"Aangezien er op evenementen en op straat zoveel peuken liggen, dacht ik: ja, we hebben te maken met peukenzeeën." We spreken met Mathew Welson, die als klein kind rijk wilde worden, maar inmiddels een ander doel nastreeft: een peukenlozesamenleving.
'Ja, we weten het. Roken is slecht voor de mens, whats new', horen we je denken. Nee, dit artikel gaat niet over zwarte longen, kankersoorten die je kunnen teisteren of andere consequenties van de sigaret. "Dat laten we lekker aan de GGD", reageert Mathew als we met hem bellen. "Wij zijn niet tegen het roken, maar wel tegen de consequenties voor het milieu." De voorman van het bedrijf Peukenzee - hij noemt zichzelf op zijn site de 'aansteker' van het geheel - is vrolijk. Hij staat namelijk sinds die ochtend in de duurzame top 100, een lijst die jonge, veelbelovende, 'groene' ondernemers in het zonnetje zet.
We horen steeds meer mensen zeggen dat het niet meer kan, die peuken op de grond gooien
Peukenzee, waar komt die naam vandaan? "Ik kwam erachter dat de meeste peuken, die op de grond worden gegooid, uiteindelijk in de zee belanden. En aangezien er op evenementen en op straat zoveel peuken liggen, dacht ik: ja, we hebben te maken met peukenzeeën." Mathew had geluk. "De naam was nog nooit gebruikt, en toen dachten we; bingo, dit gaan we doen." Samen met een vriend, die hij leerde kennen tijdens zijn studie bedrijfskunde, start hij zijn bedrijf.
Vanaf dit moment dacht ik: verdomd, er moet iets veranderen…
"Ik ben creatief en wilde altijd al ondernemen", vertelt Mathew. "Die peuken bleven me toch opvallen, bijvoorbeeld tijdens het uitgaan. Ik dacht bij mezelf: waarom rapen mensen wel hondenpoep van de straat, maar geen peuken?" Tot hij concludeerde: "Hondenpoep wordt niet snel op straat achtergelaten omdat mensen het sociaal gezien niet accepteren." En dat is anders bij peuken die op de straat worden gegooid, zag hij. "Toen dacht ik bij mezelf: ik moet bewustwording creëren onder rokers. Wij zeggen altijd: Peukenzee is niet de oplossing, maar we zijn een middel die de oplossing faciliteert. We horen steeds meer mensen zeggen dat het niet meer kan, die peuken op de grond gooien.''
Sinds een paar jaar deelt Mathew zogenaamde 'zakasbakken' uit op verschillende evenementen. "Ik sprak een dame die met haar zakasbak over het terrein rondliep, die wij het jaar daarvoor hadden uitgedeeld!" Een jaar later, onderstreept hij trots. "Dat vond ik zo gaaf."
Hierom ben ik de aangewezen persoon om de wereld mooier te maken
"Ik vind het leuk om nieuwe mensen te ontmoeten en hen te vertellen over wat ik aan het doen ben. Daarom ben ik ook de 'aansteker' van Peukenzee. Waar ik ook naartoe ga, er verandert iets. Er komt beweging. Als je het dan zo bekijkt, is het wel mooi meegenomen dat ik dat talent inzet voor Peukenzee", zegt hij lachend.
Wie gaat hier dan voor betalen?
Wat is voor jullie de grootste hobbel op de weg geweest?
"Dat zijn er twee, mag dat ook?" Nou, vooruit. "De eerste: mensen zeggen snel 'zien roken, doet roken'. Je moet je voorstellen dat als ik bij een bedrijf ga pitchen, en ik vertel over Peukenzee, ze al snel vragen: hoe ga je dat dan doen? Hoe zorgen we dat de peuken niet meer op de grond terechtkomen?"
Een 'peukenpaal', is dan het antwoord. "Dan krijgen wij vaak te horen: zo’n paal nodigt rokers juist uit om te gaan roken." Mathew snapt die opmerking, maar: "rokers zullen toch blijven roken zolang ze zelf niet de motivatie hebben om te stoppen. Die peukenpaal zorgt ervoor dat het schoon blijft, en dat de peuken niet op de grond belanden."
En de tweede hobbel? "Als we met een partij willen samenwerken krijgen we vaak de vraag: wie gaat hier dan voor betalen?" Dat blijft ingewikkeld, voegt hij toe. "De ene keer merk je dat een bedrijf het een prachtig idee vindt, bingo! Maar als we het dan over financiën gaan hebben, is er plotseling geen budget voor bijvoorbeeld een paal." Al pakken steeds meer bedrijven hun verantwoordelijkheid. "De bedrijven die investeren in een ‘peukenpaal’ van ons - wat hen alleen maar geld kost, aangezien ze maandelijks betalen voor het leeghalen - noemen we de leiders van de toekomst. Die zien in dat ze zorg moeten dragen voor het milieu."
Je bent jong en je wilt wat: over tien jaar zou ik willen dat…
"Mensen kennen mij als een maatschappelijk betrokken, verantwoorde jongen. Het gaat dan hopelijk niet om het geld." Maar je wilde rijk worden? "Dat is nu niet meer het geval. Ik ben er nu van overtuigd dat je niet bekend moet worden om de hoeveelheid geld die je hebt, maar vanwege de goede dingen die je doet. Als ze me over tien jaar zien, moeten ze denken: oh, wat fijn dat dit soort instanties bestaan. Maar ik heb zoveel dromen, joh. Bijvoorbeeld een tram ontwikkelen waarvan de wielen energie opwekken."
Morgen heb jij het voor het kiezen in Nederland, dit zou ik doen:
"Statiegeld op peuken", reageert hij meteen. "Er zijn genoeg mensen die op straat leven en dat geld wel kunnen gebruiken. Het is natuurlijk heel erg vies, maar het is nog viezer als je je beseft dat het ons drinkwater bevuilt en dat de filters niet, tot bijna niet, afbreken."