3e zondag van de Advent (b)

St. Jozefkerk, Waubach-Landgraaf

Pastoor Harry Notermans



Jesaja 61, 1-2a.10-11

1 Tessalonicenzen 5, 16-24

Johannes 1, 6-8.19-28



Johannes de Doper treedt op in de woestijn. Niet direct de plek om een groot publiek te bereiken. Ook niet de plek waar je het liefst zou willen wonen. Toch kiest hij daarvoor heel bewust.

Trouwens, behalve in de Advent wordt ook in de Veertigdagentijd de woestijn genoemd als verblijfplaats, en dan van Jezus zelf.



Aan een jonge katholieke vrouw, afkomstig uit Irak, heb ik onlangs gevraagd: ‘Waaraan denk je bij de woestijn?’ En ze antwoordde: ‘De woestijn is de plaats waar je dichter bij God bent. Er zijn weinig prikkels, er is weinig afleiding; je kunt er beter bidden.’

En zij heeft gelijk: in de drukte waarin wij leven, moeten we ons bewust losmaken van de impulsen van beeldschermen, telefoons en continue nieuwsstromen om de stem van God beter te kunnen horen. In de woestijn zul je best een paar dagen daarvan moeten afkicken, maar het zuivert je hart en je geest.

En mensen hebben dat gezien: hoe vreemd het ook was dat Johannes de onherbergzame woestijn opzocht, toch gingen op den duur steeds meer mensen hem volgen in die afzondering.



Juist in de woestijn ervaar je wat Jesaja uitroept: ‘De Geest van de Heer God rust op mij.’ Niet: Hij drukt op mij. Maar: Hij rust op mij, Hij geeft mij rust en kracht.

Maar de woestijn is niet alleen de plek waar je God vindt; je kunt Hem daar juist ook kwijtraken. In de Veertigdagentijd zullen we straks gaan horen dat Jezus juist in de woestijn door de duivel op de proef werd gesteld, tot driemaal toe.



Als je het moet doen zonder de vaste structuren waaraan we gewend zijn, wordt je geloof in die zo onzichtbare God des te sterker bevochten.

Dat heeft de woestijnmonnik Johannes Cassianus in de vierde eeuw zelf ervaren. Hij heeft daar ontdekt om, net als Jezus, niet met de duivel in discussie te gaan, maar alleen met schriftwoorden te antwoorden.



De eeuwen door zijn mensen God blijven zoeken in de afzondering. Beste kloosterlingen in Nederland, u die de geweldige bloei van het kloosterleven in de 20e eeuw hebt meegemaakt, u hebt ons een heel bijzondere levensstijl voorgeleefd die juist daar in de woestijn haar oorsprong vindt.



Onze Advent, onze weg naar Kerstmis, loopt ieder jaar door die woestijn. We kunnen straks wel uitbundig Kerstmis vieren, maar dat heeft geen betekenis als we niet eerst de soberheid doormaken. Trouwens, Kerstmis zal dit jaar heel wat soberder zijn.



Laten we door die woestijn van de soberheid gaan. Met het gevaar van de verleiding: dat wij gaan morren in de woestijn, zoals het Joodse volk in de Exodus ooit deed. ‘Er is geen water, en dat minderwaardige eten staat ons tegen.’ Maar de soberheid van de woestijn kun je juist ook beleven met de opwekkende woorden van Paulus, die kleur geven aan deze zondag Gaudete: ‘Verheugt u in de Heer te allen tijde. Uw vriendelijkheid moet bij alle mensen bekend zijn!’



In de woestijn veert je hart op, wanneer je ergens een klein en kwetsbaar plantje vindt. In de woestijn ben je zielsgelukkig, wanneer je drinkwater vindt. Je voelt meer mee met de honger en dorst die anderen lijden.



We voelen in onze tijd meer mee met de verpleeghuizen, die nu gelukkig niet gesloten zijn, maar toch ook niet helemaal open.

We ervaren iets van de woestijn van zoveel mensen die in angst en onzekerheid hun land moesten verlaten op zoek naar veiligheid.

We voelen mee met die honderden kinderen in Griekenland die in hun tenten nog steeds de barre kou en de verregende grond voelen.

En we voelen ook mee hoe je als consument het verschil kunt maken in een simpel kopje thee, waarmee je kiest voor eerlijke arbeidsomstandigheden op theeplantages. In de kinderwoorddienst wordt daarbij vandaag stilgestaan.



Vanuit de soberheid van de woestijn heeft Johannes talloze harten geopend voor Hem die komende is. Voor de beloofde Redder, die zal genezen allen wier hart gebroken is, die zal bevrijden allen die in wat dan ook gevangen zitten. Dat is reden om je te verheugen op Kerstmis!



Laten we juist in de woestijn van onze huidige beperkingen als een woestijnbloempje openbloeien naar Hem die komt. Verheugt u te allen tijde!