FBI-aanklager Robert Mueller breekt er al máánden zijn hoofd over: Hoe heeft Rusland precies geknoeid met de Amerikaanse verkiezingen? En wie waren de hoofdrolspelers? Het dossier lijkt alleen maar groter en groter te worden en het einde is voorlopig nog niet in zicht.

Naast dat er al  een aantal Russische organisaties en hackers zijn aangeklaagd en inmiddels hun proces afwachten, werd deze week opnieuw een bijzondere arrestatie verricht door de FBI. Niemand minder dan Maria Butina werd opgepakt op verdenkingen van spionage.

Spionage klinkt als iets uit een James Bond-film. En daar zou de Russische Butina niet misstaan. Met haar geraffineerde tactieken lijkt ze rechtstreeks uit en bloedstollend filmscript naar de voorpagina’s van het nieuws te zijn gekropen.

Wie is deze 29-jarige spion én waar wordt ze van verdacht? Wij zetten het voor je op een rijtje.

Nauwe banden met Poetin

Volgens de officiële aangifte wordt Butina beschuldigd van het onderhouden van zéér nauwe banden met een bepaalde wapenlobby en daarmee ook gelijk van het beïnvloeden van een zekere Amerikaanse politieke partij. Dit alles zou ze doen voor haar vermoedelijke baas Alexander Torshin, een hoge pief in de Russiche bankensector én tevens een goed vriendje van president Poetin.

Volgens Vox is het niet moeilijk om in te vullen welke wapenlobby en politieke partij bedoeld worden. Het gaat hoogstwaarschijnlijk om de NRA en, jawel, de Republikeinse Partij. Deze vermoedens worden ook bevestigd door de nieuwsarchieven over Butina.

In 2014, verschijnt ze voor het eerst op de radar. Journalist Katie Pavlich omschrijft Butina dan als ‘de vrouw die al jaren samenwerkt met Amerika’s grootste wapenlobby, de NRA, en strijd voor het recht op wapenbezit in Rusland’.

Eindbestemming: het Witte Huis

Maar naast haar overduidelijke interesse in de Amerikaanse wapenlobby, wordt Butina’s naam ook al langer genoemd wanneer het gaat over de Russische invloed op de presidentiële verkiezingen van 2016.

Zo was ze in 2015 al te gast op een groot evenement in Las Vegas en vroeg ze Trump toen al naar wat zijn beleid tegenover Rusland zou zijn als toekomstig president. En nog geen jaar later ontmoette haar baas, Torhsin, Donald Trump jr. op een groot NRA-evenement.

Volgens de Daily Beast vierde Butina haar verjaardag een paar dagen nadat Trump de verkiezingen had gewonnen. Op de gastenlijst waren ook een aantal medewerkers van de Trump-campagne terug te vinden. En zelf zou ze die avond luidkeels hebben opgeschept over hoe ze communicatie tussen Trumps campagneteam en Rusland had helpen verbeteren.

‘Project diplomatie’

Dat er contact was, is duidelijk. Alleen er was nog geen snoeihard bewijs.. Maar omdat de FBI Butina zo nauwlettend in de gaten hield, zijn ze er wel wat persoonlijke berichten onderschept. Hierin schrijft Butina zelf dat ze toenadering zoekt richting de NRA en de Republikeinse Partij.  Allemaal onder het mom van het behartigen van de Russische belangen.

Daar zit toch wel een luchtje aan. Althans, zo denkt Mueller erover. Dat hij op het goede spoor zit, blijkt ook uit een voorstel dat Butina per mail verstuurde in 2015. In de e-mail beschrijft ze een project genaamd ‘diplomatie’. Butina geeft onder andere aan dat de Republikeinse Partij waarschijnlijk de presidentsverkiezingen zullen winnen. Maar dat deze partij er van oorsprong een negatieve en agressieve houding op nahoudt tegenover Rusland.

En daar wil zij maar wat graag verandering in brengen. Om dat voor elkaar te krijgen, stelt Butina voor om de machtige wapenlobby in te schakelen. De NRA is één van de grootste en meest invloedrijke sponsors achter de Republikeinen. In de e-mail schrijft ze bovendien dat zij en Torshin al langer bezig zijn om de banden met de NRA aan te halen. En daarom stelt Butina voor om alle grote conferenties op de Republikeinse agenda te bezoeken. Ook spreekt Butina van een zeer kort en veilig communicatielijntje dat ze via de NRA had verzekerd tussen het Kremlin en een aantal ‘belangrijke Republikeinse politici’.

Moving to America

Om de gehele operatie wat extra kracht bij te zetten, verhuist Butina in de zomer van 2016 naar de VS door middel van een studentenvisum. Al die tijd blijven de communicatielijntjes met haar Russische baas wagenwijd open.

Zo zag het er in oktober 2016 nog niet veelbelovend uit voor Trump. Butina stuurde destijds de volgende berichten naar haar baas: “De tijd zal het leren. We hebben vol ingezet en ik volg ons plan.” Waarop de man reageerde: “Wees geduldig en hou je hoofd koel. Alles zal lopen zoals gewenst.”

Sex, wapens en roem

Ondanks dat het niet door de FBI is bevestigd dat de man in kwestie inderdaad Torshin is, schreef Time Magazine in maart 2017 al eens over de opvallende relatie tussen de Russische bankier en Butina. In dezelfde periode stuurde haar opdrachtgever dit bericht naar de spion: “Ben je al gewend aan je nieuwe bekendheid? Je bent nóg bekender dan Anna Chapman. Zij poseerde nog met plastic pistooltjes, maar jij haalt het nieuws met echte wapens. Er wordt nu ook over mij geroddeld, grappig.”

De vergelijking die wordt gemaakt met Chapman is opvallend. Chapman is namelijk óók een roodharige Russische spion, alleen werd zij in 2010 al gearresteerd in de VS en daarna gedeporteerd naar haar geboorteland.

In de aanklacht van de FBI komt naast de haarkleur, een andere overeenkomst tussen Butina en Chapman naar voren. Butina zou namelijk, net als haar collega, seks gebruiken om te krijgen wat ze wil. De 29-jarige wordt er van verdacht om een relatie te hebben gehad met Republikeinse activist en NRA-lid Paul Erickson. Dat dit oprechte liefde was, lijkt onwaarschijnlijk aangezien ze altijd klaagde over de man kwestie en het feit dat ze met hem samen ‘móest’ leven.

Wat er van de beschuldigingen blijft plakken, valt nog te bezien. Maar wij houden het nieuws rondom deze superspion voorlopig in de gaten.