She established the university system as we know it today #MuslimWomensDay https://t.co/XBfoP6No2K

— Girlboss (@girlboss) March 28, 2018

De oudste universiteit ter wereld, dan denk je toch aan Bologna, Cambridge of Oxford? Allemaal in de buurt, maar niet als het gaat om afstand! Want om een kijkje te nemen in het oudste leerinstituut zoals we die nu kennen moet je naar Fez toe, in Marokko.

Dat dit het wapenfeit van een jonge Arabische vrouw is, dat zullen niet veel mensen weten. Want het was Fatima Al-Fihri die verantwoordelijk was voor het beginnen van de oudste, nog steeds opererende, universiteit. In 859 richtte ze de universiteit op die nu door de V.N. wordt erkend als oudste nog actieve universiteit ter wereld! Het platform Girlboss belicht de geschiedenis van deze bijzondere vrouw nog eens.

Embed from Getty Imageswindow.gie=window.gie||function(c){(gie.q=gie.q||[]).push(c)};gie(function(){gie.widgets.load({id:'CFIXMeFMSTdSI208AXxbCw',sig:'QH_T7troRWjmcT9x-CEjmRrx-jjnCRdrNeBO_K-pXgA=',w:'508px',h:'339px',items:'571935247',caption: true ,tld:'nl',is360: false })});

Fatima kwam uit een leergierig gezin, dus van jongs af aan zorgden haar ouders dat zij en haar zusje en broers goed onderwijs kregen. Toen Fatima klein was waren ze vanuit Kairouan in Tunesië naar Fez in Marokko verhuisd. De perfecte plek voor hun kinderen om naar hartenlust te kunnen leren, want Fez was in die tijd een bruisend centrum van kennis en cultuur.

Fatima groeide op en trouwde. Maar toen sloeg het noodlot toe. Haar man, vader en broer overleden kort na elkaar. Haar leven was geheel op de kop gezet en ze besloot dat dit de tijd was om haar eigen dromen na te jagen. Door de erfenis van haar vader was ze financieel onafhankelijk, iets wat in die tijd uniek was voor een vrouw.  

Ze besloot met het geld iets te doen, waardoor ze iets terug kon geven aan de gemeenschap waarin ze was opgegroeid. Ze liet een moskee en een universiteit met bibliotheek bouwen, allebei Al-Qarawiyyin geheten, vernoemd naar haar thuisstad Kairouan in Tunesië.

Haar universiteit was de eerste ter wereld waar je een certificaat kreeg aan het eind van je studie. Dus ben jij een ouderejaars die nog steeds doorploetert om dat ene vak te halen, zodat je een diploma aan je muur hebt hangen? Daar mag je Fatima Al-Fihri voor bedanken!

Maar vele studenten zijn je voorgegaan, want door de eeuwen heen heeft de Al-Qarawiyyin universiteit honderdduizenden studenten opgeleid, in verschrikkelijk veel vakken. Logica, astronomie, religie, wiskunde, scheikunde, geneeskunde en muziek, noem maar op. Onder andere de beroemde historicus Ibn Khaldun, filosoof Moses Maimonides, en diplomaat en geleerde Leo Africanus hebben er gestudeerd.

Ook enkele Europeanen vonden hun weg naar Fez, en hebben er tijd doorgebracht aan studie of onderzoek. Want dit was de Gouden Eeuw van de wetenschap in de Islamitische wereld, terwijl Europa na de val van het Romeinse Rijk door haar ‘donkere’ Middeleeuwen ging. Zonder het onderzoek dat op de universiteit werd gedaan had onze wereld er héél anders uitgezien.

Zo werd hier de vroege vorm van algebra uitgevonden. En hier maakte Paus Sylvester II kennis met de Arabische cijfers die wij nu nog steeds gebruiken (0, 1, 2, 3 etc.). Dat lijkt misschien niet veel, maar deze dingen liggen aan de basis van een heel groot deel van de wetenschap zoals we die nu kennen.

Practice what you preach, moet Al-Fihri gedacht hebben. Ze studeerde zelf ook af aan de Al-Qarawiyyin universiteit. Haar diploma, in hout gegraveerd, hangt nog steeds in de bibliotheek die bij de universiteit hoort (en ja, dat is de oudste nog bestaande bibliotheek ter wereld). Na haar afstuderen was ze ook nog vaak te vinden in de collegezaal, want zelfs in haar oudere jaren vond ze het heerlijk om door te leren.

Dus zo zie je maar wat de impact kan zijn van één iemand in de wereld van wetenschap. Zonder Fatima Al-Fihri had die wereld er echt heel anders uitgezien.