Deze week is Pippi Langkous 50 jaar op televisie! De avonturen van het brutale karakter met haar beroemde vlechtjes zijn tot op de dag van vandaag populair én relevant.
De geschiedenis van Pippi Langkous begint in 1941 in Zweden. Schrijver Astrid Lindgren vertelt haar dochter een verhaaltje over een meisje genaamd ‘Pippi Långstrump’, een naam die ze ter plekke verzon. Het verhaal kreeg steeds meer vorm, al duurde het vervolgens nog drie jaar voordat de avonturen van Pippi ook op papier verschenen.
Inmiddels zijn de verhalen over Villa Kakelbont en haar bijzondere bewoners niet meer weg te denken uit onze wereld en is het boek in zeventig talen verschenen. Hoe kan het dat het verhaal over dit brutale meisje, haar huisdieren en beste vrienden Tommy en Annika nog stééds zo populair zijn?
Alles behalve normaal
Volgens deze Zweedse website heeft dat er vooral mee te maken dat Pippi zo’n ‘ongewoon’ meisje is. Ze is financieel onafhankelijk en heeft een zak vol goud liggen. Ze woont met haar paard en meneer Nilsson in een gigantisch huis genaamd ‘Villa Kakelbont’. Eigenlijk is er niets waar Pippi haar handen niet voor omdraait. Zo tilt ze met gemak haar paard in de lucht en is ze sterker dan de sterkste man ter wereld.
In de fantasiewereld die Astrid Lindgren beschreef waren kinderen bevrijd van de wetten en regels die golden voor volwassenen. “Pippi verloste kinderen van die gevreesde rekentafels op school en kwam ook op voor mensen die zelf niet hun mannetje konden staan”, schrijft de site. “Omdat Pippi zo wars was van regeltjes, is het dan ook niet gek dat haar boeken en tv-serie werden verboden in conservatieve landen en dictaturen.”
Pippi breekt de regels
Maar wat betreft de Zweden hoeven we niet alle kattenkwaad die Pippi uithaalt even serieus te nemen. “Kinderen weten heus wel dat het niet netjes is dat Pippi limonade uit een kan drinkt in plaats van een glas”, schrijft de site. “Maar het is juist haar charme dat ze breekt met conventionele ideeën over hoe meisjes zich zouden moeten gedragen.”
Pippi is dan ook niet bang om volwassenen een beetje op de hak te nemen. Zoals die keer dat ze naar de supermarkt gaat, gehuld in een grote hoed, lange avondjurk, zwartgekliederde wenkbrauwen en felrode lippen en nagels. “Ik vind dat je er als een echte dame uit moet zien als je naar de markt gaat”, zegt Pippi triomfantelijk.
Niks mis met een beetje zelfvertrouwen
Maar naast haar stoere babbel en lak aan regels, laat Pippi ook zien dat er niets mis is met een gezonde dosis zelfvertrouwen en dat uiterlijk maar relatief is. Wanneer de apotheker aan haar vraagt of ze last heeft van sproeten, luidt haar antwoord: nee daar heb ik absoluut geen last van. De apotheker reageert verontwaardigd: ‘maar, je hele gezicht zit onder’. Waarop Pippi resoluut reageert dat dat wel zo kan zijn, maar dat ze er totaal geen last van heeft.
Inspiratie voor ouders
Het is volgens de Zweedse website dan ook niet vreemd dat Pippi uiteindelijk een beetje een feministisch symbool werd. Er waren dan ook genoeg ouders die hun dochters maar al te graag wilden opvoeden in dezelfde vrije geest als de brutale roodharige.
“Pippi heeft in die zin wel voor bewegingsruimte gezorgd in wat het betekent om een meisje te zijn. Meisjes hebben een inhaalslag gemaakt en kunnen net zo goed in de modder spelen of sterk zijn als jongens”, aldus de site.
Annika kwam er minder goed vanaf
Al heeft het verhaal het in andere opzichten juist moeilijker gemaakt voor jonge vrouwen. “Als we kijken naar de rol van Annika bijvoorbeeld”, schrijft de site. “Die gedroeg zich altijd braaf en was altijd keurig aangekleed. Zij was hét voorbeeld van hoe meisjes er na de Tweede Wereldoorlog uit moesten zien.”
Maar als je het karakter van Annika nu zou moeten beschrijven, zou ze meer een voorbeeld zijn van hoe je als meisje niet wil zijn. “Ze was niet avontuurlijk, niet actief en een beetje somber. Maar ja, niet iedereen kan zo moedig en grappig als Pippi zijn”, luidt het vonnis van de site.
Geen feministische agenda
Pippi heeft een lans gebroken voor alle kinderen wat betreft vrijheid. Maar haar karakter was vooral vernieuwend omdat de wereld dit gedrag al helemaal niet gewend was van een meisje. Ze heeft daarom misschien net iets meer betekend voor jonge meisjes, die met haar als rolmodel makkelijker uit het keurige keurslijf konden ontsnappen.
Of Lindgren in de jaren veertig bewust een feministisch epistel heeft geschreven, kun je je afvragen. Volgens de Zweden wilde ze gewoon een leuk verhaal schrijven. Desondanks werd Pippi wereldwijd een inspiratie voor gendergelijkheid én is ze volgens de mensen in haar thuisland nog steeds een absolute held.
Benieuwd naar het volledige eerbetoon aan een van de nationale helden van Zweden? Lees het via de link hieronder.
