Afval? Dat woord gaat er bij Lakshmi Menon niet in. De 46-jarige Indiase vrouw maakt namelijk matrassen van restmateriaal afkomstig van COVID-beschermingsmaterialen... Niet alleen duurzaam, maar ook hygiënisch én goed voor de werkgelegenheid. Win-win, dus.
De Indiase mode-ontwerper Lakshmi Menon is bedenker en initiatiefnemer van de 'Shayya', Sanskriet voor matras. Easy does it, right? Tijdens het hoogtepunt van de coronapandemie waren er in ieder Indiaas opvangcentrum steeds nieuwe bedden nodig. Matrassen werden schaars; na ontslag van een coronapatiënt werd het matras verbrand. "Dat zijn heel veel matrassen, en veel verbranding", vertelt Menon in onderstaande video.
Van mondkap tot matras
Als alternatief maakt Menon nu matrassen van overgebleven materiaal dat achterblijft na productie van persoonlijke beschermingsmiddelen. Denk aan alle schorten en mondkapjes die worden gebruikt door het zorgpersoneel. Tijdens het maakproces blijven er enorme hoeveelheden restmateriaal over. Ieder stukje - hoe klein ook - kan nu voor de matrassen van Menon wél worden gebruikt.
Daardoor kunnen de matrassen worden gewassen, gedroogd en hergebruikt
De Shayya worden gevlochten tot de lengte van een matras en vervolgens zigzaggend aan elkaar gebonden. Het resultaat? Een licht, zacht, hygiënisch en wasbaar matras voor ongeveer de helft van de prijs in vergelijking met het eerder gebruikte product. Nog een bijkomend voordeel: "De techniek is heel makkelijk, als je weet hoe je haren moet vlechten, dan kun je ook deze matrassen maken", vertelt Laskmi Menon. Er komt geen naaimachine aan te pas. De vlechttechniek zorgt ervoor dat de matrassen stevig, sterk en zacht zijn. Daarbij wordt er gebruik gemaakt van een speciale coating. "Daardoor kunnen de matrassen worden gewassen, gedroogd en hergebruikt."
Menon kwam op het idee van dit product toen ze een bezoek bracht aan een vriendin die een modehuis runt, waar de enorme hoeveelheden afvalstof haar tegemoet kwamen. Dit gebeurde al voor maart, voordat India in lockdown ging. Het betekende de start van haar innovatie.
Groot leverancier
Haar idee begon dus met gebruik van gewone stoffen, maar later, met de komst van de pandemie steeg de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen. India is met duizend fabrikanten - die 4,5 miljoen beschermingsproducten per dag produceren - wereldwijd groot leverancier. Met bijbehorend de nodige restantmaterialen, dus. "Het materiaal is schoner en zachter dan gewone stof. Het was het beste materiaal dat ik me had kunnen wensen", schrijft The Guardian.
Het creëert ook banen en is een boost voor de lokale economie
Naast corona-centra die hiermee worden voorzien van matrassen, maakt het product haar opmars. India telt zo’n 1,7 miljoen daklozen die veelal op de grond slapen, wie weet biedt in de toekomst dit product ook voor hen uitkomst. Het product overstijgt inmiddels de grenzen van haar eigen land; de VN is onder de indruk: het product wordt opgenomen in de lijst met 'best practices'. "Het is niet alleen een ecologische en logistieke oplossing, het creëert ook banen en is een boost voor de lokale economie. Alleen al in de unit waar ik zelf werk hebben we nu twintig vrouwen in dienst." Go Lakshmi Menon.
