Sinds het keiharde rapport ‘Ongekend onrecht’ over de toeslagenaffaire staat het lijsttrekkerschap van PvdA voorman Lodewijk Asscher ter discussie... Hoe staat hij in de verkiezingsstrijd?
UPDATE: Lodewijk Asscher heeft bekend gemaakt zich terug te trekken als lijsttrekker van de PvdA.
Een ander moment, een andere manier https://t.co/pkELrXAutE
— Lodewijk Asscher (@LodewijkA) January 14, 2021
Over ruim twee maanden gaan we naar de stembus: tijd om de bewindslieden die straks aan het roer staan te spreken. Te beginnen met PvdA voorman Lodewijk Asscher. Met de toeslagenaffaire en interne kritiek is zijn lijsttrekkerschap niet onomstreden… De zaak heeft bij veel ouders jarenlang problemen opgeleverd, doordat zij door de Belastingdienst als fraudeur zijn behandeld… Verschillende kabinetten zijn in de jaren de revue gepasseerd en het was ook PvdA voorman Lodewijk Asscher die aan het roer stond van het Ministerie van Sociale Zaken. De prangende vraag; 'Waarom zit u hier nog?'
Wat nu?
"Dat rapport gaat over een periode waarin heel veel mensen door de overheid heel slecht behandeld zijn. Het rapport is bikkelhard, wijst naar verschillende kabinetten Rutte, naar de Tweede Kamer, naar de ambtelijke top, naar de rechterlijke macht... Als je zo'n rapport leest en tot je door laat dringen, is de vraag die je moet stellen wat ga je daar nu mee doen?"
Die mensen krijgen hun levensjaren niet terug
"Hoe kan ik nu op de eerste plaats bijdragen aan het - proberen - herstellen van het onrecht?" Heeft Asscher zichzelf afgevraagd. "Dat is moeilijk, want die mensen krijgen hun levensjaren niet terug. Maar er zit ook een opdracht, om het systeem zelf rechtvaardiger te maken." Het is niet een ding, of een wet die aanwijsbaar is, vervolgt hij. "Het is een overheid die zo ontwricht is geraakt, wil je dat veranderen, dan zul je de verzorgingsstaat zelf moeten repareren."
'Dat neem ik mezelf kwalijk'
"Wat ik mezelf verwijt - en dat is ook waarom ik daarover praat, daarover heb geschreven en met ouders heb gepraat - ik wist niet wat er gebeurde. Ik wist niet dat er zo’n ongekende, onrechtmatige fraudejacht op zoveel mensen plaatsvond. Maar, als je alles terugleest, en die film terugspoelt - ik heb al die stukken weer gelezen - dan zijn er wel momenten geweest dat ik brieven kreeg... Dat wanneer ik met die brief het ministerie in was gelopen, het misschien had kunnen voorkomen. Dus dat neem ik mezelf kwalijk."
Als de kiezers anders oordelen dan accepteer ik dat
Toch streeft hij naar het lijsttrekkerschap van de PvdA. "Het is uiteindelijk aan de kiezer wie zij het vertrouwen geven. Als de kiezers anders oordelen, of als de leden anders oordelen - want die gaan er bij mij ook nog over - dan accepteer ik dat. Maar ik ben iemand die in de in de politiek geloofd als een imperfect systeem waarmee je wel de wereld mooier kan maken, waar imperfecte mensen bijdragen moeten leveren, moeten leren."
Op de vraag van Sven Kockelmann of hij heeft getwijfeld om door te gaan, reageert Asscher dat dat dagelijkse kost is. "Dat is een onderdeel van mijn zijn. Ik probeer iedere dag zelf na te denken. Je krijgt genoeg kritiek in mijn vak, dat hoort erbij. Wat kan ik bijdragen? En is dat belangrijk? Heb ik daar de energie voor? Ik stel mijzelf iedere dag de vraag; ben ik bereid en in staat om dingen beter te maken? Om de toekomst vorm te geven? En zolang die vraag met JA beantwoord - en die beantwoord met ik ja - ben ik daarvoor beschikbaar."
Kritische leden
Kritiek op de voorman komt niet alleen van buitenaf, maar ook vanuit de eigen partij. Een honderdtal kritische PvdA-leden die niet willen dat Asscher op deze voet doorgaat, heeft een motie getekend. 'Pijnlijk, maar begrijpelijk', reageert Asscher. "Het betekent dat je eigen leden - of een deel van je eigen leden - zegt; we willen dat je het niet langer doet. Ik kies ervoor om met mijn leden in gesprek te gaan." De huidig voorman legt zich erbij neer als de leden stellen dat zij een andere leider willen. "Dan ben ik een democraat en zet ik een stap opzij."
Tijdens de verkiezingsstrijd zal hij het debat moeten aangaan met andere hoofdrolspelers in Den Haag. "Ik hoop - en ik denk ook dat Nederland dat verdiend - dat het debat op een open manier gevoerd wordt. Ja, ik heb fouten gemaakt. Het feit dat ik niet ben aangeslagen op die brieven, dat is erg. Ik zou het fijn vinden als ik niet de enige politicus ben die bereid is daarover te praten en te kijken wat nu de echte les is voor de toekomst van onze democratie."
Bekijk het hele gesprek hieronder: