Uit onderzoek van Plan International blijkt dat gemiddeld 1 op de 10 vrouwen in Nederland tussen de 12 en 25 jaar weleens te weinig geld heeft voor menstruatieproducten... Eén van die (jonge) vrouwen is Martha, die nog thuis bij haar ouders woont. Op 13-jarige leeftijd brak voor haar een ingewikkelde periode aan.

"Op die leeftijd ontvang je nog geen studiefinanciering, ook was ik te jong om te werken en zaten mijn beide ouders in de AOW", vertelt Martha, die liever anoniem blijft. "Er waren dagen dat ik met honger ging slapen en de volgende ochtend met honger naar school ging. Verzorgingsproducten kregen geen prioriteit."

"Gelukkig was er nooit een hoge drempel om menstruatieproducten te vragen aan mijn moeder. Ik kon het er met haar gerust over hebben en zij gaf ook aan dat als ik dringend maandverband nodig had, ik dat gewoon mocht vragen. Maar ik deed dat niet." 

Een schrijnend voorbeeld, waarin armoede ook directe impact heeft op gezondheid. "Mijn menstruatie was vaak met heftige steken en veel bloed, hierdoor bleef ik vaker en sneller thuis. Ik wilde mijn moeder simpelweg niet in een situatie brengen waarin ze 'nee' moest zeggen." Martha was bang dat haar moeder geen maandverband zou kunnen betalen.

En de menstruatiecup dan?

Door de jaren heen is het menstruatie-assortiment enorm uitgebreid. Tampons zijn er in alle vormen en maten, maandverband is er in verschillende lengtes, diktes en breedtes en de menstruatiecup stijgt enorm in populariteit. De laatste optie klinkt voor velen als de ideale oplossing om menstruatie-armoede tegen te gaan. Het is duurzaam, lang te gebruiken en brengt geen ziektes met zich mee. Maar wat nou als een menstruatiecup geen optie is binnen jouw huishouden?

In veel families heerst nog steeds de mythe van het 'maagdenvlies'. Om dit 'vlies' niet te 'doorbreken' kiezen vrouwen uit deze huishoudens vrijwel altijd voor maandverband. Ook is menstruatie een intiem en taboe gevoelig onderwerp… 

Ook Martha liep hier tegenaan. "In mijn huis was ik niet echt bekend met tampons en het werd ook niet benoemd als een mogelijkheid. Ik ben zelf bi-cultureel en ik weet dat het in veel culturen vanzelfsprekend is dat je geen tampons gebruikt, laat staan een menstruatiecup. De cup was ook iets wat ik pas op latere leeftijd leerde kennen."

Kennis en voorlichting

Veel jonge vrouwen geven aan meer voorlichting te willen op school en het taboe rondom menstruatie te willen doorbreken. Onder wie ook Martha. "Mijn vriendinnen en docenten waren destijds niet op de hoogte van mijn situatie, omdat ik dacht dat zij mij niet begrepen. Met de kennis van nu had ik meer voorlichting over menstruatie-armoede, soorten menstruatieproducten en menstruatie in zijn geheel gewild."

Het belang van hygiëne

Layla (38), die ook liever anoniem blijft, weet als geen ander hoe belangrijk het is om goede verzorgingsproducten te gebruiken. Ze kreeg de ziekte van Lyme. "Ik had de luxe dat ik een man had die ondernemer is, maar ik besef ook dat dat niet vanzelfsprekend is. Ik was mij zo bewust van mijn privileges dat ik deze wilde inzetten om anderen te helpen."

Voor Layla was menstruatie-armoede lange tijd een onbekend begrip. "Toen ik ontdekte wat deze term was, begon ik gesprekken te voeren met mensen om mij heen en hoorde de meest lugubere verhalen. Van infecties tot het hergebruiken van tampons. Toen dacht ik; oké ik moet wat doen."

Ze begon met het inkopen van sanitaire voorzieningen en houdbare producten voor mensen die het moeilijk hebben. "We moeten niet vergeten dat er ook mensen zijn die incontinent zijn, melk verliezen en bloeden na hun bevalling. Ik kocht al deze spullen in en liet ze bezorgen door bijna de hele Benelux. Vaak wordt vergeten hoe schadelijk het kan zijn als vrouwen geen gebruik maken van goede menstruatieproducten."

Ook voor Martha is hygiëne een belangrijk element in haar leven. "Ik ben van mezelf enorm vies van dingen. Dus moet je nagaan hoe vies ik mij voelde tijdens mijn menstruatie in mijn jongere jaren. Het had zoveel impact op mij, dat ik van mijn eerste salaris gelijk twintig pakken maandverband kocht. Ik dacht: dit gaan we nooit meer doormaken."