In de zesde en tevens laatste aflevering van aarde van de aarde duikt presentator Twan Huys in de wereld van zeldzame aardmetalen. Dit klinkt misschien als bijzondere grondstoffen die wij niet in ons dagelijks leven tegenkomen, maar niks is minder waar. We spreken Twan over de aflevering in dit exclusieve interview.
China
De naam zeldzame aardmetalen is een beetje verwarrend want eigenlijk is het een groep metalen die best vaak voorkomen. Twan vertelt: ‘’China heeft heel veel mijnen waar zeldzame aardemetalen worden gedolven. Zij produceren dat zo goedkoop, dat andere landen hebben besloten om al hun mijnen dicht te sluiten.’’ China kan dus heel goedkoop zeldzame aardmetalen winnen, maar helaas gebeurt het daar op een manier die de omgeving vergiftigt.
‘Omdat China een monopolie positie heeft, heeft het land heel veel macht.’’ Zoveel macht, dat als andere landen iets doen wat China niet bevalt, ze zomaar kunnen stoppen met de export van zeldzame aardmetalen. ‘’Dat betekent dat wij veel producten niet meer kunnen maken, waaronder telefoons, computers en windmolens’’, legt Twan uit. ‘’Het zou betekenen dat een heel groot deel van onze maakindustrie stil komt te staan.’’
Om de transitie naar duurzame energie te kunnen maken, zijn zeldzame aardmetalen nodig. ‘’Het probleem is dat niemand staat te springen om mijnbouw toe te laten in gebieden waar zeldzame aardmetalen in de grond zitten.’’ Twan en zijn team bezoeken voor deze uitzending de Zweedse Sami, bevolking die in Lapland de kost verdienen met rendieren.
‘’De grond in Lapland zit vol met zeldzame aardmetalen, maar de Sami willen hier geen mijnen omdat dat hun leefgebied, en die van de rendieren zou verwoesten. Ze zouden nooit meer hun traditionele manier van leven kunnen voortzetten.’’
Oplossingen
Om onze afhankelijke positie van China te doorbreken, moet we toch zoeken naar alternatieve bronnen in Europa. Twan legt uit: ‘’We willen in deze aflevering laten zien dat we op een hele onverantwoorde manier afhankelijk zijn geworden van China. Als we de race om duurzamere energie willen winnen, moeten we een alternatief zoeken in Zweden en zelf duurzaam en op een fatsoenlijke manier mijnen ontwikkelen in Europa.’’
Toch is er ook een andere manier om onze afhankelijkheid van de zeldzame aardmetalen te verminderen. ‘’We moeten op een andere manier gaan leven. Een manier die minder belastend is voor de planeet,’’ vertelt Twan. ‘’Dat betekent minder spullen kopen, minder vliegen en meer zeldzame aardmetalen gaan recyclen.’’
De kijker
Zelf had Twan geen idee dat zeldzame aardmetalen zo’n grote rol spelen in duurzame energie. ‘’Ik denk dat 9 van de 10 mensen geen vermoeden hebben van de monopolie positie van China, terwijl zeldzame aardemetalen essentieel zijn voor onze manier van leven.’’
‘’In deze aflevering, maar eigenlijk in de hele zesdelige serie van Waarde van de Aarde hebben we als makers geprobeerd de ogen van de kijker te openen,’’ aldus Twan.
In hoeverre denkt Twan dat dat streven geslaagd is? Hij vertelt: ‘’De kijker heeft massaal gereageerd op wat we in de serie hebben laten zien. Ze zijn gaan schrijven naar pensioenfondsen en politici om te laten weten dat ze het niet eens zijn met investeringen in foute bedrijven. Vooral bij ABP en Shell hebben mensen zich naar aanleiding van onze uitzendingen gemeld op social media.’’
Zelf vindt Twan het ontzettend belangrijk om een programma als dit te maken. ‘’Het is fijn dat de reacties zo enorm positief zijn. Daarom: duizendmaal dank aan de kijkers die hebben gereageerd en door ons programma actief zijn geworden. Dat is alles waar je als programmamaker van droomt’’, aldus Twan.
