De Vlaamse priester Rik Devillé was een luisterend oor voor honderden misbruikslachtoffers in de kerk, en laat zich al decennia kritisch uit over het Vaticaan. Desondanks is deze ‘koppige Vlaming’ nog altijd priester. Én een hoopvol mens, vertelt hij in De verwondering.
‘Er zit een kleine tumor in het hoofd van de kerk, en dat is Rome. Neem Rome eruit, en je krijgt een heel levendige kerkgemeenschap', zegt priester Rik Devillé.
In De verwondering vertelt de tachtigjarige priester dat deze kritische houding tegenover het Vaticaan veel slachtoffers van seksueel misbruik binnen de Room-Katholieke kerk het vertrouwen gaf dat ze bij hem terechtkonden met hun ervaringen en getuigenissen.
Luister vanuit het hart
Hij voelde zich geroepen om te luisteren naar de slachtoffers die bij hem aanklopten. ‘Spreek Heer, uw dienaar luistert.’ Zo opende hij zijn hart voor ongeveer 1800 meldingen van misbruik in de kerk. ‘Het codewoord voor slachtoffers is: spreek vrij. En voor betrokken omstanders: luister. Je hoeft geen woord te zeggen, luister vanuit het hart.’
Een eretitel
Met de documentaire-serie Godvergeten, over misbruik in de Katholieke Kerk in België, kreeg het werk van Rik Devillé afgelopen jaar meer aandacht. ‘In de kranten werd ik weggezet als ‘nestbevuiler’, maar ik begin dat nu als eretitel te beschouwen. Als ik niet op die weg was blijven doorgaan, was het probleem verdwenen in de geschiedenis, zoals dat in vorige eeuwen alsmaar is gebeurd.’
'Ik sta achter wat ik doe, dit is ook priesterwerk'
Een koppige priester
Ondanks zijn kritiek op de macht van Rome, besloot Devillé priester te blijven. ‘Ik ben nu eenmaal een koppige Pajottenlander, een koppige Vlaming. Maar ik sta achter wat ik doe, want dit is ook priesterwerk.’
Juist het luisteren – het opkomen voor mensen in nood - is wat christenen en zeker priesters moeten doen, vindt Devillé. ‘Stel dat er iemand in de gracht ligt, en je loopt daar als priester voorbij. Dan zeg je niet: “Ik zie dat u nog leeft en ademt, het zal wel gaan zeker!” Nee! Je kunt niet voorbijgaan aan een persoon die in nood is.’
De nieuwe mens
Misbruik is iets wat in generaties doorwerkt. Vijf generaties lang zelfs, duurt het volgens Devillé. Maar uiteindelijk is genezing mogelijk. Als we slachtoffers vrijuit laten spreken, en zelf luisteren. ‘De mens is iemand die kan luisteren. Dan is hij op zijn best mens.’
En dat perspectief biedt uiteindelijk ook hoop. Want ondanks de ellende van de misbruikverhalen, is Devillé geen gebroken man. ‘Dat is zo boeiend aan het leven, dat je morgen weer kunt wakker worden en de nieuwe mens weer kunt zien.’
De Verwondering met Rik Devillé is te zien op zondag 29 september om 08.25 uur bij KRO-NCRV op NPO2
Niks missen van De verwondering?
Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief
