Rome, 2 oktober 2023 - Vijf aartsconservatieve kardinalen hebben een reeks kritische vragen gestuurd naar paus Franciscus ter opheldering van kwesties van de kerkelijke leer en discipline in de aanloop naar de opening van de Zestiende Gewone Algemene van de Bisschoppensynode (oftewel de universele fase van de ‘Synode over synodaliteit’) overmorgen.
De vijf kardinalen zelf geven aan dat ze op 21 augustus vijf vragen, zogeheten dubia, hadden ingediend om duidelijkheid te krijgen over onderwerpen met betrekking tot de ontwikkeling van de leer, de zegening van verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht, de autoriteit van de synode, de wijding van vrouwen en de sacramentele absolutie.
Dubia zijn formele vragen aan de paus en het Dicasterie voor de Geloofsleer met als doel een ‘ja’ of ‘nee’ als antwoord te krijgen, zonder theologische argumentatie. Het Latijnse woord dubia is de meervoudsvorm van dubium, dat wat ‘twijfel’ betekent. Ze worden meestal naar voren gebracht door kardinalen of andere hooggeplaatste leden van de Kerk en zijn bedoeld om opheldering te vragen over kwesties van leerstellige of kerktuchtlijke aard.
Het gaat om deze vijf dubia:
- “Is het mogelijk dat de Kerk thans doctrines onderwijst die in strijd zijn met die welke zij eerder heeft onderwezen in zaken van geloof en zeden, hetzij door de Paus ex cathedra, of in de definities van een oecumenisch concilie, of in het gewone universele leergezag van de bisschoppen verspreid over de wereld?”
- “Is het mogelijk dat een pastor in sommige omstandigheden verbintenissen tussen homoseksuele personen zou kunnen zegenen, en zo suggereert dat homoseksueel gedrag als zodanig niet in strijd zou zijn met Gods wet en de weg van de persoon naar God? Aan dit dubium is de noodzaak verbonden om een ander dubium aan de orde te stellen: Blijft de door het universeel gewoon leergezag verdedigde leer geldig dat elke seksuele handeling buiten het huwelijk, en in het bijzonder homoseksuele handelingen, een objectief ernstige zonde tegen de wet van God vormt, ongeacht de omstandigheden waarin ze plaatsvindt en de intentie waarmee ze wordt uitgevoerd?”
- “Zal de bisschoppensynode die in Rome zal worden gehouden en die slechts een gekozen vertegenwoordiging van herders en gelovigen omvat, in de leerstellige of pastorale aangelegenheden waarover zij zich zal moeten uitspreken, het hoogste gezag van de kerk uitoefenen, dat uitsluitend toekomt aan de Romeinse pontifex en, una cum capite suo [één met haar hoofd’], aan het college van bisschoppen?”
- “Zou de Kerk in de toekomst de bevoegdheid kunnen hebben om vrouwen de priesterwijding toe te kennen, daarmee tegensprekend dat het exclusief voorbehouden van dit sacrament aan gedoopte mannen behoort tot de essentie van het Wijdingssacrament, welke de Kerk niet kan veranderen?”
- “Kan een boeteling die weliswaar een zonde toegeeft, maar weigert om op enigerlei wijze het voornemen te uiten om deze niet opnieuw te begaan, rechtsgeldig de sacramentele absolutie ontvangen?”
De betreffende dubia werden ondertekend door de Duitse kardinaal Walter Brandmüller (94), emeritus president van de Pontificale Commissie voor Historische Wetenschappen; de Amerikaanse kardinaal Raymond Burke (75), emeritus prefect van de Apostolische Signatura; de Chinese kardinaal Zen Ze-Kiun (90), emeritus bisschop van Hongkong; de Mexicaanse kardinaal Juan Sandoval Íñiguez (90), emeritus aartsbisschop van Guadalajara; en de Guinese kardinaal Robert Sarah (78), emeritus prefect van het Dicasterie voor de Goddelijke Eredienst en de Discipline van de Sacramenten.
De kardinalen Brandmüller en Burke behoorden samen met de inmiddels overleden kardinalen Caffarra en Meisner tot een groep die in september 2016 ook al dubia tot de paus richtten. Zij wilden opheldering over vijf kwesties die werden opgeroepen in de postsynodale apostolische exhortatie Amoris laetitia. Paus Franciscus heeft nooit direct antwoord gegeven. Sommige vaticanisten en theologen beweren dat hij dat ook niet hoefde te doen omdat het betreffende document zelf reeds de antwoorden op hun vragen bevat.