Hoe gaat het eraan toe in het hoofd van iemand met een psychose? Hoe ziet diens belevingswereld eruit? Om dit beter te begrijpen liepen Tim den Besten en Nicolaas Veul honderd dagen mee in een psychiatrische instelling. Hoewel de docuserie '100 dagen in je hoofd' veel heeft losgemaakt bij mensen, blijft het taboe op psychiatrische ziektes bestaan. Waarom worden die mensen gezien als 'gekkies' en hoe kunnen we het taboe doorbreken?
De twee programmamakers hadden honderd dagen lang nauw contact met cliënten van de instelling 'de Grote Beek'. Ze stelden zich kwetsbaar op en dat zorgt voor verbinding. Kijkers worden meegenomen op een leerweg en krijgen een realistisch beeld van hoe het eraan toe gaat in een psychiatrische instelling. In het programma maak je kennis met een heleboel mensen, waaronder cliënt Benno.
Vandaag een hele blije Benno aan de telefoon. Nav de serie #100dageninjehoofd kreeg hij een mooi cadeau opgestuurd. @MPeters50 heel veel dank van een hele blije client! Echt heel lief
— Brigitte roodveldt (@Roodje24) November 17, 2021
"Vandaag een hele blije Benno aan de telefoon", twittert de strafrechtadvocaat van Benno, Brigitte Roodveldt. "Benno heeft een Ajax mok cadeau gekregen van een oude reclasseringsmedewerker die erg betrokken is met cliënten. Hij heeft drie weken lang, iedere dag in de postbus gekeken. Later had ik een hele blije Benno aan de lijn."
Taboe
Roodveldt vindt het heel belangrijk dat het taboe rondom psychiatrische ziektes wordt doorbroken. "Als je kanker hebt of je breekt je been dan krijg je van iedereen een bos bloemen. Er is medelijden want je lijdt. Maar als je psychotisch bent, of zoals Benno 'on going psychotisch', word je in de maatschappij weggezet als 'gek'. Terwijl mensen met een psychiatrisch ziektebeeld ook een heel normaal leven willen leiden. Ze doen dingen die voor ons 'raar' zijn, maar dat komt omdat die dingen ver weg staan van onze eigen belevingswereld."
Brigitte herkent dit ook erg in haar omgeving. Ze doet voornamelijk strafrecht maar is ook vaak bezig met gedwongen opnamen. "Dat is voor de omgeving erg lastig. Ik zie veel onbegrip en dat komt vaak voort uit onwetendheid. Ik sta mensen bij die al heel lang last hebben van psychiatrische ziektes, die jarenlang een gevecht leveren voor een veilig en eerlijk bestaan. Ze horen heel vaak dingen zoals: 'Hier valt niet mee te werken'. En dat is oneerlijk."
“Had ik mijn been maar gebroken, dan konden mensen wél rekening houden met mij”
Onbegrip
"Mensen hebben vaak een vooroordeel over mensen die in een instelling zitten: die zullen hartstikke gek zijn en hebben bijvoorbeeld warrige haren", zegt Nienke van Oosten. Nienke heeft al van jongs af aan te maken met depressies en ze heeft borderline. Ze heeft één jaar in een kliniek gezeten. "De waarheid is dat het iedereen kan overkomen. Ik dacht vaak: had ik mijn been maar gebroken, dan konden mensen wél rekening houden met mij", zegt Nienke. "Mijn vader snapte er niets van en dacht dat ik mij aanstelde en dat ik lui was. Totdat hij een jaar later in een burn-out terechtkwam, toen snapte hij mij een beetje."
Herkenning
Onbegrip komt vaak voor en kan frustrerend zijn. "Ik heb me lang afgevraagd of ik wel normaal ben en of de dingen die ik voel ook normaal zijn", zegt Nienke. Omdat ze geen verhalen kon vinden waar ze zich in herkende is Nienke begonnen met bloggen, over depressie en moederschap. "Toen ik er dingen over ging opzoeken vond ik alleen maar info over postnatale depressies, maar rondom mijn 'normale' depressie was weinig te vinden. Ik dacht: 'Als ik dit mis zijn er vast veel meer mensen die dit missen.'" Zo kwam ze erachter dat er veel mensen waren die hetzelfde hebben en leerde al gauw dat ze niet raar was. "Herkenning is erg belangrijk omdat het zorgt voor een stukje zelfacceptatie", zegt Nienke. "Daarom vond ik de docuserie erg mooi, maar het triggerde ook van alles van vroeger."
Triggeren
Nienke werd erg emotioneel na het zien van de eerste aflevering. "Vroeger kon ik wel open zijn over dingen omdat ik het lastig vond om mijn grenzen aan te geven. Dan had ik achteraf snel spijt van dat ik zoveel had blootgegeven, omdat de ander dat van mij verwachtte." Zo triggerde het gesprek van Tim met Jina aan de ontbijttafel haar enorm. "Ik dacht: 'Waarom vraagt hij dit nou en stop nu'", zegt Nienke.
“Niemand heeft gevraagd om zo’n ziektebeeld”
Het bespreekbaar maken
Hoewel het bespreekbaar maken van dit onderwerp ontzettend belangrijk is denkt Roodveldt ook dat dit lastig is. "We zitten in een hele roerige tijd en sinds de opkomst van social media vindt iedereen overal wat van", zegt ze. "Het is belangrijk dat deze mensen worden gehoord en gezien. Ook zij hebben een plekje in de maatschappij nodig waar iets meer begrip voor hen is. Want niemand heeft gevraagd om zo’n ziektebeeld."
Nienke vindt het belangrijk om openhartig te praten over haar problemen. "Dit soort programma’s helpen enorm. Ik denk dat het goed is om te laten zien dat het normaal is en we geen 'gekke' mensen zijn. Zo kunnen we vooroordelen weghalen en er openheid aan geven."
Veel mensen op sociale media zijn geraakt door de serie, zie hier een paar reacties:
Zoveel herkenbare dingen bij Nadina (en sommige anderen, oa Tim met zijn ik maak geen contact, dan kun je me ook niet afwijzen...of nicolaas met zijn altijd het gevoel hebben dat je moet bewijzen dat je goed genoeg bent...)#100dageninjehoofd
— Claudia (@_cloudy_a) November 19, 2021
Wat zijn het toch 2 kanjers. Zich zo bloot te geven, hulde. En wat een respect voor de cliënten.
Levenslessen!
Potverdorie wat een mooi programma met mooie mensen allemaal.#100dageninjehoofd— Nelly M. (@nepplaisanterie) November 18, 2021
Wat een prachtige confronterende ontroerende relativerende serie. Hulde @NclsVeul @avonturenvantim #100dageninjehoofd
— Gerdie | LiveOnlineEvents (@Gerdie) November 23, 2021
Mooie aflevering weer van #100dageninjehoofd met bijzondere mensen. Soms toch met natte oogjes kijken.
— Geijtje (@GeijtjeA) November 18, 2021
