14-09-2019

Het Vaticaan heeft de katholieke bisschoppen van de Bondsrepubliek Duitsland gewaarschuwd dat de door hen geïnitieerde ‘Synodale Weg’ wel “in overeenstemming met de universele Kerk” moet zijn. Dat blijkt uit een uitgelekte brief van kardinaal Marc Ouellet, prefect van de Congregatie voor Bisschoppen, aan kardinaal Reinhard Marx, voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie.

De ‘Synodale Weg’ heeft als doel de crisis van de Katholieke Kerk ten gevolge van onder meer het seksueel misbruik te bezweren. Op de agenda staan delicate onderwerpen: de macht in de Kerk, de seksuele ethiek, de priesterlijke leefwijze en de rol van vrouwen in de Kerk. Beslissingen op dat gebied zullen bindend zijn, zo werd kort na de bekendmaking van het initiatief aangekondigd. De ‘Synodale Weg’ gaat op zondag 1 december 2019 van start. Naast bisschoppen zullen lekenafgevaardigden aan de vergaderingen deelnemen. Plenaire zittingen zullen in 2020 en 2021 plaatsvinden in de Keizersdom van Frankfurt.

Ouellets brief, gedateerd op 4 september, ging vergezeld van een verklaring van de Pauselijke Raad voor de Wetsteksten. Daarin worden vraagtekens geplaatst bij het verplichtend karakter van de ‘Synodale Weg’. De te bespreken kwesties gaan immers de gehele Kerk aan en kunnen daarom “niet onderworpen zijn aan de besluiten van een particuliere Kerk”. Bovendien is er geen canonieke basis voor de regeling dat bij stemmingen over bindende besluiten leken gelijk zijn aan bisschoppen. Dat is volgens de verklaring niet in overeenstemming met het principe van synodaliteit waarover paus Franciscus spreekt. Synodaliteit is “geen synoniem voor democratie of stemmen bij meerderheid”, maar moet worden beschouwd “als een andere manier om deel te nemen aan kerkelijke besluitvormingsprocessen”.

De Duitse Bisschoppenconferentie heeft inmiddels laten weten dat het juridisch advies van het Vaticaan, gedateerd op 1 augustus, verwijst naar een versie van het statuut van de ‘Synodale Weg’ die intussen is herzien. In de huidige versie ontbreken sommige tekstpassages, waarnaar de verklaring verwijst. Kardinaal Marx heeft daarover al contact opgenomen met kardinaal Ouellet. De voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie “zal volgende week in Rome gesprekken voeren waarin misverstanden moeten worden weggenomen”. Marx is van 17 tot en met 19 september in Vaticaanstad voor de 31ste vergadering van de Kardinalenraad waarvan hij lid is.