Staatsbosbeheer gebruikt met plastic vervuild bouwpuin voor de aanleg van wandelpaden in natuurgebieden. Sommige wandelpaden liggen daardoor vol met stukken pvc-buis, elektriciteitsdraden en pluggen. Dat blijkt uit onderzoek van KRO-NCRV's Pointer. De afgelopen maanden ontving Pointer tientallen foto’s en video’s van nieuw aangelegde wandelpaden die vervuild zijn met plastic bouwafval, onder meer in natuurgebieden van Staatsbosbeheer. In een reactie laat de natuurbeheerder weten dat in een aantal gevallen inderdaad te vervuild spul is gebruikt voor het verharden van de wandelpaden.  

Het zogeheten recyclinggranulaat dat hiervoor wordt gebruikt, wordt gemaakt van bouw- en sloopafval en mag tot 1 procent van het gewicht bestaan uit vervuiling met o.a. plastic, metalen, rubber en gips. De gerecyclede grondstof wordt in Nederland sinds de jaren 70 gebruikt als funderingsmateriaal onder asfaltwegen. Jaarlijks wordt er ruim 23 miljoen ton van geproduceerd. Hoeveel daarvan voor wandelpaden wordt gebruikt is niet bekend.   

Volgens Otto Friebel, directeur van de Branchevereniging Recycling Breken en Sorteren (BRBS), is het recyclinggranulaat niet geschikt om open en bloot toe te passen in de natuur. “Ik heb er nooit zo bij stilgestaan dat je het materiaal ook zonder af te dekken kunt gebruiken. Ik vind dat wel een probleem. Dit soort materiaal hoort natuurlijk niet in de openbare ruimte. Het is net als zwerfafval, dat hoort ook niet in de openbare ruimte maar in de prullenbak.” 

Ook hoogleraar Violette Geissen van de Wageningen University & Research vindt het ‘ongelooflijk’ dat Staatsbosbeheer haar eigen natuurgebieden vervuilt met plastic en zij waarschuwt voor de negatieve gevolgen voor de bodem. “We weten dat plastic en de toegevoegde stoffen aan plastic toxisch zijn voor het milieu en voor de mens. Ik denk dat het zeer belangrijk is om hier het voorzorgsprincipe toe te passen. We hebben in Nederland al niet zoveel natuur, dus dan is het belangrijk dat we de natuur die we hebben zo schoon mogelijk houden.”  

Staatsbosbeheer zegt te kiezen voor het gebruik van recyclinggranulaat uit budgettaire overwegingen. Het is goedkoper dan primaire (en dus schone) grondstoffen zoals grind en split. Boswachter Mark Kras van Staatsbosbeheer: “Bij de decentralisatie van natuurbeheer naar de provincies is de recreatiebijdrage eigenlijk vergeten. Daardoor hebben we heel erg beperkt budget, juist voor het onderhouden van recreatiepaden. Ik denk dat binnen de budgetten die we hebben dit op dit moment de beste oplossing is.”  

De natuurbeheerder is niet van plan te stoppen met het gebruik van met plastic vervuild recyclinggranulaat. Wel laat een woordvoerder van Staatsbosbeheer na afloop van het interview weten dat het afval op de wandelpaden in natuurgebied de Houtrak nabij Haarlem, zo snel mogelijk wordt opgeruimd en dat de controle op het gebruik van recyclinggranulaat in de natuur in het vervolg strenger moet. 

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven, verantwoordelijk voor milieu, reageert dat het ministerie Infrastructuur & Waterstaat dit jaar een onderzoek laat uitvoeren om de belangrijkste bronnen en risico’s van microplastics in de bodem in kaart te brengen. “Naar aanleiding van dit onderzoek zullen we ook bekijken of – en zo ja welke regels verder aangescherpt moeten worden om ons milieu nog beter te beschermen.” 

Toch lossen strengere afspraken met aannemers volgens Friebel van de BRBS het probleem niet op. “Strengere normen betekenen nog meer innovatie en menskracht om het materiaal eruit te krijgen. Dat betekent ook dat de kosten omhooggaan, en dan is het nog maar de vraag of je het materiaal weer allemaal afgezet krijgt. Anders zitten we weer met een ander probleem. Ik zou zeggen, laten we dat recyclinggranulaat vooral niet meer gebruiken voor wandelpaden. ”

Over Pointer

Op tv, radio en online agendeert KRO-NCRV's Pointer maatschappelijke onderwerpen, onthult nieuws en misstanden en koppelt de modernste tools aan dossieronderzoek. Pointer is het eerste en grootste crossmediale journalistieke platform met een uitgebreide mix aan journalistieke tools, zoals crowdsourcing, datajournalistiek en open source intelligence. Juist met hulp en inzet van het publiek pakt het de kwesties van nu aan. 

Pointer richt zich op maatschappelijke problematiek waarbij de input van de burger het vertrekpunt is van het onderzoek met als thema’s: Wonen en leefomgeving, Werk en geld, Gezondheid en zorg, Klimaat en duurzaamheid, Recht en onrecht, Onderwijs en jeugd, Misinformatie en privacy. Pointer zorgt ervoor dat je met je neus op de feiten wordt gedrukt.  

Pointer, vanavond om 22.20 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.