In aanloop naar Keti Koti, de Surinaamse viering en herdenking van de afschaffing van de slavernij op 1 juli, duikt Pointer in het Nederlandse slavernijverleden. In een speciale uitzending op NPO 2 en diverse online achtergrondverhalen laat Pointer zien hoe de Nederlandse elite aan de afschaffing van de slavernij heeft verdiend.
Nederland is één van de laatste landen in Europa die de slavernij in haar koloniën afschaft. Terwijl er voor het eerst over gesproken wordt in 1796, duurt het nog driekwart eeuw voor de slavernij in Suriname en Nederlandse Antillen op 1 juli 1863 officieel wordt afgeschaft. Pointer onderzoekt waarom het zo lang duurde.
In de uitzending wordt duidelijk hoe plantage-eigenaren een lobby voor compensatiegeld starten. Het zou leiden tot een compensatiebedrag van maar liefst 10 procent van de totale overheidsuitgaven. Dat deel is ongeveer vergelijkbaar met wat we nu uitgeven voor onderwijs.
Wie werd rijk van de afschaffing van slavernij?
Na het afschaffen van de slavernij op 1 juli 1863 kregen plantage-eigenaren compensatiegeld: 300 gulden per slaafgemaakte in Suriname en 200 gulden per slaafgemaakte op de Antillen.
12 miljoen gulden voor plantage-eigenaren
Na het afschaffen van de slavernij in 1863 krijgen plantage-eigenaren de compensatie uitgekeerd: 300 gulden per slaafgemaakte in Suriname en 200 gulden per slaafgemaakte op de Antillen. Dat kost de Nederlandse overheid zo'n 12 miljoen gulden. Pointer onderzocht de besluitvorming rondom die beslissing.
Er blijkt sprake van belangenverstrengeling: meerdere Tweede- en Eerste Kamerleden en ministers die een rol hadden in de besluitvorming, hadden zelf ook financiële en/of familiaire belangen in Surinaamse plantages. Zij spinnen garen bij de compensaties die bij de afschaffing werden uitgedeeld. Pointer laat zien wie een grote rol hadden in de lobby voor de plantage-eigenaren en wie de tien grootverdieners waren. Ook probeert Pointer te achterhalen wat er met dit geld gebeurde.
Plantagekaart van Suriname
Daarnaast lanceert Pointer een nieuwe versie van haar digitale plantagekaart van Suriname. Daarop is op achternaam te vinden waar de slaafgemaakten in Suriname te werk werden gesteld. Daarmee biedt het onderzoeksprogramma Nederlanders met een Surinaamse achtergrond een nieuwe manier om de geschiedenis van hun voorouders te doorzoeken. Ook worden een aantal opmerkelijke verhalen in de digitale kaart uitgelicht.
Meer te weten komen over Suriname?
Beluister dan de podcast Strijden ga ik, waarin historici Paul de Jong en Tim Streefkerk in het leven, het werk en de nalatenschap van de Surinaamse vrijheidsstrijder Anton de Kom duiken.
