Bratislava-Rome, 15 september 2021 - Paus Franciscus zei vanmiddag tijdens een persconferentie na zijn bezoek aan Slowakije dat de Katholieke Kerk vastberaden is in haar standpunt over zwangerschapsafbreking, want abortus is volgens hem moord. Toch drong hij er bij de priesters op aan pastoraal en niet politiek te reageren wanneer zij geconfronteerd worden met de vraag wie de communie mag ontvangen.

In antwoord op vragen aan boord van het vliegtuig tussen Bratislava en Rome zei de Heilige Vader nadrukkelijk dat abortus een einde maakt aan een mensenleven en dat het menselijk leven moet worden geëerbiedigd. 

“Abortus is meer dan een kwestie. Abortus is moord”, zei paus Franciscus tegen de met hem meereizende journalisten.

“Wetenschappelijk gezien is het een mensenleven. De schoolboeken leren ons dat. Maar is het juist om het eruit te halen om een probleem op te lossen? En dit is waarom de Kerk zo streng is in deze kwestie, omdat het een soort van accepteren is van dagelijkse moord.”

In antwoord op een vraag over het debat in de VS over het weigeren van de communie aan politici die abortus als een vrouwenrecht beschouwen, zei de paus dat er in de geschiedenis van de Kerk problemen zijn geweest wanneer bisschoppen politiek hebben gehandeld in plaats van als herders.

“Wat moet de pastor doen? Wees een herder, veroordeel niet, maar wees een herder. Maar is hij ook een pastor van de geëxcommuniceerden? Ja, hij is de herder en hij moet een herder zijn met de stijl van God. En Gods stijl is nabijheid, mededogen en tederheid”, zei de paus.

“Voor mij, ik wil [...] de Verenigde Staten niet in het bijzonder noemen omdat ik de details niet goed ken, geef ik het principe ... Wees een herder en de herder weet wat hij te allen tijde moet doen, maar als een herder. Maar zodra hij dit herderschap van de Kerk niet meer betracht, wordt hij onmiddellijk een politicus”, zei Franciscus.

De paus haalde de controverse aan over de communie voor gescheiden en hertrouwde katholieken die volgde op de publicatie van zijn apostolische exhortatie Amoris laetitia uit 2016. “Herinnert u zich de storm die werd aangewakkerd door Amoris laetitia toen dat hoofdstuk over het begeleiden van gescheiden, gescheiden paren uitkwam: ‘Ketterij, ketterij!’ Godzijdank was er kardinaal Schönborn, een groot theoloog die de zaken verduidelijkte”, zei hij.

“Maar altijd veroordeling, veroordeling, genoeg met excommunicatie. Laten we alsjeblieft geen excommunicaties meer doen. Arme mensen. Het zijn kinderen van God. Ze staan er tijdelijk buiten, maar het zijn kinderen van God en ze willen en hebben onze pastorale nabijheid nodig. Zo lossen de pastores de dingen op door de Geest van God.”

Paus Franciscus zei dat hij nog nooit persoonlijk iemand de eucharistie heeft geweigerd, en voegde eraan toe dat hij zich er niet van bewust was ooit in de situatie te zijn geweest die de journalist die de vraag stelde beschreef: die van een pro-choice-politicus die naar hem toe kwam voor de communie.

De paus vertelde ook over een keer dat hij onbedoeld de communie had gegeven aan een Joodse vrouw in een bejaardentehuis die het sacrament in onwetendheid had benaderd. “Zij die niet tot de gemeenschap behoren, kunnen niet te communie gaan, zoals deze Joodse dame, maar de Heer wilde haar belonen en zonder dat ik het wist. Waarom? Omdat ze buiten de gemeenschap staan, geëxcommuniceerd zijn, ‘geëxcommuniceerd’ heet dat. Het is een harde term, maar wat het betekent is dat ze niet in de gemeenschap zijn, of omdat ze er niet bij horen, of wel gedoopt zijn maar van sommige dingen zijn afgedreven.”

Op de vraag van een journalist wat zijn reactie is op de recente resolutie van het Europees Parlement die alle lidstaten oproept het burgerlijk huwelijk open te stellen voor homoseksuele stellen, gaf de paus aan dat het sacrament van het huwelijk per definitie een heteroseksueel verbond is. 

“De Kerk heeft geen macht om de sacramenten te veranderen zoals de Heer ze heeft ingesteld. Er zijn wetten die de situatie van veel mensen met een andere seksuele geaardheid proberen te helpen. En dat is belangrijk, dat mensen geholpen worden... maar zonder dingen op te leggen die, naar hun natuur, niet in de Kerk thuishoren. Maar als ze samen willen leven, een homoseksueel koppel, hebben de staten de mogelijkheid, civiel, om hen te steunen, om hun een zekerheid te geven inzake erfenissen, gezondheidszorg, maar... De Fransen hebben een wet hierover, niet alleen voor homoseksuelen, maar voor alle mensen die zich samen willen verenigen. Maar het huwelijk als sacrament is duidelijk, het is duidelijk.”

Het vliegtuig landde om 15.30 uur plaatselijke tijd op de luchthaven Fiumicino in Rome.