Wat zijn krielaardappelen eigenlijk?

De termen ‘krielaardappel’ of 'krieltjes' worden in de volksmond gebruikt voor jonge, kleine aardappelen die kort na het poten worden geoogst. Vaak gaat het om aardappelen van de eerste oogst, ook wel primeuraardappelen genoemd.  

Ze zijn klein van stuk - 23 tot 30 mm van formaat - hebben een dunne schil en een wat zoetere, vollere smaak dan volwassen aardappelen. 

Krieltjes zijn geen apart aardappelras. In de supermarkt worden zowel Jazzy, Exquisa en Maris Peer aardappelen als krieltjes verkocht. Deze liggen ook als volgroeide aardappel in de winkel. Maar in principe kunnen er van elk aardappelras krieltjes verkocht worden. 

Minigroenten 

In het koelvak van de supermarkt ligt een selectie aan voorgekookte en geschilde krieltjes. De meeste supers hebben zelfs een nog kleinere variant: mini krieltjes. Worden die van nog kleinere aardappelen gemaakt? 

In 2022 maakte de Keuringsdienst een uitzending over babygroenten. Wat blijkt? Mini worteltjes zijn normale wortelen ze tot mini wortel versnijden. Het zal toch niet dat ze dit ook bij mini krieltjes doen? 

Misleiding of niet? 

Hoewel de naam en het uiterlijk anders doen vermoeden, zijn de voorverpakte geschilde krieltjes die je vindt in de koeling van supermarkten zelden echte krielaardappelen. 

Uit onderzoek van Foodwatch in samenwerking met het AD blijkt dat voorgekookte (mini) krieltjes in veel gevallen worden gemaakt van gewone, grotere aardappelen. Die worden in blokjes gesneden en vervolgens machinaal afgerond, zodat ze het formaat en de vorm van een kriel krijgen. 

Mag dit zomaar? 

In een reactie zegt Albert Heijn: ‘We noemen deze producten ook krielaardappeltjes omdat dit de aanduiding is voor kleine aardappelen die op verschillende manieren gebruikt kunnen worden.’ 
 
‘De krielaardappelen bestaan wel volledig uit aardappel, nooit uit zetmeel of aardappelpoeder,’ vervolgt Albert Heijn. 

Volgens PLUS gebruiken zij ‘de naam krieltjes niet om te verwijzen naar aardappeltjes die als kleine aardappel uit de grond komen, maar bedoelen hiermee de kleine ronde vorm van de aardappeltjes.’ 

Wettelijke definitie van een kriel 

‘Kriel’ is geen beschermde of vastgelegde term in de wetgeving. Het is een zogenoemde volksnaam: gangbaar in de dagelijkse taal, maar niet juridisch afgebakend.  

Daardoor mogen producenten ook grotere aardappelen gebruiken, mits het eindproduct uit aardappel bestaat en de ingrediënten kloppen. 

De Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie stelt: ‘Na het rooien van aardappelen worden aardappelen gesorteerd op maat. De kleinste aardappelen die volgens de huidige stand van techniek gesorteerd kunnen worden, worden over het algemeen als kriel of krieltjes ingezet.’ 

Conclusie 

Producenten mogen dus ‘mini krieltjes’ op een verpakking zetten, ook als de voorverpakte aardappelen erin niet in de basis al krielaardappels waren. 

‘Dat het mag omdat het niet verboden is, betekent nog niet gelijk dat je dit ook moet doen, zonder dit consumenten te vertellen. Veel consumenten hebben het idee dat krieltjes kleine aardappelen zijn en kleinere producten worden vaak als smaakvoller gezien,’ aldus Foodwatch. 

Consumenten die verwachten dat een krieltje een jong aardappeltje is, kunnen dus bedrogen uitkomen – ook al is het etiket formeel correct.  

Wie op zoek is naar échte, jonge krielaardappeltjes, doet er goed aan te letten op de aanduiding ‘nieuwe oogst’, of om langs te gaan bij de groenteboer tijdens het kriel-seizoen.