht op leven en dood met je aartsvijand, dan wil je toch geen haar in je ogen krijgen? Dat verbaasde Rebecca Jennings van de website Racked ook. Ze zocht uit wat de reden hiervoor is.
Het oog moet ook wat
Er zijn een aantal verklaringen voor de afwezigheid van haarelastiekjes in superheldenfilms. We beginnen eenvoudig. Rondvliegende haren tijdens epische vechtscènes zien er nu eenmaal spectaculairder uit dan een praktische paardenstaart. En ja, het oog moet ook wat.
Soms lijken superhelden bijna pornosterren
Een tikkie ouderwets
Maar als lang haar zo’n mooi dynamisch effect geeft, waarom zien we dan vrijwel geen mannelijke superhelden met lang haar? Volgens Christina Dokou, hoogleraar Amerikaanse literatuur aan de Universiteit van Athene, komt dit doordat superheldenuniversums uit de stripboeken doorgaans nog doorspekt zijn met sexistische stereotypes.
Mannen moeten er dus kort haar hebben en vrouwen lange losse lokken. Dokou: “De vrouwelijke eigenschappen van superhelden worden zo overdreven, dat ze in het slechtste geval bijna op pornosterren lijken. Of op z’n best hebben ze wat weg van sexy atleten.”
De symboliek van het haar
Natuurlijk moeten we stripboeken niet al te serieus nemen, schrijft Jennings in het artikel. Het hele idee van stripboeken is júíst dat het niet de realiteit is. Maar vergis je niet: haar heeft in stripboeken veel symbolische betekenis. Zo wordt volgens Dokou zwart of rood haar vaak toebedeeld aan de sterkste heldinnen, terwijl superhelden met blonde lokken meestal worden weggezet als bimbos.
Ook de lengte van het haar heeft een betekenis. “In een notendop: hoe korter het haar hoe minder het personage heeft met traditionele vrouwelijkheid,” zegt Dokou.
Het gaat veranderen
Maar langzamerhand lijkt er verandering op komst te zijn. Er wordt steeds meer geëxperimenteerd met haarkleuren en -lengtes. “Het staat nog in de kinderschoenen, maar je ziet nu wel dat vrouwelijke superhelden steeds minder stereotiep worden afgebeeld,” meent Dokou.
Vrouwelijke superhelden worden wel steeds minder stereotiep worden afgebeeld
Een goed voorbeeld is de film Black Panther. Hier zijn de haarstijlen van de vrouwelijke karakters gebaseerd op de stammen en maatschappelijke status van de helden. Niet op hun geslacht. Maar het zal nog even duren voordat deze trend doorzet in de rest van het superheldenuniversum.
Voorlopig zal Wonder Woman het nog moeten doen met een miniscule haarband die wellicht een paar onstuimige lokken in het gareel houdt. Maar hopelijk is bij de volgende film iemand zo vriendelijk haar de te introduceren in de wondere wereld van het elastiekje.
