Een op de vijf gemeenten is van plan om de regels voor zonnepanelen binnen beschermde stads- en dorpsgezichten te versoepelen, blijkt uit een rondgang van Pointer onder gemeenten. Nu is het in de meeste gemeenten nog niet toegestaan om binnen beschermde gebieden zonnepanelen te plaatsen die zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte.

“Er is een spanningsveld tussen cultuurhistorie en duurzaamheid”, laat een woordvoerder van de gemeente Culemborg weten. “Ook panden binnen het beschermd stadsgezicht moeten kunnen verduurzamen. Het versoepelen van de mogelijkheden om zonnepanelen in het beschermd stadsgezicht te plaatsen kan daar een bijdrage aan leveren.” 

237.000 woningen beschermd

In 2050 moeten alle Nederlandse gemeenten klimaatneutraal zijn, zo is besloten in de Europese Klimaatwet. Inwoners kunnen een steentje bijdragen aan de energietransitie door op hun eigen dak zonne-energie op te wekken, maar dat is nog niet overal toegestaan. 

Dat komt omdat 237.000 woningen in Nederland vallen onder een beschermd stads- of dorpsgezicht, verdeeld over 186 gemeenten. Pointer vroeg ruim honderd van deze gemeenten met een of meer beschermde gebieden hoe zij omgaan met vergunningsaanvragen van bewoners die graag zonnepanelen willen plaatsen op een beschermd dak. 

Verstorend beeld

Op dit moment staat 40 procent van de gemeenten toe dat zonnepanelen binnen beschermde gebieden beperkt in het zicht liggen vanaf de openbare ruimte, bijvoorbeeld aan de zij- of achterkant van het dak. Overige gemeenten staan panelen in het zicht nooit toe (30 procent) of enkel onder heel strikte voorwaarden (30 procent), bijvoorbeeld bij nieuwbouw.  Met het plaatsen van zonnepanelen aan de voorzijde van het dak zijn de meeste gemeenten alsnog zeer terughoudend. In slechts 15 procent van de gemeenten worden onder strikte voorwaarden vergunningen afgegeven voor zonnepanelen aan de gevelzijde.

Ambitie

In de gemeente Haarlem is sinds vorige maand juist meer ruimte voor zonnepanelen op daken in de beschermde binnenstad. “Dit sluit aan bij de ambities van de gemeente met betrekking tot zonne-energie en de wens van bewoners en eigenaren om te verduurzamen,” reageert een woordvoerder van de gemeente Haarlem. 

Hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans is blij dat steeds meer gemeenten hun beleid verruimen, maar vindt het nog niet genoeg. “Alle andere gemeenten moeten nu ook in beweging komen. Straks staan we allemaal onder water, maar dan hebben we wel een mooi daklandschap. Natuurlijk is esthetiek belangrijk, maar duurzaamheid is net zo’n belangrijke pijler. Laat zien dat het oude met het nieuwe gelijk op kan gaan.” 

Pointer 'Klimaatconflict in de stad', zondagavond om 22.10 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.