De garnaal is een feest voor het oog en een feest op je bord. Het wordt dan ook wereldwijd gegeten. Van een pasta, paella, currymaaltijd tot een klassieke garnalencocktail. Maar wist jij dat er een bizar geheim schuilt achter de garnaal op je bord?
Waar komt je garnaal vandaan?
In het wild vind je garnalen in de zee en langs de kust. In Nederland gebeurt dit vooral in de Noord- en Waddenzee. Vandaar de naam Noordzeegarnaal, beter bekend als de Hollandse garnaal. Er wordt jaarlijks tussen de 12 en 24 miljoen kilo Noordzeegarnalen voor de Nederlandse markt gevangen. Dit zijn kleine roze garnaaltjes die je vaak in de Hollandse garnalencocktail vindt. Toch is er ook veel vraag naar grotere garnalen als gamba’s en scampi’s. In Nederlandse schappen vind je deze grotere garnalen zelfs onder de naam cocktailgarnalen met claims als: "onmisbaar voor een klassieke garnalencocktail".
De kans bestaat dus dat jouw Hollandse garnalencocktail helemaal niet zo Hollands is. Wereldwijd komt zelfs meer dan de helft van de garnalen uit kweekvijvers in tropische landen. Want of er in de supermarkt op het label nou ‘gamba’ of ‘cocktailgarnaal’ staat, het is vaak dezelfde witpootgarnaal. Verscheept uit landen als Thailand, Vietnam, Honduras en Venezuela.
Eyeopener
Omdat de vraag naar deze grotere garnalen groot is, doen kwekers in verre oorden er alles aan om hun productieproces te optimaliseren. Maar hoe doen ze dat? Het verhaal gaat dat kwekers de garnalen verminken om de productie van eieren te versnellen.
Wie langsgaat bij de garnalenkweker ziet dat het oog van de vrouwelijke garnaal wordt afgeknipt. Waarom doen ze dat? Om de productie van hormonen te remmen. In het steeltje van het oog ligt een klier die de hormonen aanmaakt. Die beïnvloeden het moment waarop een garnaal eieren kan leggen. Zonder oog – en dus zonder hormonen – kan de garnaal eerder beginnen met het leggen van eieren. De kweker kan hiermee de voortplantingstijd halveren. En dat scheelt, je raadt het al: geld.
Bewuste keuze
Maar hoe weet jij of jouw garnaal een oog mist? De laatste jaren komen er steeds meer initiatieven voor een meer verantwoorde kweekgarnaal op gang, zoals garnalen met het ASC-keurmerk. Toch krijgen ook garnalen waar de ogen afgeknipt worden dit ASC-keurmerk. Aan de garnaal in de verpakking kun je namelijk niet zien hoe deze gekweekt is. Alleen bij de moedergarnalen wordt het oog afgeknipt, en dus niet bij de garnalen die verscheept worden voor consumptie. Als je de garnalenkwekers in Thailand moet geloven passen ze deze praktijk overal toe in de garnalenkweek.
Noordzeegarnalen worden daarentegen alleen in het wild gevangen, en bij deze garnalen gebeurt dit dus niet. Wil je er daarom zeker van zijn dat jouw Hollandse garnalencocktail ook echt van Hollandse bodem komt? Koop dan biologische Noordzeegarnalen garnalen met het MSC-keurmerk of vraag het je lokale visboer.
Meer weten over je eten?
Schrijf je dan in voor de Eerlijker eten nieuwsbrief.
