Rome, 26 oktober 2024 – Zaterdagavond is kort na het einde van de laatste plenaire vergadering van de tweede sessie van de Synode over synodaliteit het synodale slotdocument gepresenteerd. Het bestaat uit 155 alinea’s verdeeld over een inleiding en vijf delen, getiteld: I. Het hart van synodaliteit; II. Samen op de boot; III. ‘Werp het net uit’; IV. Een overvloedige vangst; V. ‘Ik zend ook u’.
Het Italiaanstalige slotdocument is vooralsnog het definitieve wat de Katholieke Kerk over de synodaliteit te zeggen heeft. Paus Franciscus heeft namelijk zaterdagavond laten weten dat hij afziet van een apostolische postsynodale exhortatie, wat doorgaans wel de praktijk na synodeassemblees was.
Rol van vrouwen
Over elk van de 155 alinea’s werd gestemd door de 355 deelnemers aan de synode. De stemresultaten zijn ook gepubliceerd. Daaruit blijkt dat alinea 60 de minste instemming kreeg: 258 voor en 97 tegen. Deze tekst gaat over de rol van vrouwen in de kerk; er wordt onder meer gesteld dat de vraag of vrouwen de diakenwijding kunnen ontvangen nog steeds open is.
Synaxis en synode
De alinea die daarna de minste instemming kreeg is nr. 27: 312 voor en 43 tegen. Deze tekst gaat over het nauwe verband tussen de eucharistische samenkomst en de synodale samenkomst. Om meer inzicht in dat verband te verwerven vragen 312 synodedeelnemers om de oprichting van een specifieke studiegroep, “waaraan we ook de reflectie toevertrouwen over hoe liturgische vieringen de synodaliteit meer tot uitdrukking kunnen brengen”.
Gelijk maar verschillend
De tekst over geslachtelijkheid, alinea 52, kreeg een instemming van 95 procent van de deelnemers. Daarin staat onder meer dat de relaties tussen mannen en vrouwen vaak problematisch zijn en dat die daarom bekering behoeven.
“Relationele dynamiek is ingeschreven in onze toestand als schepselen. Seksueel verschil vormt de basis van menselijke relationaliteit. ‘God schiep de mens naar zijn beeld, naar het beeld van God; mannelijk en vrouwelijk schiep hij hen’ (Genesis 1,27). In Gods plan houdt dit oorspronkelijke verschil geen ongelijkheid tussen man en vrouw in. In de nieuwe schepping wordt het geherinterpreteerd in het licht van de waardigheid van het doopsel: ‘allen die in Christus gedoopt zijn, hebben zich met Christus bekleed. Er is geen Jood of Griek, er is geen slaaf of vrije, er is geen man of vrouw, want u bent allen één in Christus Jezus’ (Gal 3,27-28). Als christenen zijn we geroepen om dit verschil, dat Gods geschenk en bron van leven is, op verschillende manieren en in verschillende contexten te verwelkomen en te respecteren.”
Eenheid in verscheidenheid
In de voorlaatste alinea schrijven de synodedeelnemers: “Door het synodeproces te beleven, zijn we ons er opnieuw van bewust geworden dat het heil dat ontvangen en verkondigd moet worden, door relaties heen gaat. Het wordt samen geleefd en samen beleefd. De geschiedenis lijkt ons tragisch getekend door oorlog, rivaliteit om de macht, duizend onrechtvaardigheden en misbruiken. We weten echter dat de Geest in het hart van ieder mens het verlangen heeft gelegd naar authentieke relaties en echte banden. De schepping zelf spreekt van eenheid en delen, van verscheidenheid en vervlechting tussen verschillende levensvormen. Alles komt voort uit harmonie en neigt naar harmonie, zelfs wanneer het lijdt onder de verwoestende wond van het kwaad.”
Tot slot biedt het document een antwoord op de vraag wat synodaliteit uiteindelijke betekent: “(...) het getuigenis dat de Kerk geroepen is te geven van God, Vader en Zoon en Heilige Geest, de harmonie van liefde die zich uitstort om zich aan de wereld te geven. Door in synodale stijl te wandelen, in de verstrengeling van onze roepingen, charisma's en bedieningen, en door erop uit te gaan om iedereen te ontmoeten om de vreugde van het evangelie te brengen, kunnen we de gemeenschap ervaren die redt: met God, met de hele mensheid en met de hele schepping. Dan zullen we door te delen al een begin maken met het ervaren van het feestmaal van het leven dat God aan alle volkeren aanbiedt.”